هرآنچه که درباره «سرطان روده» باید بدانید

سرطان کولورکتال (روده بزرگ و مقعد) سومین عامل مرگ ناشی از سرطان در زنان و مردان است؟ خوشبختانه به مدد روش‌های تشخیصی پیشرفته و بهبود درمان این سرطان‌ها، آمار مرگ و میر ناشی از سرطان رو به کاهش است.

به گزارش انتخاب؛ اما یک چیز هنوز نگران کننده است: سرطان کولورکتال در جوان‌ها رو به افزایش است؛ یعنی در افراد کمتر از ۵۰ سال. این هشداردهنده است، زیرا افراد به طور روتین علائم سرطان روده را قبل از ۵۰ سالگی کنترل نمی‌کنند مگر اینکه فرد به دلیل عوامل ژنتیکی یا سایر بیماری‌ها در معرض خطر باشد. متاسفانه زنان و مردان زیادی در دهه‌ی ۳۰ و ۴۰ زندگی خود دچار سرطان روده‌ی بزرگ و مقعد می‌شوند. حالا این سوال مطرح می‌شود که برای کاهش این ریسک چه می‌توان کرد؟

کولونوسکوپی یا کولوگارد انجام دهید

بهترین راه پایین آوردن خطر سرطان کولورکتال، اسکرین شدن است، اما اگر با کولونوسکوپی موافق نیستید، تست جدیدتری هم هست که می‌تواند سرطان کولون و مقعد را با استفاده از نشانگر‌های DNA تشخیص دهد و غیر تهاجمی است. پس اسکرین شدن باید اولین اقدام شما برای پیشگیری از سرطان کولورکتال باشد، چون می‌تواند پولیپ‌های مستعد سرطانی شدن را شناسایی کرده و قبل از اینکه سرطانی شوند، آن‌ها را برداشت. حتما می‌پرسید راه‌های دیگر کنترل ریسک سرطان چیست. مثلا ما می‌دانیم که تغذیه یکی از فاکتور‌های ابتلا به سرطان روده و مقعد است. در این مطلب به شما می‌گوییم برای کاهش ریسک سرطان روده و مقعد، از لحاظ تغذیه چه کار‌هایی می‌توانید بکنید.

رژیم غذایی سرشار از خوراکی‌های ضد التهاب

مطالعه‌ای که به تازگی انجام شده دریافته که تغذیه با غذا‌های التهاب برانگیز موجب افزایش احتمال سرطان کولورکتال می‌شود. همانطور که می‌دانید، التهاب یکی از عوامل بسیار موثر پنهان در بسیاری از بیماری‌هاست که شامل برخی از انواع سرطان نیز می‌شود.

این مطالعه که روی ۱۲۱۰۰۰ مرد و زن به مدت ۲۵ سال انجام شد دریافت زنانی که رژیم غذایی التهاب زا در پیش گرفته بودند، ۲۲ درصد بیشتر در معرض بیماری‌ها بودند و همین روند تغذیه موجب افزایش احتمال بیماری‌ها به میزان ۴۴ درصد در مرد‌ها شده بود. پژوهش‌های پیشین نیز نشان داده بودند دارو‌های ضد التهابی مانند دارو‌های ضد التهابی غیر استروئیدی و آسپرین منجر به کاهش ریسک این نوع سرطان می‌شوند.

پژوهشگران بر اساس غذا‌هایی که این افراد می‌خوردند، امتیازات التهابی در نظر گرفتند. شاید تعجب کنید اگر بدانید چه غذا‌هایی پیش التهابی هستند و چه غذا‌هایی نه. در این مطالعه معلوم شد گوشت‌های فرآوری شده، نوشابه‌های قندی و غلات فرآوری شده پیش التهابی بوده و سبزیجات غیر نشاسته‌ای، چای و قهوه نیز به عنوان ضد التهابی شناخته شدند. این غذا‌ها و نوشیدنی‌ها حاوی ترکیبات متنوعی از فیتوشیمیایی‌ها هستند که به کاهش آسیب اکسیداتیو در سلول‌ها و کاهش التهاب کمک زیادی می‌کنند.

