پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : «انتخاب» قصد دارد به صورت روزانه، به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است را منتشر کند.
سفارت امریکا در تهران در سندی به تاریخ ۱۹۷۳ به ماجرای مشورت ریچارد هلمز سفیر وقت واشنگتن در تهران با وزیر خارجه آمریکا پیش از دیدار با شاه، پرداخته است.
به گزارش سرویس تاریخ «انتخاب»؛ در این سند آمده است:
ملاقات با شاه
تاریخ: 2 آوریل 1973
از سفارت آمریکا در ایران به وزیر خارجه آمریکا؛
خلاصه: انتظار دارم بعد از تسلیم اعتبارنامهام در روز 5 آوریل، گفتگوی خصوصی با شاه داشته باشم. قصد دارم فقط {حرفهایش را} گوش کنم اما اگر موضوع پاکستان و نگرانی شاه از مذاکرات ما با شوروی مطرح شد، این میتواند موقعیتی مناسب برای انتقال دیدگاههایمان درباره پاکستان در آستانه ورود بوتو به تهران در روز 7 آوریل و همچنین اطمینان به شاه درباره این مسئله باشد که اصل مذاکره با مسکو به هیچ وجه به معنی کمتر شدن روابط با ایران نیست. پایان خلاصه.
اقدام درخواستی: بسیار مفید خواهد بود اگر تا آغاز روز کاری 4 آوریل، خلاصهای از کمکهای اقتصادی ما به پاکستان در 18 ماه گذشته، نکات اصلی اصلاحیه اخیر سیاست تسلیحاتی ما در قبال پاکستان و هرگونه نکته مفید دیگری از نظر آن وزارتخانه یا اسلامآباد که معتقدید پیش از دیدار بوتو باید به شاه انتقال داده شود، به دست من برسد.
- صبح روز 5 آوریل من اعتبارنامهام را به شاه تسلیم خواهم کرد. این مراسم در کنار ملاقاتهای راش، معاون وزیر و ژنرالها گودپاستر و رایان با شاه که در ماه آوریل برنامه ریزی شده، میتواند فرصتی مغتنم برای انتقال پیام یا نظر ما درباره این موارد باشد: الف) روابط آمریکا/ایران، ب) تحولات در این منطقه از جهان، ج) نقشی که ایران میتواند در این تحولات در راستای منافع دوجانبه ما ایفا کند.
- عادت شاه آن است که بعد از مراسم تسلیم اعتبارنامه، سفرا را برای یک گفتگوی خصوصی نزد خود می برد. این اولین ملاقات رسمی من با شاه در مقام سفیر خواهد بود، قصد دارم به حرفهای شاه گوش کنم. پیشبینی میکنم بر اساس همین عادت، شاه من را به یکی از تالارهای «تور دی» خودش ببرد. با توجه به سفر بوتو در روز 7 آوریل، مسلما موضوع پاکستان مطرح خواهد شد. شاه احتمالا به دلیل عدم حمایت مناسب از بوتو از ما گلایه خواهد کرد. در این صورت قصد دارم همه اقدامات اقتصادیمان برای پاکستان در حدود یک سال گذشته و نیز تصمیم اخیر به برداشتن تحریمهای تسلیحاتی شامل اقلام نظامی بلوکه شده از سال 1971 را به او خاطرنشان کنم. به همین منظور سپاسگزار خواهم بود اگر لیستی از این کمکهای اقتصادی به پاکستان در 18 ماه گذشته و نکات اصلی سیاست تسلیحاتی جدید ما در قبال پاکستان و هند تا ابتدای روز کاری 4 آوریل برای من ارسال شود.
- علاوه بر این و با توجه به روابط نزدیک شاه با بوتو و نفوذ او بر رییس جمهور پاکستان، آیا نکتهای درباره پاکستان وجود دارد که وزارتخانه یا اسلامآباد معتقد باشند طرح آن توسط من نزد شاه جهت طرح با بوتو مفید باشد.
- همچنین متوجه روایت زاهدی از نگرانیهای شاه شدیم و معتقدیم این مسئله نشان دهنده نگرانی شاه از روند رخدادهای اخیر در این منطقه است که او آنها را در تقابل با منافع ایران میداند و نیاز دارد بصورت دورهای به او اطمینان خاطر داده شود درباره اینکه منزوی نشده، و اینکه میتواند روی منافع پایدار آمریکا در ایران حساب کند و اینکه هیچ توافق بازدارنده احتمالی میان ما و شوروی به ضرر ایران نخواهد بود.
- در صورت طرح این موضوع، پیشنهاد میکنم همان نکاتی مطرح شود که راش، معاون وزیر، در ملاقات با زاهدی مطرح کرده و به او اطمینان داده بود که بدون اطلاع دقیق ایران، درباره روابط آمریکا و ایران با شوروی مذاکره نکرده و نخواهیم کرد.
- نهایتا، در زمان مناسب، علاقه عمیق رییس جمهور برای دیدار شاه و ملکه از واشنگتن در سال 1973 را به شاه اعلام خواهم کرد.
هلمز