تورق خاطرات چهره ها در «انتخاب»؛
خاطرات هاشمی رفسنجانی: کمیته‌ای در کنگره آمریکا، از دولت آمریکا انتقاد کرده که چرا به اندازه کافی، فشار علیه ایران ندارد و خواسته که در مسأله [انفجار]الخُبَر، پیگیری بیشتری کنند و فشار بیشتری وارد کنند. گفته می‌شود، در سفر [بیل کلینتون]، رییس‌جمهور آمریکا به برلین و مسکو هم مسأله ایران در دستور مذاکرات است؛ در برلین به عنوان تعریف دولت مُدرن در عصر ما و در مسکو به عنوان ادعای کمک روسیه به تسلیحات هسته‌ای و موشکی ایران.
یادداشت‌های اسدالله علم: از اخبار مهم جهان مقاومت چک‌ها در مقابل روس هاست. چک‌ها می‌خواهند خودشان را از قید اسارت روس‌ها خلاص کنند. [الکساندر]دوبچک، رئیس الوزرا، سخت تحت فشار روس هاستو حتی ارتش خودشان را که روس‌ها برای مانور مشترک پیمان ورشو به چکسلواکی آوردند، حالا عقب نمی‌برند و دائماً آزادی خواهی چکسلواکی‌ها را تخطئه می‌کنند. به طوری که امروز علناً می‌گفتند باید روزنامه‌ها و گفتار رادیو‌ها و تفسیر خبرگزاری‌ها در چکسلواکی محدود شودو خود روس‌ها در ویتنام عکس این مطلب را می‌خواهند. عجب دنیای مسخره ایست!
ساعت ده صبح، با هلی‌کوپتر به مرقد امام رفتیم. آقایان [مهدی] کروبی، [رییس مجلس شورای اسلامی] و [سیدمحمد] خاتمی، [رییس‌جمهور] و [محمد] یزدی، [عضو فقهای شورای نگهبان] هم بودند. آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم سخنرانی کردند. هیاهو و شلوغی، کار سخنرانی را مشکل‌کرده بود. ضمن مراسم، با آقای خاتمی و آقای کروبی، در مورد هیأت‌رییسه مجلس صحبت شد. گفتند، اصرار جبهه مشارکت برای حضور یک سُنّی در هیأت‌رییسه، کار توافق را مشکل‌کرده و باعث اعتراض بعضی از مراجع قم، مثل آقایان [حسین] وحید [خراسانی] و [لطف‌الله] صافی‌گلپایگانی هم شده و نیز مراجع به حضور بعضی از نمایندگان زن با مانتو و روسری و بدون چادر در مجلس، اعتراض دارند و ممکن است اعتراض‌شان را اعلان کنند.
تاریخ روابط ایران و آمریکا، شماره ۱۲۱: رسانه های غربی به سرعت به همه این چیزها دست یافتند. آنها از نخست وزیر، آرشیوی تصویری به عنوان آدمی هیستریک و گریان و غشی تهیه کردند. «علیل» افسانه ای». مجله ای آمریکایی او را «نخست وزیر بدحال و رعشه ای» نامید. روزنامه نگاران به ویژه از این واقعیت سرخوش بودند که برای مصدق غیرعادی نبود که جلسات کابینه را از رختخواب راحت خود هدایت کند: تنها رهبر جهان که دائم با لباس خواب خود عکس گرفته است.
یادداشت های علم، ۳۰ تیر ۱۳۴۷: صبح خیلی زود برخاستم، با تلفن احوال ولیعهد را پرسیدم. به حمدالله خوب بود و از بیمارستان به منزل آمده بودند. بعد به کارهای جاری رسیدم. ساعت ۹ صبح سر صبحانه حضور یافتم. یک ساعت شرفیاب بودم.
کتاب تاریخ روابط ایران و آمریکا: از آنجایی که فعالیت‌های شرکت نفت ایران و انگلیس به شکلی مؤثر قطع شده بود، ایرانیان دلیل چندانی برای رعایت احتیاط در قبال حساسیت‌های «شرکت سابق» نمی‌دیدند. در پایان ژوئن دولت ایران به شرکت نفت ایران و انگلیس اعلام کرد تمام دارایی‌های آن شرکت تحت بازرسی و توقیف است. مسئولان شرکت نفت ایران و انگلیس به سرعت دست به کار شدند تا پوشه‌های حساس را برای در امان ماندن به سفارت بریتانیا منتقل کنند. حتی وقتى مأموران ایرانی به خانه سر ریچارد سدن، رئیس شعبه تهران شرکت نفت ایران و انگلیس رفتند، با کوهی از اسناد مواجه شدند که برخی از آنها هنوز داشت در شومینه می‌سوخت.
خاطرات هاشمی رفسنجانی: محسن [هاشمی، سرپرست دفتر ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام] گفت، علی‌رغم پیگیری، آقای [غلامحسین] محسنی اژه‌ای، [دادستان دادگاه ویژه روحانیت]، هنوز با اعزام آقای عبدالله نوری [از زندان] به بیمارستان، موافقت نکرده و دکتر [سیدمحمود] طباطبایی که ایشان را معاینه کرده، تلفنی‌گفت‌که باید به بیمارستان اعزام شود.
