تحلیل احمد توکلی از عملکرد مجلس هشتم

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : احمد توکلی در مصاحبه مفصلی که امروز خبرگزاری فارس از او منتشر کرده است، به پرسش ها در مورد عملکرد مجلس هشتم و آرایش مجلس نهم پاسخ گفت.

شما اشکال مجلس هشتم را در چه می‌دانید و در مسائل چالشی مجلس هشتم چه موضعی داشتید؟ مثلا در بحث حقوق مادام‌العمر یا دانشگاه آزاد و مباحثی از این قبیل چگونه عمل کردید؟
فرق مجلس هفتم و هشتم با وجود اینکه در هر دو اکثریت با اصولگرایان بود در این مسئله بود که مجلس هشتم کارش را با اختلاف شروع کرد.

چه اختلافی؟
این اختلاف نظر به خاطر تعیین رئیس مجلس و روش‌های نادرستی که در این مسیر اتفاق افتاد، بود که اثر این اختلاف هم معلوم است. مطلب دیگری که در این باره وجود دارد این بود که همان ابتدای مجلس که نمایندگان هم خیلی با اوضاع آشنا نبودند در کمیسیون آئین‌نامه یکسری مواد که اختیارات رئیس را زیاد و برای نمایندگان محدودیت ایجاد می‌کرد در آئین‌نامه اعمال شد و سریع به مجلس آورده و رای‌گیری شد.

 ما هم هر چقدر تلاش کردیم که نمایندگان حواسشان باشد و هر چقدر خواستیم به آنها بگوییم تغییر این مواد اختیارات نمایندگان را محدود و اختیار رئیس را زیاد می‌کند حرف ما مقبول واقع نشد و آئین‌نامه تغییر کرد به نفع تمرکز بیشتر قدرت برای اداره کنندگان مجلس و کاهش اختیارات نمایندگان. این دو مسئله خیلی موثر بود.

نکته بعدی این بود که دولت وارد فازی شده بود که برای کسب رای از روش‌های ناسالم به طور جدی‌تر استفاده می‌کرد که در مجلس هفتم از این خبرها خیلی کمتر بود.

آیا اشاره شما به آن پولی است که قبل از ریاست بین نمایندگان توزیع شد؟
خیلی کارها انجام شد؛ دولت هم تلاش می‌کرد با امتیاز دادن جلب رای کند که به نظر من خلاف بزرگی است.

 جلب رای به نفع آقای لاریجانی؟
نه. جلب رای به نفع دولت. مثلا در کمیسیون تلفیق آقای رئیس معاون رئیس جمهور را پیش خودش می‌نشاند و من چند بار اعتراض کردم که جای وی طبق آئین‌نامه آن روبرو است و پهلوی رئیس نیست. ممکن است برخی بگویند این رفتار من غیراخلاقی است ولی نشستن معاون رئیس جمهور در تلفیق خیلی تاثیر داشت و گفت‌وگوهای لابی‌گرانه‌ای با رئیس انجام می‌شد و جهت جلسه این طرف و آن طرف می‌رفت.

بحث ‌ما این نیست که آن آدم خوب است یا بد بلکه حرف من این بود که این کار بد است و استقلال مجلس را مخدوش می‌کند. معاون رئیس جمهور باید آن روبرو بنشیند تا از موضع دولت دفاع کند و طرف مقابل هم جدا از فشار و تاثیرگذاری سیاسی و یا رفاقتی کارش را انجام دهد.

مثلا اگر رای گیری انجام می‌شد و موضوعی برخلاف نظر دولت تصویب می‌شد تلاش می‌شد تا با امضا و درخواست اعضای کمیسیون آرا را عوض کنند که این مسائل خیلی بد است و در هر نظام پارلمانی که این مسائل دیده شود، پسندیده نیست.

این اقدامات بیشتر از سمت چه نمایندگانی انجام می‌شد. آیا نمایندگان حامی دولت این کارها را می‌کردند؟
این کارها از سمت دولت انجام می‌شد و نمایندگان برای پذیرش آن زمینه داشتند و دلیل این داشتن زمینه هم نداشتن حزب در کشور است.

