سرویس تاریخ «انتخاب»؛ در تهران خارج از دروازه دولت زمینی داشتم به مساحت ۱۸۰۰ مترمربع که قدیم‌الایام پدر مرحوم من آن را به مبلغ سیصد تومان خریده بود و بعد به من انتقال داده بود. سال‌ها بود که می‌خواستم زمین مزبور را به قیمت خرید یعنی به همان مبلغ سیصد تومان به فروش رسانم ولی خریدار پیدا نمی‌شد و اساسا آن اوقات کسی به معامله‌ی زمین نمی‌پرداخت. بعد از زمام‌داری اعلیحضرت فقید قیمت همه چیز ترقی کرد. مخصوصا قیمت اراضی به سرعت رو به ترقی نهاد من زمین خود را به مبلغ هشت هزار تومان فروختم و اگر در فروش آن عجله نمی‌کردم به قیمت خیلی زیادتر به فروش می‌رسید و مسلما با فروش آن در ردیف اشخاص متمول قرار می‌گرفتم ولی کسی از فردا خبر ندارد. در اوقات گذشته بارها زمین ترقی کرده و باز تنزل نموده بود و بعضی اوقات هم معاملات زمین چنان راکد می‌ماند که به هیچ قیمت میسر نبود به فروش رسد.
در عهد رضاشاه اصلاحات مهم ذیل در ایران به عمل آمد:
۱- حجاب زنان برطرف شد و این کاری بود فوق‌العاده مهم که فقط شخص رضاشاه قادر به انجام آن بود.
۲- کلاه و لباس متحدالشکل گردید. قبل از آن تاریخ بیش از ۱۰ رقم کلاه بر سر مردم دیده می‌شد از قبیل کلاه نمدی، کلاه ماهوتی، شب‌کلاه با رنگ‌های مختلف، کلاه شکاری، کلاه درویشی، کلاه قشقایی، عمامه سفید و سیاه و سبز و شیرشکری و غیره.
۳- در ظرف ۵ سال متوالی هر سال دویست نفر دانشجو به اروپا اعزام شد و این همه دکتر و مهندس که هر روز در مملکت ایران دیده می‌شوند اکثرا جزء دانشجویان آن عهد می‌باشند.
۴- راه‌آهن سراسری در ایران کشیده شد بدون قرضه‌ی خارجی.
با وجود این اقدامات در آخر جنگ دوم جهانی شاه ایران در اثر حمله‌ی متفقین از سلطنت استعفا داد و از ایران خارج گردید. و بهانه‌ی روس و انگلیس و آمریکا در حمله به ایران این بود که چند نفر آلمانی در خاک ایران اقداماتی کردند که آن‌ها تصور نمودند، دولت ایران باعث آن کارها بوده است در صورتی که ابدا این‌طور نبود.
ادامه دارد...
سپید و سیاه، شماره‌ی ۱۶ (۹۹۶)، چهارشنبه ۱ آذر ۱۳۵۱، ص ۲۴.
ذره گفت که: «طرفدار مرام کمونیستی می‌باشم و حکومت فعلی ایران کاملا مخالف این مرام است و همه‌روزه کمونیست‌های ایران متواری می‌شوند.» گفتم: «اگر به ایران برگردید و در کارهای سیاسی مداخله نکنید و مشغول تدریس یا هر کار دیگر شوید گذشته‌ی شما را فراموش می‌نمایند و مملکت از شخص دانشمندی چون شما استفاده خواهد نمود.» ذره جواب داد که هرگز مرام خود را تغییر نخواهد داد و بر این عقیده بود که هر کس با مرام کمونیستی مخالف باشد نادرست است و دشمن بشریت است...