یادداشت‌های اسدالله علم: یک دفعه در راه کوهرنگ اصفهان، طیاره کوچک روی کوه‌ها سقوط کرد، ولی شاه جان به سلامت برد. یک روز در دانشگاه مورد سوء قصد گرفت، با اصابت پنج گلوله به کلاه و لب و دهان و پشت، جان به سلامت برد. یک دفعه اخیر، سه سال قبل، یک سرباز وظیفه با مسلسل پنجاه گلوله به طرف ایشان انداخت دو نفر مأمورین گارد را در کاخ مرمر جلوی دفتر شاه کشت، ولی الحمد الله هیچ گلوله اصابت نکرد تا بالاخره سوءقصد کننده کشته شد. از همه مهمتر در بازی مصدق با آن که کشور را ترک کرد، به صورت تبعید، باز هم با کودتای [سپهبد فضل الله]زاهدی و مردم برگشت. باید معتقد بشویم که خداوند او را حفظ می‌کند و مأموریتی برای رفاه مردم و پیش بردن کشور دارد.
کتاب تاریخ روابط ایران و آمریکا: مصدق به قول دین آچسون، «نمایانگر انقلابی عمیق با مشخصۀ ملی گرا بود که نه تنها ایران بلکه کل خاورمیانه را در می نوردید» و انگلیس می‌بایست در قبال آن از خواب بیدار می‌شد از این رو، در بهار ۱۹۵۱، واشنگتن موضعی نیرومند علیه متحد انگلیسی خود گرفت؛ به طوری که افکار عمومی را شگفت زده کرد. هنری گریدی، سفیر آمریکا در تهران، تصریح کرد که ملی کردن «کاری است که انجام شده» و «عاقلانه است که انگلیس نگرشی صلح آمیز در پیش بگیرد.» لندن برآشفت. فرض می‌شد که دوستی انگلیس و ایالات متحده کمی بیشتر از اینها تداوم داشته باشد و ناتوانی آمریکا از اتخاذ موضعی نیرومندتر علیه ایران شرم آور به نظر می‌رسید.
خاطرات هاشمی رفسنجانی: به خاطر اینکه چند روز تعطیلی در پیش داریم، برخلاف روال عادی پنج شنبه‌های دیگر به دفترم رفتم و تا عصر آنجا کار کردم. محسن گفت آقای علیرضا نوری برادر آقای عبدالله نوری گفته، وضع و حال آقای نوری در زندان خوب نیست؛ روزه میگیرد و از عید تاکنون به او مرخصی نداده اند درد گردن که سابق، داشته عود کرده برای رفتن به بیمارستان جهت معالجه استمداد، نمود؛ گفتم، به آقای [غلامحسین]محسنی اژه‌ای دادستان دادگاه ویژه روحانیت بگوید که موافقت کنند.
کتاب تاریخ روابط ایران و آمریکا: دولت انگلیس در پی هدایت شرکت نفت ایران و انگلیس، درخواست تجدید نظری را علیه ایران به دیوان بین المللی دادگستری در لاهه تقدیم کرد و امید‌ها برای مصالحه بر باد رفت. با این حال، مصدق، حقوقدان قانون اساسی، به انگلیس یادآوری کرد که دیوان بین المللی صلاحیت رسیدگی به قرارداد تجاری را ندارد و هر کشوری حق ملی کردن صنایع خود را دارد: موضعی که ایالات متحده اگرچه در خفا، از صمیم قلب با آن موافق بود. آچسون، وزیر امورخارجه، با ملایمت انگلیس را آگاه کرد که وکلای وزارتخانه دشوار می‌بینند که شرکت نفت ایران و انگلیس بتواند پرونده‌ای قانونی فرای این اصل کلی طرح کند که «نقض قرارداد مستلزم پرداخت خسارت یا غرامت است».
تورق خاطرات چهره ها در «انتخاب»؛
خاطرات هاشمی رفسنجانی: اخوی محمد، [معاون اجرایی رییس‌جمهور]آمد وگفت، آقای خاتمی به زودی کابینه را ترمیم می‌کند. احتمالاً وزرای [امور اقتصادی و]دارایی و کشاروزی و رؤسای سازمان برنامه و [بودجه و سازمان]امور [اداری و]استخدامی و شاید [وزارت فرهنگ و]ارشاد [اسلامی]، مشمول ترمیم بشوند. عصر مسئولان نشریه‌های دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی آمدند. آقای [عبدالله]جاسبی، [رییس دانشگاه آزاد اسلامی]و آقای زمانی، [دبیر همایش مدیرمسئولان نشریات دانشجویی]گزارش دادند. حدود ۲۵۰ نشریه دارند. هدیه‌ای به برگزیدگان داده شد و من صحبت مفصلی در مورد نکات لازم‌الرعایه در نشریه‌ها نمودم.
