خبرگزاری رویترز در گزارشی به قلم سید حسین موسویان، تحقق عملی مواضع اخیر ایران و آمریکا در قبال یکدیگر را به معنای مرگ برجام و همچنین موجب رویارویی نظامی دو طرف دانست و یادآور شد که هرگونه اقدام واشنگتن برای بلوکه کردن فروش نفت ایران، نقض آشکار قطعنامه 2231 سازمان ملل در مورد برجام است.
به گزارش ایرنا، این عضو پیشین گروه مذاکره کننده هسته ای ایران در این مقاله نوشت: اگر ایران تنگه هرمز را ببندد، اروپا،چین و روسیه با آمریکا در صدور قطعنامه های جدید علیه ایران همراهی خواهند کرد.
در همین حال، با وجود شرایط مملو از تهدید فعلی، گزینه های مسئولانه ای برای جلوگیری از بروز یک بحران فاجعه بار جدید روی میز است.
یک احتمال، گفت و گوی مستقیم آمریکا و ایران است. ترامپ معتقد است که سیاست های افراطی فشار علیه ایران، زمینه یک معامله بزرگ بین دو کشور را فرهم خواهد کرد. با این حال وی باید درک کند که پذیرش این راهبرد از سوی ایران غیر ممکن است، زیرا به منزله تسلیم در برابر تهدید و فشار است، امری به معنای تحقیر ایران و شکستن غرور ملی ایرانی هاست.
گزینه دیگر، ادامه برجام بدون آمریکا است. مقام های ایران اجرای برجام منهای آمریکا را پذیرفته اند، مشروط بر اینکه آمریکا برای سایر کشورها در همکاری اقتصادی با ایران مزاحمت ایجاد نکند و موجب نقض برجام از سوی آنها نشود.
در همین حال، پیامد سیاست های افراطی ترامپ باعث افزایش اتحاد ملی در ایران خواهد شد؛ جناح های سیاسی اختلافات داخلی خود را کنار گذاشته و جبهه متحد علیه تهدید خارجی تشکیل خواهند داد. حمایت اخیر سپاه از دولت روحانی و نامه سردار سلیمانی به وی، نشانه روشنی از این روند است.
این گزارش در ادامه حاکی است: اقتصاد ایران نیازمند اصلاحات ساختاری بزرگ از جمله نجات از وابستگی به نفت و اصلاح سیستم بانکی است. چنین اصلاحاتی، آسیب پذیری ایران در مقابل تحریم های آمریکا را کاهش، اعتماد موسسات مالی جهان را افزایش و اجرای برجام را تسهیل خواهد کرد.
روشن است که در غیاب آمریکا، سایر قدرت های امضاء کننده برجام قادر به اجرای تعهدات خود به طور کامل نخواهند بود. این کشورها باید ضعف فعلی شان در تامین منافع اقتصادی ایران را با امتیازات سیاسی و امنیتی جبران کنند.
این مساله حائز اهمیت است که سایر امضاء کنندگان برجام برای حفظ این توافق نهایت تلاش خود را به کار گیرند، اما همزمان می توانند با ایران برای مدیریت بحران های یمن و سوریه همکاری کنند تا بهانه را از ترامپ در مورد ربط دادن برجام به موضوعات منطقه ای بگیرند.
موسویان درادامه این گزارش یادآور شد که مذاکرات ایران و چهار کشور اروپایی برای حل بحران یمن سازنده و مثبت بوده است.بااضافه شدن روسیه و چین به این مذاکرات، این کشورها می توانند بطور جمعی طرح صلح یمن را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کنند. این طرح می‌تواند مبتنی بر آتش بس، کمک های بشردوستانه، گفتگوهای ملی، انتخابات آزاد و دولت فراگیر باشد.
برای حل بحران سوریه نیز فرصت فراهم شده است. با وجودی که دشمنی ها ادامه دارد، داعش از خاک سوریه بیرون رانده شده و بشار اسد با حمایت مسکو و تهران، کنترل اوضاع را در دست گرفته است. اکنون زمان آن است که سه کشور روسیه، ایران و ترکیه طرح جامع صلح سوریه را به شورای امنیت ارائه و اروپا و چین نیز از آن حمایت کنند.
درپایان این گزارش آمده است:برجام الگوی حل بحران از طریق دیپلماسی است. مرگ برجام به معنی مرگ شانس حل بحران های منطقه از طریق دیپلماسی است. اروپا، روسیه، چین و ایران مسئولیت بزرگی برای مقابله با روند یکجانبه گرایی و افراط گری های آمریکا دارند که حفظ برجام قدم اول است. این کشورها می توانند با همکاری مشترک نقش موثر در حل بحران های منطقه ای و شکست تروریسم داعشی ایفاء، مدلی برای مدیریت بحران های منطقه ایجاد و روند حفظ برجام را تسهیل کنند.
