پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : بیبیسی: هند از ایالات متحده آمریکا خواسته است که در مورد توافق بندر شهید بهشتی چابهار با ایران «نگاه بسته» نداشته باشد.
موضعگیری هند یک روز پس از هشدار واشنگتن در مورد تحریم احتمالی کشورهایی است که با تهران معاملات تجاری انجام میدهند.
روز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت ایران و هند قرارداد ۱۰ سالهای را برای تجهیز و بهرهبرداری از شهید بهشتی چابهار امضا کردند. ساعاتی پس از امضای این توافق آمریکا هشدار داد که هر کشوری که به معامله تجاری با ایران بیندیشد «باید از خطرات بالقوه آن آگاه باشد».
اما سوبرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند از امضای این قرارداد با ایران دفاع کرده و گفته است که به نفع منطقه خواهد بود.
ایران و هند پیش از این در سال ۲۰۱۶ برای توسعه بندر استراتژیک و مهم چابهار در نزدیکی مرز ایران با پاکستان قراردادی امضا کرده بودند و دوشنبه، ۱۳ مه (۲۴ اردیبهشت)، یک قرارداد ۱۰ ساله برای توسعه بیشتر آن و تجهیز و بهرهبرداری از بندر شهید بهشتی چابهار امضا کردند.
این توافق را مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی ایران و ساربانادا سونووال وزیر کشتیرانی هند در تهران امضا کردند.
سوبرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند در پاسخ به پرسشی درمورد اظهارات آمریکا به خبرنگاران گفت: «من فکر میکنم باید در این مورد با دیگران گفتگو و آنها را متقاعد کرد که این در واقع به نفع همه است. من فکر نمیکنم دیگران باید نگاه بستهای نسبت به این موضوع داشته باشند.»
آقای جایشانکار افزود که در گذشته ایالات متحده آمریکا هم «متوجه این واقعیت بوده است که اهمیت چابهار ابعاد زیادی دارد» و اینکه یک توافق بلندمدت با ایران برای بهبود عملیات در این بندر ضروری است.
او گفت: «ما معتقدیم که عملیات بندر (چابهار) به نفع کل منطقه خواهد بود.»
هند و ایران برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ برای توسعه بندر چابهار قراردادی امضا کردند و هند عملیات در بندر چابهار را در اواخر سال ۲۰۱۸ آغاز کرد.
این بندر یک مسیر ترانزیت برای ورود کالاها و محصولات هند به افغانستان و آسیای مرکزی باز میکند که مسیر زمینی از طریق پاکستان را دور میزند. دو کشور همسایه هند و پاکستان روابطی پرتنش دارند.
وزیر کشتیرانی هند این قرارداد را بخشی از برنامههای تجاری نارندرا مودی، نخستوزیر هند، در ایجاد یک مسیر تجاری جایگزین برای دسترسی به ایران، افغانستان، اوراسیا و کشورهای آسیای میانه خواند.
مقامهای هند میگویند تاکنون ۲/۵ میلیون تن گندم و ۲ هزار تن حبوبات صادراتی هند از طریق بندر چابهار به افغانستان ارسال شده است.
مهرداد بذرپاش هم گفت که دسترسی هند به افغانستان و آسیای میانه، ترکیه، آذربایجان، گرجستان و سوریه از چابهار و از طریق شبکه ریلی جادهای ایران از مزیتهای این پروژه است.
به گفته وزیر راه و شهرسازی ایران، بر اساس این قرارداد، هند ۱۲۰ میلیون دلار در تامین تجهیزات راهبردی بندر و همچنین ۲۵۰ میلیون دلار در زیرساختهای حملونقل سرمایهگذاری خواهد کرد، که ارزش قرارداد را به ۳۷۰ میلیون دلار میرساند.
بندر شهید بهشتی به عنوان دومین بندر مهم چابهار در سال ۱۳۶۱، همزمان با جنگ ایران و عراق و با تاکید بر ضرورت داشتن بندر در خارج از تنگه هرمز و خلیج فارس، احداث شد.
با وجود این که تحریمهای آمریکا این روند را کند کرده است در سالهای گذشته بخشی از این تحریمها «به دلایل بشردوستانه» برداشته شدند.
در سال ۲۰۱۸ میلادی، آمریکا بندر چابهار و همچنین صادرات مواد نفتی از ایران به افغانستان را از تحریمهایش معاف کرد. مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا در آن زمان گفت این تصمیم برای کمک به توسعه افغانستان و حفظ مسیر ارتباطی برای ارسال کالاهای بشردوستانه به ایران، گرفته شده است.