ایسنا: نارسایی مزمن کلیه، یکی از بیماری‌هایی است که به دلیل نبود علائم واضح در مراحل اولیه، به «بیماری خاموش» معروف است. فرد مبتلا ممکن است سال‌ها از وجود آن بی‌خبر بماند تا زمانی که مشکلات جدی‌تری بروز کند. این بیماری به تدریج باعث اختلال در عملکرد کلیه‌ها و حتی نارسایی کامل آنها می‌شود، اما خوشبختانه با تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح، می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد. بیماری‌های مزمنی مانند دیابت و فشار خون بالا، از اصلی‌ترین علل بروز نارسایی کلیه هستند و کنترل این بیماری‌ها نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات کلیوی دارد. از این رو، انجام تست‌های سالانه عملکرد کلیوی از سن ۴۰ سالگی به بعد، برای پیشگیری و درمان به موقع این بیماری بسیار ضروری است.
دکتر مریم میری قلعه‌نویی، دانشیار گروه نفرولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در خصوص اهمیت عملکرد کلیه‌ها گفت: «کلیه‌ها تنها برای تصفیه خون و دفع مواد زائد از بدن مسئول نیستند، بلکه در تنظیم آب و الکترولیت‌ها، تولید گلبول‌های قرمز، متابولیسم استخوان‌ها و حتی کنترل فشار خون نیز نقش دارند.» این ارگان‌ها که به اندازه یک کف دست انسان هستند، از حساس‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های بدن محسوب می‌شوند و وظیفه‌ای حیاتی در حفظ سلامت انسان دارند.
چرا نارسایی کلیه یک تهدید جدی است؟
نارسایی کلیه می‌تواند در دو شکل حاد و مزمن بروز کند. نارسایی حاد معمولاً در پی عواملی چون اسهال شدید، افت فشار خون، عفونت‌های سیستمیک یا خونریزی‌های شدید ایجاد می‌شود، در حالی که نارسایی مزمن کلیه معمولاً به تدریج و بدون علائم خاص آغاز می‌شود. این بیماری در افرادی که به دیابت، فشار خون بالا یا چاقی مبتلا هستند، یا سابقه خانوادگی نارسایی کلیه دارند، بیشتر مشاهده می‌شود.
علائم هشدار دهنده نارسایی کلیه
برخی علائم هشداردهنده که باید به آنها توجه داشت شامل احساس خستگی مفرط، کم‌خونی، دردهای عضلانی و استخوانی، گرفتگی‌های عضلانی، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ و خارش است. در مراحل پیشرفته‌تر، فرد ممکن است با فشار خون بالا مواجه شود. نارسایی مزمن کلیه، اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به مرحله نهایی برسد که دیگر قابل بازگشت نیست.
پیشگیری از نارسایی کلیه؛ از تغییر سبک زندگی تا مصرف به موقع داروها
دکتر میری قلعه‌نویی در خصوص پیشگیری از نارسایی کلیه گفت: «کنترل فشار خون، قند خون، حفظ وزن مناسب، ورزش منظم، مصرف آب کافی و تغذیه سالم از جمله مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از نارسایی کلیه هستند.» انجام ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی در هفته، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه و خودداری از مصرف غذاهای چرب و شیرینی‌جات، می‌تواند به تقویت سلامت کلیه‌ها کمک کند. همچنین، ترک سیگار و خودداری از مصرف داروهای ضد درد غیراستروئیدی مانند ناپروکسن و دیکلوفناک، از دیگر نکات مهم در پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.
تست‌های سالانه کلیه؛ ضروری‌ترین اقدام در پیشگیری از نارسایی کلیه
برای افراد مبتلا به دیابت و فشار خون بالا، انجام تست‌های عملکرد کلیوی به‌طور منظم بسیار اهمیت دارد. دکتر میری قلعه‌نویی پیشنهاد می‌کند که افراد مبتلا به دیابت، هر سه ماه یک بار تست آنالیز ادرار انجام دهند تا از ابتلا به نارسایی کلیه پیشگیری کنند. همچنین، ارزیابی سالانه کراتینین خون و آنالیز ادرار برای افرادی که فشار خون بالا دارند ضروری است. افراد بالای ۴۰ سال باید به طور سالانه تست‌های عملکرد کلیوی و فشار خون خود را بررسی کنند تا از سلامت کلیه‌های خود مطمئن شوند.
با توجه به اهمیت عملکرد کلیه‌ها در حفظ سلامت کلی بدن، پیشگیری از نارسایی کلیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مراقبت‌های ساده مانند انجام تست‌های سالانه عملکرد کلیوی، کنترل بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار خون، تغییر سبک زندگی و مصرف آب کافی، می‌توانند تأثیرات قابل توجهی در حفظ سلامت کلیه‌ها داشته باشند. بیماری نارسایی کلیه، یک بیماری خاموش است که شناسایی و درمان به موقع آن می‌تواند از بروز عوارض جدی و حتی نارسایی کامل کلیه جلوگیری کند.