 وقتی ما حزب نداریم نمایندگان برای جلب رای حوزه انتخابیه محتاج اقدامات عمرانی در منطقه خودشان هستند و دولت هم از این نیاز سوء استفاده می‌کند و به افرادی که به او نزدیکی بیشتری دارند، یا اینکه همراهی خود را با دولت نشان می‌دهند امتیازات از جنس حوزه انتخابیه می‌دهند.

 مثلا بودجه راه آنجا را زودتر تخصیص می‌دهند و رئیس یک اداره را با نظر یک نماینده تغییر می‌دهند که این مسئله ضد آزادی است. اگر نماینده‌ای در دوره مسئولیت خود رؤسای ادارات را با همدستی دولت عوض کند، و کسانی که خودش دوست دارد نصب کند در انتخابات بعدی دست بالا دارد که این ضد آزادی و مردم‌سالاری و ضد اسلامیت نظام هم هست.

چرا که امیرالمومنین این طور کشور را اداره نمی‌کرد و ایشان در این باره فرمودند برخی افراد با هم دوستی می‌کنند بر غیر دین خدا. یعنی روی مصالح افراد تصمیم اتخاذ می‌کنند که این مسئله هم با دین و هم با جمهوریت نظام سازگاری ندارد.

 این مسائل در مجلس هشتم رایج‌تر شد چرا که دولت افرادی را به کار گرفت که استاد این کار بودند و هستند.تعداد افرادی که اهل معاملات ناسالم با نمایندگان و صاحبان قدرت سیاسی و اجتماعی هستند زیاد شدند و این مسئله هم تاثیرگذار بود. در دوره مجلس هفتم انضباط مالی و ملاحظات احتیاطی آقای حداد بیشتر از مجلس هشتم بود و مثالش این است که آقای حداد سه میلیارد تومان بودجه در اختیار داشت.

 که ظاهرا بخشی از این مبلغ به خزانه برگردانده شد؟
نه. در اختیار رئیس بعدی قرار داده شد. منظور این است که وقتی آقای حداد می‌خواست برود حدود یک میلیارد و 200 میلیون تومان پول نقد و سکه و ارز خارجی اضافه آورد و در اختیار آقای لاریجانی رئیس مجلس گذاشت.

 رئیس مجلس هشتم چقدر بودجه در اختیار دارد؟
سال اول 15 میلیارد یعنی یکباره 5 برابر بودجه افزایش پیدا کرد که البته در کمیسیون پیشنهاد 30 میلیارد مطرح شد که من داد و هوار کردم و این مبلغ به 15 میلیارد تبدیل شد. البته من گفتم اگر می‌خواهید این مبلغ را زیاد کنید به 5 میلیارد افزایش دهید که این پیشنهاد رای نیاورد.

رئیس مجلس از محل این بودجه برای برخی حوائج مورد نظر نمایندگان خرج می کند.

 بودجه در اختیار رئیس مجلس هم اکنون چقدر است؟
این بودجه هم اکنون 30 میلیارد تومان است.

 از سال چندم 30 میلیارد شد؟
 از سال دوم.این تغییر محسوسی بود؛ نمایندگان مجلس هم دو دسته‌اند. یا آدم‌های محتاط یا آدم‌های بی‌احتیاط و به ندرت هم در میان آنها آدم‌های بد وجود دارد که اغراض شخصی مطلق دارند چنین افرادی نادر هستند.

ولی دسته اول و دوم کم نیستند. وقتی پول در اختیار نماینده قرار می‌گیرد یعنی نماینده ممر انتقال اعتبار به حوزه انتخابیه‌اش می‌شود که باز هم آن آزادی مخدوش می‌شود ؛ قانون طوری تنظیم شده که پول دست دولت است نه مجلس. چرا که پول قدرت می‌آورد و آن کسی که تحت نظارت است، باید پول را طبق قانون خرج کند و مجلس در مورد قانون تصمیم می‌گیرد. بر این اساس قوا همدیگر را می‌پایند.


آیا می‌توان گفت که اکثریت مجلس هشتم صفت معامله‌گری را داشتند؟
نمی‌دانم، چون اکثریت از نصف بعلاوه یک نفر شروع و تا کل منهای یک ادامه دارد.

