بالاخره آیفون صاحب صفحه کلید فارسی شد/ کلید مجزا برای نیم‌فاصله و صداها +عکس

بالاخره شرکت اپل صفحه کلید فارسی را هم به امکانات گوشی‌های هوشمند آیفون و تبلت‌های آی‌پد اضافه کرد. در نسخه جدید سیستم عامل آی‌اواس برای دستگاه‌های همراه و هوشمند اپل امکان اضافه کردن صفحه کلید (کیبورد) فارسی فراهم شده است. باکلید جادویی "نیم‌فاصله".

به گزارش بی بی سی، صفحه کلید جدید تمام حروف فارسی را دارد و دیگر نیازی نیست برای نوشتن کلماتی که در آنها حروف پ، ژ، گ و چ وجود دارد با نگه داشتن انگشت روی حرفی دیگر منتظر باز شدن پنجره جدیدی باشیم که این حروف را در آنها پیدا کنیم.

تغییر مهمتر اضافه شدن امکان استفاده از "نیم‌فاصله" در متن است. از جمله نیم‌فاصله در کلمات مرکب استفاده می‌شود که دو بخش آنها از هم جدا اما نزدیک به هم نوشته می‌شوند مثل "تخت‌خواب"؛ یا کلماتی که با ادوات جمع، از حالت مفرد در می‌آیند، مثل "تلفن‌ها"؛ یا بین شناسه فعل مضارع و خود فعل، مثل «می‌خوابم».

تولیدکنندگان تلفن‌های همراهی که با سیستم عامل اندروید کار می‌کنند پیشتر این امکان را برای تلفن‌هایشان فراهم کرده بودند. اما اپل تا همین روز سه‌شنبه که سیستم عامل آی‌اواس ۱۱ را منتشر کرد، برای زبان فارسی و چند زبان دیگر از جمله اردو صفحه کلید مجزایی نداشت.

این صفحه کلید جدید چند شکل و فرم برای حروف هم دارد که در فارسی استفاده نمی‌شوند و احتمالا به جا مانده از صفحه کلیدهای عربی هستند. مثلا "ی" با دو نقطه در زیر آن. یا تنوین ضمه که در فارسی استفاده نمی‌شود. (معروف‌ترین مثالی که به ذهن من می‌رسد از سعدی است، آنجا که می‌گوید: زبان بریده به کنجی نشسته صمٌ بکم/ به از کسی که نباشد زبانش اندر حکم)

 

صفحه کلید ایمن

کسانی که از روزهای نخست ارائه آیفون، مشتری این دستگاه‌ها بوده‌اند به یاد دارند که در نخستین مدل‌ها اصلا دستگاه قادر به خواندن زبان فارسی نبود و بعد کم‌کم با اضافه شدن عربی بود که زبان فارسی هم در این دستگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفت.

چندی پیش اپل اجازه اضافه کردن صفحه‌کلید‌های تولید شرکت‌های خصوصی را به مصرف‌کنندگان دستگاه‌هایش داد. به این ترتیب که مصرف کننده می‌توانست با مراجعه به بازار اپلیکیشن‌های اپل، صفحه کلیدی بخرد که همه نیازهای نگارش به زبان فارسی را برطرف کند.

اما بعضی از کارشناسان امنیت شبکه‌های کامپیوتری و دستگاه‌های هوشمند نگران بودند که چنین امکانی بالقوه راهی برای رخنه به سیستم است و بهتر است که مصرف کننده از چنین اپلیکیشنی استفاده نکند. چرا که حتی شرکت اپل هم هشدار می‌داد که ممکن است نوشته‌های شما را شرکت تولید کننده صفحه‌کلیدها بخواند.

حالا که خود اپل امکانات صفحه کلید فارسی را اضافه کرده است، این نگرانی هم برطرف شده است.

 

کسره و شرکا

در صفحه‌کلید فارسی اپل، کلید علائم و حرکات مثل کسره، فتحه، ضمه، تشدید و تنوین به صفحه دوم و کنار اعداد و علائم ریاضی منتقل شده است. برای کسانی که از این علائم در نوشتنشان استفاده می‌کنند شاید چندان راحت نباشد که در میانه نوشتن یک متن، صفحه عوض کرده تا مثلا یک کسره اضافه کنند.

