در پی استفتای جمعی از علمای مقیم انگلستان
از حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی درباره‌ی مسئله‌ی رؤیت هلال ماه قمری در
انگلستان، ایشان پاسخ مبسوطی ارائه کردند که در شرایط فعلی نیز مورد ابتلا و
استناد است.
به گزارش جماران، متن پرسش و پاسخ که در سال 1430 هجری قمری (1388 هجری شمسی – 2009 میلادی) به انجام رسیده است به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
مرجع عالیقدر تشیع حضرت آیت الله العظمى سیستانی(دام ظله العالی)
سلام علیکم:
به استحضار حضرت عالی می‌رسانیم که نشستی ماهیانه برای بررسی مسائل مورد
اهتمام اهل تشیع با حضور شش تن از علمای مسئول مراکز اسلامی پیروان اهل بیت
(ع) در لندن برگزار می‌شود. این علما در آخرین نشست خود مسئله رؤیت هلال
ماه قمری در انگلیس را بررسی کردند و دریافتند که چالشی عمومی به دلیل
اختلاف میان فقها درباره مسئله استهلال وجود دارد، به ویژه آنکه اختلاف سه
روزه در آغاز ماه نو و یا روز عید همانند آنچه سال گذشته اتفاق افتاد، آن
چنان باعث سردرگمی شده که توجیه آن کاری بس دشوار است.
به همین خاطر خلاصه آنچه در این نشست مورد بررسی قرار گرفت را به استحضار حضرت عالی می‌رسانیم:
1) بر اساس پیش بینی‌های نجومی و شهادت افراد باتجربه، پیش از غروب خورشید
در روز جمعه آینده، می‌توان با چشم مسلح هلال ماه نو را در اکثر مناطق
اروپا مشاهده کرد.
2) اگر بر اساس نظر گرانقدر شما ملاک رؤیت هلال، ارتباط علمی و نجومی میان
رؤیت هلال در یک کشور و رؤیت آن در کشور دیگری بدون وجود مانعی همچون ابر،
مه و ... است، آیا می‌توان این ارتباط را در مورد خطوط طولی نیز تطبیق داد
یا اینکه تنها مختص خطوط عرضی است؟
از حضرت عالی تقاضای کمک داریم تا بتوانیم تصمیم درستی اتخاذ کنیم که
اختلاف میان خانواده‌ها در اروپا و به ویژه انگلیس را کاهش دهد. از خداوند
می‌خواهیم که شما را برای حمایت و پشتیبانی از امت محمد (ص) و اهل بیت (ع)
حفظ کند.
شیخ علی عالمی، شیخ عبدالحسین معزی، سید محمد موسوی، شیخ ظفر عباس، سید فاضل میلانی، سید مرتضى کشمیری
بسمه تعالى
1) نظر اینجانب بر آن است که آغاز ماه در هر کشور با ظهور هلال در افق آن
کشور اتفاق می‌افتد به طوری که هلال ماه نو بدون وجود مانعی همچون ابر، مه و
مانند اینها با چشم غیر مسلح قابل رؤیت باشد، بنابراین امکان رؤیت ماه
تنها با چشم مسلح بی فایده است.
2) اشتراک در افق میان دو کشور در رؤیت هلال به این معنی است که در صورت
نبود موانع خارجی، رؤیت عملی هلال در کشور اول در تلازم با رؤیت آن در کشور
دوم باشد و بدیهی است که اندازه ارتفاع هلال از افق هنگام غروب خورشید از
مهم‌ترین مسائل تأثیرگذار در رؤیت هلال است، و اشتراک دو کشور در خطوط طولی
به معنای ظهور هلال در این دو کشور با یک ارتفاع در یک شب نیست، بلکه
دفعات بسیاری بوده که هلال در اکثر کشورهای واقع در نیمکره جنوبی قابل رؤیت
بوده چرا که در ارتفاع مناسبی ظهور کرده، اما در همان شب در بسیاری از
کشورهای واقع در نیمکره شمالی ـ حتی کشورهای دارای خط طولی یکسان با همان
کشورهای جنوبی ـ هلال قابل رؤیت نبوده ، چرا که هلال پیش از غروب خورشید
غروب کرده و یا اینکه در ارتفاع مناسبی بالاتر از افق پس از غروب ظهور
ننموده است.
3) به دلیل اختلاف فقها در چگونگی آغاز ماه‌های قمری، اختلاف در آغاز ماه
معمولا امری اجتناب ناپذیر است، بنابراین همانند سایر مسائل فقهی مورد
اختلاف فقها، در این مورد نیز هر فردی باید بر اساس فتوای مرجع تقلید خود
عمل کند، همچنین شایسته است به مسلمانان آگاهى داده شود که اختلاف موجود در
این مورد را پذیرفته و اجازه ندهند این مسئله باعث درگیری و مجادله شود.
خداوند شما را موفق کند
علی حسینی سیستانی
26 شعبان 1430 هجری قمری