البته نمایندگان این پول را می‌گیرند و در ظاهر قضیه ممکن است صرف امور حوزه خود کنند.
حرف من این نیست که «گر حکم شود که مست گیرند/ در شهر هر آنکه هست گیرند» بلکه من می‌گویم وقتی یک بلا شیوع پیدا کرد قبح آن می‌ریزد، خیلی از نمایندگان واقعا آدم‌های درستی هستند ولی چون گرفتن این پول‌ها عادی می‌شود، این پول‌ها را خرج می‌کنند.

 به طور فشرده در مورد کلیت مجلس هشتم کمی توضیح دهید. قضیه دانشگاه آزاد و..
 در مسئله دانشگاه آزاد رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات تخلف بارز کرده بود و من این تخلف را کشف کردم و در جلسه بعد مکتوب نوشتم و به رسانه‌ها هم دادم و بعد هم تذکری محکم به آقای لاریجانی دادم که آقای لاریجانی پذیرفت که اشتباه شده و ورق برگشت.

در خصوص آرایش سیاسی مجلس هشتم کمی توضیح دهید!
 یک دسته از نمایندگان طرفدار دولت هستند حالا ممکن است این طرفداری منفعتی یا مصلحتی یا اعتقادی باشد که به نظرم بیشتر اولی و دومی است یعنی برخی نمایندگان به دنبال منفعت خود هستند تا اگر نماینده نشدند پست و مقامی بگیرند یا اینکه مصلحت حوزه انتخابیه خود را می‌بینند که البته دسته دوم بیشترند و البته نمایندگانی که اعتقادی از دولت حمایت می‌کنند خیلی کم اند.

 برخی نمایندگان دیگر هم هستند که با احتیاط سخن می‌گویند ولی در واقع طرفدار دولت هستند و از مشی فردگرایانه و تحکمی و همراه با خود شیفتگی دولت حمایت می‌کنند.

دسته دیگر نمایندگان هم هستند که بیشتر سنتی‌های اصولگرایان را تشکیل می‌دهند که در راس آنها آقای لاریجانی و باهنر هستند.

 یعنی شما بین طیف سنتی اصولگرا و لاریجانی تفکیک قائل نیستید؟

وقتی شما در مورد جریان صحبت می‌کنید باید متوجه باشید که از حزب سخن نمی‌گویید. پس لازم نیست که طرف یک مرام نامه خاصی را امضا کرده باشد. مثلا به نظر من بین لاریجانی و باهنر اختلافاتی وجود دارد و هر کدام از اینها با دیگری اختلافاتی دارند ولی چون گرایش عمومی آنها شبیه هم است، ما آنها را یک جا دسته بندی می‌کنیم وگرنه ممکن است بین من و آقای لاریجانی اشتراکاتی باشدو اختلافاتی هم داشته باشیم ولی من در مجموع آن گرایش را ندارم.

مثلا ما به آزادی و عدالت و مبارزه با فساد حساس‌تریم و به نظر می‌رسد آنها به اندازه ما حساس نیستند. من به اجرای قانون خیلی پایبندترم ولی آقای لاریجانی سهل‌گیر و عملگراتر است. البته اختلافات در مصادیق خیلی مهم نیست و ما خودمان هم بین خودمان در این مسائل برخی اختلافات را داریم ولی در مبانی مشترکیم.

دسته‌ای که از لحاظ تعداد آرا خیلی تعیین کننده است و در مجلس هشتم وجود داشته و احتمالا در مجلس نهم بیشتر شود کسانی هستند که حتی تعلق خاصی به یکی از جریانات ندارند و اینها معمولا فضای حاکم را همراهی می‌کنند و این طور خوب نیست. یعنی اگر تعداد افرادی که در خط مشخصی حرکت می‌کنند کم شوند،‌کار سخت‌تر می‌شود.

البته ممکن است آدم‌های محترمی باشند و دانش هم داشته باشند ولی به درد مجلس نمی‌خورند و فکر می‌کنم مجلس نهم هم چیزی شبیه این درآید.