پابلو پیکاسو که به عنوان یکی از پرکارترین نقاشان هنر مدرن شناخته می‌شود، بدون شک مردی با استعدادهای فراوان بود. این هنرمند اسپانیایی در بسیاری از حوزه‌ها، از نقاشی و طراحی گرفته تا مجسمه‌سازی و کلاژسازی، فعالیت کرد و در آن‌ها سرآمد شد. با این حال، پیکاسو علاوه بر اَشکال مختلف هنری و مواد منحصر به فرد، در مجموعه‌ای از سبک‌ها نیز کار می‌کرد. این رویکرد زیبایی‌شناختی که دائماً در حال تغییر بود، در مجموعه خودنگاره‌های او که از سن ۱۵ سالگی تا ۹۰ سالگی می‌کشید نیز مشهود است.
در حالی که بسیاری از مردم پیکاسو را تنها به خاطر نقاشی‌های آوانگارد می‌شناسند، آثار نخستین دوره‌های او به عنوان هنرمند، همچون خودنگاره‌هایش در سال‌های ۱۸۹۶ و ۱۹۰۰ توانایی او را در نقاشی و ترسیم تصاویر واقعی و زیبا به نمایش می‌گذارند. پیکاسو یک طراح با استعداد بود، اما مدت زیادی به این سبک پرداخت. در سال ۱۹۰۱، او وارد «دوره آبی» خود شد؛ مرحله‌ای که در آن صحنه‌های تاریک و سبک‌شده را با رنگ‌های آبی سرد نقاشی می‌کرد، همانطور که در سلف پرتره خیره‌کننده‌اش از همان سال مشهود است.
پس از سپری شدن «دوره آبی»، کم کم نشانه‌هایی از ویژگی‌های سبک بدوی‌گرایی در آثار این هنرمند پدیدار شد. او همچنین شروع به استفاده از یک پالت رنگی گرمتر صورتی در «دوره رز» خود کرد و در سال ۱۹۰۷، مرحله سبک کوبیسم معروف او آغاز شد. همانطور که در خودنگاره او در همان سال مشخص است، این سبک شامل هندسه، فرم‌های شکسته و خطوط ضخیم و سیاه است. پس از این دوره، پیکاسو زیبایی‌شناسی را از دریچه‌های مختلفی از نئوکلاسیک گرفته تا سوررئالیسم (که در اثر رویایی او از ۱۹۳۸ قابل درک است) امتحان کرد، اگرچه او بارها پیش از مرگش در سال ۱۹۷۳، به بدوی‌گرایی و سبک عجیب کوبیسم خود بازگشت.
۱۵سالگی (۱۸۹۶)
پیکاسو خودنگاره سال ۱۸۹۶ را در سن ۱۵سالگی خلق کرد. در این مرحله، او خود را به سبکی واقع گرایانه با ضربه‌های قلم‌مو با پس زمینه‌ای ساده به تصویر کشید.
۱۸سالگی (۱۹۰۰)
تنها سه سال بعد، سبک پیکاسو به طور قابل توجهی تکامل یافت. خودنگاره سال ۱۹۰۰ با زغال چوب روی کاغذ خلق شد.
۲۰سالگی (۱۹۰۱)
خودنگاره پیکاسو از سال ۱۹۰۱ به سبک مدرن‌تری ترسیم شده است. شباهت او هنوز تا حدودی واقع گرایانه است، اما پالت رنگ، به رنگ‌های سفید و آبی محدود شده است.
۲۴سالگی (۱۹۰۶)
در سال ۱۹۰۶، زمانی که پیکاسو ۲۴ ساله بود، خودنگاره‌ای با سبکی که به وضوح اکسپرسیونیست بود، خلق کرد. در این نقاشی، چهره او با اشکال ساده‌شده و به وضوح اغراق آمیز و با کمک خطوط سیاه پررنگ به تصویر کشیده شده است.
۲۷سالگی (۱۹۰۷)
سال بعد، هنر پیکاسو دوباره متحول شد. خودنگاره او در سال ۱۹۰۷ هنرمند را به نحوی به تصویر می‌کشد که چشمان او بادامی شکل به نظر برسند. علاوه بر این، استفاده او از خطوط مشکی واضح‌تر و پررنگ‌تر است و پرتره او بر پس‌زمینه نارنجی غالب‌تر است.
۳۵سالگی (۱۹۱۷)
یک دهه بعد، پیکاسو خودنگاره ای خلق کرد که شبیه رویکرد واقع‌گرایانه او در دوران جوانی است. در اینجا، او یک نمای سه‌چهارم از چهره‌اش را به تصویر کشیده است که واقع‌گرایانه است و در عین حال، فقط با یک طراحی با مداد خلق شده است.
۵۶سالگی (۱۹۳۸)
زمانی که پیکاسو در اواسط دهه ۵۰ زندگی خود بود، خودنگاره‌ای خلق کرد که سبک مشهور او را منعکس می‌کرد. این نقاشی که با زغال روی کاغذ خلق شده است، او را در کارگاه خود با یک پالت و قلم مو در دست نشان می‌دهد. صورت او به شدت انتزاعی است و چشم‌های بادامی او تقریباً روی هم قرار گرفته‌اند.
۸۳سالگی (۱۹۶۵)
در ۸۳ سالگی، به هیچ وجه از میزان خلاقیت پیکاسو کم نشد و انرژی او به وضوح در خودنگاره‌های این دوره مشخص است. او در حالت نشسته و با استفاده از رنگ‌های آبی، سبز و قرمز ترسیم شده است.
۸۹سالگی (۱۹۷۱)
۹۰سالگی (۳۰ ژوئن ۱۹۷۲)
۹۰سالگی (۳۰ ژوئن ۱۹۷۲)
در حالی که این آخرین خودنگاره پیکاسو نیست که قبل از مرگش تکمیل شده است، اما مشهورترین اوست. این نقاشی که گاهی اوقات با عنوان «خودنگاره‌ای در مواجهه با مرگ» شناخته می‌شود، با مداد شمعی روی کاغذ در طول چند ماه خلق شد. تصویری بسیار انتزاعی از چهره او که با رنگ‌های غالب سبز و صورتی خلق شده است. در این نقاشی چشمان او در مواجهه با مرگ کاملا باز هستند.
۹۰سالگی (دوم جولای ۱۹۷۲)
این نقاشی مشابه تمام خودنگاره‌های این دوره از فعالیت هنری «پیکاسو» است و با این وجود از نقاشی قبلی نیز جذاب‌تر است. این اثر چهره او را با همان چشمان مبهوت به تصویر می کشد؛ با این تفاوت که در اینجا فاقد مردمک یا هر چیز دیگری در داخل عنبیه است. به نظر می رسد دهان او باز شده و دندان های شل و گشاد کشیده شده فضا را پر کرده است.
سمت راست آخرین خودنگاره و سمت چپ نخستین خودنگاره پیکاسو
یکی از پرکارترین هنرمندانی که جهان تاکنون دیده است، تا زمان مرگش به خلق نقاشی ادامه داد. آخرین خودنگاره‌ای که پیکاسو خلق کرد، نقاشی سیاه و سفیدی از خود با چشم‌های بادامی نامتقارن و مملو از خط خطی است.
منبع: ایسنا