افرادی که غذا‌های پیش التهابی بیشتر و غذا‌های ضد التهابی کمتری خورده بودند، طی دوره‌ی ۲۵ ساله‌ی تحقیق و بررسی، احتمال اینکه سرطان روده در آن‌ها تشخیص داده شود بیشتر بوده است. البته این نشان نمی‌دهد که رژیم غذایی التهاب برانگیز صرفا موجب سرطان روده می‌شود بلکه بیانگر این ارتباط است. اما حتی با در نظر گرفتن فاکتور‌های موثر دیگر در سرطان روده شامل ژنتیک، سن، سوابق ورزشی و سایر بیماری‌ها و عادت‌هایی، چون سیگار و الکل، یافته‌ها مشابه بودند.

سایر فاکتور‌های تغذیه‌ای که در ریسک سرطان روده موثرند

یکی از فاکتور‌های غذایی که محققان قبلا آن را بررسی کرده‌اند فیبر است. منطقی است که بگوییم رژیم غذایی سرشار از فیبر می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان کولورکتال را پایین بیاورد، زیرا فیبر به کاهش یبوست کمک کرده و عمل دفع را راحت‌تر می‌کند. در نتیجه از مدت زمانی که غذا و اسید‌های گوارشی در تماس با دیواره‌ی روده باقی می‌مانند کاهش می‌یابد. اسید‌های گوارشی می‌توانند به دیواره‌ی روده آسیب زده و زمینه را برای تشکیل تومور سرطانی یا پولیپ آماده کنند. ما می‌دانیم که سبزیجات غیر نشاسته‌ای، ضد التهاب هستند. ضمنا در تحقیقات انجام شده، ارتباط میان رژیم غذایی سرشار از غلات کامل و کاهش ریسک سرطان کولورکتال به اثبات رسیده است.

همانطور که گفته شد، گوشت فرآوری شده موجب افزایش احتمال سرطان کولورکتال می‌شود، اما برخی مطالعات خبر از ارتباط بین گوشت قرمز غیرفرآوری شده و افزایش ریسک سرطان روده و مقعد داده‌اند؛ بنابراین بهتر است سعی کنید مقداری از گوشت قرمز در رژیم غذایی خود را با ماهی که یک منبع ضد التهابی از امگا ۳ است و همچنین با پروتئین‌های گیاهی جایگزین کنید.

رژیم‌های غذایی سرشار از کلسیم نیز می‌توانند از شما در برابر سرطان روده محافظت کنند. هر چند همه‌ی مطالعات این نتیجه را اعلام نکرده‌اند، اما یکی از گسترده‌ترین مرور‌های علمی، تاثیر مثبت کلسیم بر پیشگیری از سرطان روده را اثبات کرده است. توجیه این ارتباط می‌تواند اینگونه باشد: کلسیم با اسید‌های گوارشی در سیستم روده پیوند ایجاد کرده و واحد‌هایی تشکیل می‌دهد که مانع تماس این اسید‌ها با جدار روده می‌شود.

یک توصیه‌ی مهم دیگر نیز اجتناب از مصرف الکل است. طبق گزارش انیستیتو ملی سرطان، ریسک سرطان روده و مقعد با مصرف هر ۱۰ گرم الکل در روز، ۷ درصد بیشتر می‌شود. اجتناب از مصرف الکل، ریسک بسیاری از سرطان‌ها را کاهش می‌دهد مانند سرطان مری، سرطان سینه، سرطان کبد و سرطان سر و گردن.

سایر عوامل

به نوشته برترین ها؛ به غیر از تغذیه، دو تا از مهمترین عادت‌های سبک زندگی که می‌توانند ریسک سرطان روده و مقعد را کاهش بدهند، فعالیت فیزیکی منظم و داشتن وزن سالم است. چاقی و یکجا نشینی، دو عامل واقعا موثر در ابتلا به انواع سرطان‌ها هستند. سابقه‌ی خانوادگی را نیز فراموش نکنید! اگر سرطان روده مشکلی است که در خانواده‌ی شما سابقه دارد پس حتما باید از جهت پولیپ و سرطان روده، زودتر از یک فرد معمولی، جهت بررسی‌های دقیق پزشکی اقدام کنید.