وال استریت ژورنال در گزارشی با اشاره به ادامه روند مذاکرات هستهای نوشت: شرکتهای خودروسازی و نفتی در حال برنامه ریزی برای بازگشت به ایران در صورت برداشته شدن تحریمها هستند.
این روزنامه آمریکایی در ادامه خاطرنشان کرد در حالیکه تا یک سال قبل شرکتهای خارجی به دلیل نگرانی از نقض تحریمهای اقتصادی تمایلی به مذاکره با مقامات ایرانی نشان نمیدادند در فضای جدیدی که پس از توافق مقدماتی میان ایران و گروه 1+5 در ژنو حاصل شد، غولهای انرژی شامل توتال و رویال داچ شل و خودروسازانی مانند پژو سیتروئن و شرکتهای مالی دویچه بانک و رنسانس کپیتال روسیه در جلسات مربوط به سرمایه گذاری در ایران شرکت کردهاند.
بر اساس این گزارش، در شرایطی که مذاکرات میان ایران و قدرتهای غربی به مرحله نهایی نزدیک میشود، شرکتهای جهانی با شرکای احتمالی در ایران دیدار میکنند تا در صورت برداشته شدن تحریمها و گشوده شدن اقتصاد کشور، موقعیتی برای خود فراهم کنند.
دیپلماتهای غربی میگویند ایران هنوز آماده کاهش فعالیتهای هستهای به سطح مورد درخواست آنها نیست و شرکتها نیز میگویند تا زمان برداشته شدن تحریمها دست نگه میدارند.
اقتصاد ایران تحت شبکهای از تحریمهای آمریکا، سازمان ملل و اتحادیه اروپا بر سر برنامه هستهای تحت فشار قرار گرفته است. توافق مقدماتی که در نوامبر گذشته امضا شد، منجر به آزاد شدن بیش از چهار میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران، تعلیق شماری از تحریمها و همچنین افزایش علاقمندی سرمایه گذاران خارجی شد.
بر اساس این گزارش در صورتیکه در مهلت تعیین شده در ژوییه توافق نهایی حاصل شود، ممکن است تحریمها علیه بانک مرکزی ایران برداشته شود و محدودیتهای بخش مالی، انرژی و فناوری نیز کاهش پیدا کند. این امر دست شرکتهای غربی را برای پیگیری سرمایه گذاری در صنایعی که پتانسیل رشد بالایی دارد و حدود یک دهه در انزوا بوده اند، باز میکند.
در ماههای اخیر مدیران بلندپایه از غولهای انرژی اروپایی توتال فرانسه، رویال داچ شل انگلیسی هلندی و انی ایتالیا با وزارت نفت ایران برای بازگشت احتمالی در صورت برداشته شدن تحریمها مذاکره کردهاند. این شرکتها پیش از تشدید تحریمها فعالیتهای استخراج نفت در ایران داشتند و برای ازسرگیری این فعالیتها ابراز علاقمندی کرده اند.
به گفته منابع آگاه، رپسول اسپانیا و استات اویل نیز با مقامات نفتی ایران در ماههای اخیر دیدار کرده اند تا بازگشت احتمالی به کشور را مورد بررسی قرار دهند.
گروه صنعتی ایران خودرو که بزرگترین خودروساز ایران است، مذاکرات شراکت با خودروسازان بین المللی از جمله رنو و پژو را که از شرکای سرمایه گذاری مشترک سابق این شرکت بود و در سال 2012 از بازار ایران خارج شد، مجددا آغاز کرده است.
طبق این گزارش تحریمها علیه خودروسازان در پی توافق نوامبر به حال تعلیق درآمد تا واردات قطعات مورد نیاز خودرو به ایران تسهیل شود. انتظار میرود این تحریمها در صورت رسیدن به توافق نهایی به طور دائم برداشته شوند. این خودروساز بین تحریمهای بین المللی و رکود اقتصادی داخلی تحت فشار قرار گرفته است.
بنا بر اعلام وال استریت ژورنال ایران خودرو سال گذشته تولیدش را به 500 هزار دستگاه کاهش داد که نصف ظرفیت تولید این شرکت بود. پیش از توافق نوامبر آمریکا هر گونه توافق بین المللی با صنعت خودروی ایران را تحریم کرده بود و باعث شده بود ایران خودرو نتواند قطعات مورد نیاز برای مونتاژ محصولاتش را وارد کند.
با اینهمه خودروهای پژو و رنو که ایران خودرو سالها قبل فناوری و طراحی آنها را از شرکتهای فرانسوی خریداری کرده بود همچنان در خطوط مونتاژ این شرکت تولید و به بازار عرضه میشوند.
مقامات پژو و رنو مذاکراتشان با ایران خودرو در مورد ازسرگیری شراکت در صورت لغو تحریمها را تایید کردهاند. به گفته سخنگوی پژو، این شرکت با شرکای گذشته خود تماس گرفته تا در صورت امکان فعالیتهایش را ازسربگیرد. ماکسیم پیکات، مدیر برند ارشد پژو شماری از این مذاکرات را انجام داده است.
به گفته مقامات ایران خودرو، این شرکت از مدیران جنرال موتورز و فورد موتور برای شرکت در کنفرانس سرمایه گذاری ایران دعوت بعمل آورده بود.
فورد حضور در ایران را مشروط به برداشته شدن تحریمهای آمریکا کرده است. سخنگوی جنرال موتورز نیز حاضر به اظهارنظر در این باره نشده است.
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، اگر مذاکرات کنونی به نتیجه برسد و تحریمها علیه ایران برداشته شوند، شرکتهای آمریکایی که به دلیل حساسیت سیاسی سرمایه گذاری در ایران عقب نشسته اند، ممکن است از دیگر شرکتها عقب خواهند ماند.