علی خرم، نماینده پیشین ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل می گوید: پس از تهدید نفتی ایران، در مذاکرات وین درباره برجام، کشورهای طرف مقابل فعلا به این نتیجه رسیده اند که بسته پیشنهادی بماند برای بعد. یعنی موافقت نکرده اند برای اینکه الان ارائه شود.
علی خرم دیپلمات سابق ایران در گفت و گو با خبرنگار «انتخاب» درباره مذاکرات اخیر وزرای عخارجه کشورهای عضو برجام در وین و اینکه آیا این مذاکرات موفقیت آمیز بوده یا خیر، گفت: بحث پیروزی یا شکست نیست. بحث بر سر این است که اتحادیه اروپا یک روالی را برای خود در نظر گرفته تا انجام دهد، ایران هم یک روال دیگری را برای خود در نظر گرفته است.
او ادامه داد: به نظر می آید ایران انتظار دارد که در سیاست خارجی خود در هر مسئله ای آزادی انتخاب داشته باشد، اما اتحادیه اروپا این گونه فکر نمی کند. اروپایی ها فکر می کنند که اگر قرار است بیایند و پشت سر ایران بایستند و مقابل آمریکا قد علم کنند و هزینه سنگینی را به گردن بگیرند، در این صورت می خواهند که ایران روش هایی را در نظر بگیرد که ملاحظات اروپا نیز در آن باشد.
این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: همین داستان تهدیدی که آقای روحانی سهوا یا عمدا مطرح کردند، نگرانی های اروپا را تا حدی افزایش داد؛ تا جایی که وزیر خارجه فرانسه گفت ابدا هیچ گاه نباید سلاح هسته ای به دست ایران بیفتد که مثلا تهدید کند تنگه هرمز را می بندم.
خرم ادامه داد: چین کشوری است که خیلی به ندرت در مورد موضوعی اعلامیه می دهد یا اظهارنظر سیاسی می کند؛ اما درمورد تهدید ایران واکنش نشان داد و اعلامیه داد. آن طور که گفته شد در اتحادیه اروپا هم چین یکی از آن مخالفان بود که می گفت نبایستی این بسته را در شرایط فعلی که ایران در حال تهدید است، تحویل تهران داد. اینها همه دست به دست هم می دهد و کار را به اینجا می رساند. یعنی ما بدون آنکه متوجه شویم اثر حرفمان در دنیا چیست، صحبت هایی را مطرح می کنیم و تصور می کنیم مانند این است که بین خودمان آنها را مطرح می کنیم. در حالی که آنها این گونه فکر نمی کنند و درباره تک تک کلمات ما حساب می کنند.
خرم درباره اینکه آیا این صحبت ها به معنای عقب نشینی اروپا از قول های قبلی خود به ایران است، گفت: آن متنی که اروپایی ها به صورت غیررسمی داده بودند، موارد بسیار مثبتی به نفع ایران داشت. اما در آخرین لحظات آن را عوض کردند. این گونه که می گویند هم چین در این موضوع موثر بوده، هم روسیه هم اتحادیه اروپا.
او در پاسخ به این سوال که آیا متن مذکور را منوط به اتفاقی کرده اند؟، اظهار داشت: نه؛ گفتند باید فعلا دست نگه داریم و ببینیم رفتار ایران در چند ماه آینده چگونه است؛ در حالی که قرار بود بسته پیشنهادی را روز گذشته به ایران بدهند اما یک بیانیه کلی داده اند که جزییاتی ندارد.
خرم درباره مفاد بسته پیشنهادی غیررسمی اروپا که پیشتر قرار بود روز جمعه به ایران تحویل داده شود اما نشد، گفت: مثلا گفته بودند تضمین می کنیم که یک میلیون بشکه نفت را از ایران بخریم و حتی اگر خودمان نتوانستیم از آن استفاده کنیم، آن را به دیگری یعنی به خارج از اروپا می فروشیم. یا حاضر شده بودند 10 میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری صورت بگیرد که شرکت های ایرانی و اروپایی بتوانند از آن استفاده کنند. این یک فرصت طلایی برای شرکت های ایرانی بود. یا اینکه خواسته بودند کمیسیون اقتصادی اروپا به ایران کمک بدهد.
او ادامه داد: البته اینها هر کاری هم می خواستند انجام دهند باز هم به FATF مربوط می شد. یعنی اگر FATF نباشد، آنها نمی توانند پول نفت را برگردانند یا نمی توانند سرمایه گذاری کنند. اگر FATF در ایران تصویب شده بود، آنها هر یک دلار یا یک یورویی که نفت ایران را می خریدند می توانستند بلافاصله به ایران منتقل کنند. حالا البته آلمان در این بین گفته کارهایی انجام می دهیم.
خرم درباره اینکه آیا سیاست روسیه در این مذاکرات در راستای سیاست این کشور در نشست اوپک بوده گفت: روسیه شدیدا موافق است که ایران تنگه هرمز را ببندد. زیرا نفت روسیه که از تنگه هرمز عبور نمی کند، در نتیجه نفت روسیه مرغوب می شود؛ قیمتش هم بالا می رود و می روند از این کشور با قیمت 150، 200 دلار می خرند. چه فرصتی بهتر و طلایی تر از این برای روسیه؟ پس روسیه هرقدر بتواند تشویق می کند که ایران برود تنگه هرمز را ببندد.