در نوشتن فارسی ما تقریبا از نوشتن علائم و حرکات بی‌نیازیم. مگر در مواردی که برای جلوگیری از بدخوانی است: مثل بنّا/بنا و سَمت/سِمَت. یعنی کلماتی با صورت املایی یکسان اما تلفظ متفاوت. یا وقتی که بخواهیم "کسره اضافه" به کار ببریم. حسین سامعی، زبان‌شناس و استاد دانشگاه اموری در شهر آتلانتای آمریکا می‌گوید: "کسره اضافه یک عنصر دستوری است و نه مسئله خط."

بود و نبود این کسره در معنی جمله اثر می‌گذارد. مثلا اگر کسی بنویسد: "این برگ سبز است" معنی جمله‌اش وقتی که برگ با کسره تمام شود با زمانی که با ساکن تمام شود، متفاوت است.

در صفحه کلید فارسی اپل برای دستگاه‌های همراه، نوشتن کسره و سایر حرکات و علائم به صفحه دوم منتقل شده تا جا برای دکمه مهم‌تری باز شود.
نیمه‌چسبان‌ها

طراحان شرکت اپل جای دکمه علائم و حرکات در صفحه اول صفحه کلید را به دکمه "نیم‌فاصله" داده‌اند.

کمتر نویسنده‌ و ویراستاری را می‌توان یافت که نیم‌فاصله برایش در نگارش مهم نباشد.

حسین سامعی می‌گوید برای او مهمترین چیزی که در این صفحه کلید جدید وجود دارد همین امکان نیم‌فاصله است: "ما یاد گرفته‌ایم که در زبان فارسی مرز کلمات را با فاصله آنها از هم تشخیص دهیم. نیم‌فاصله کمک می‌کند که بین کلماتی که دو جز دارند فاصله نیافتد."

مثلا دستگاه "چمن‌زن" را اگر با فاصله بین دو جزئش بنویسیم یا اگر کلا سرهم بنویسیمش برای خواننده ایجاد اشکال می‌کند. نیم‌فاصله به ما این امکان را می‌دهد که هر دو بخش کلمه را کنار هم بنویسیم بدون اینکه با هم یکی شوند یا خواندنش سخت شود.

کار دیگری که نیم‌فاصله می‌کند این است که اجازه نمی‌دهد دو بخش کلمه در دو خط متفاوت قرار بگیرند. وقتی ما تایپ می‌کنیم، چه در رایانه چه در دستگاه‌های همراهمان، وقتی تعداد کلمات زیاد شده و به انتهای خط می‌رسیم، دستگاه خود به خود به سر خط می‌رود. نیم‌فاصله کمک می‌کند که دو بخش یک کلمه در دو خط مجزا قرار نگیرند.

 

معلم دیکته

صفحه‌ کلید فارسی اپل بر خلاف نمونه عربی و انگلیسی آن به ما پیشنهاد درست نویسی نمی‌دهد. پیشنهادهایی که در همین مدت کوتاه کار کردن با آن گرفتم به زبان عربی بودند. هنگام فارسی نوشتن اگر به این پیشنهادها دقت نکنیم ممکن است در میانه متنمان یک کلمه عربی خود به خود ظاهر شود که نه ما و نه احتمالا خواننده متن ما متوجه معنی آن نمی‌شود.

اصلاح‌گر خودکار، یکی از ابزارهایی در تلفن‌های همراه و رایانه‌هاست که موافقان و مخالفان بسیاری دارد.

موافقانش می‌گویند به ما کمک می‌کند تا با دیدن چندین و چند باره املای صحیح یک کلمه چشممان به صورت صحیح آن آشنا شود و کم کم املای صحیح آن را یاد بگیریم. مخالفان می‌گویند که از بس به دستگاه اعتماد می‌کنیم، ذهنمان تنبل می‌شود و یاد نمی‌گیریم.

مثلا در فارسی و هنگام نوشتن محاوره‌ای ما از "بذار" به جای "بگذار" زیاد استفاده می‌کنیم و بسیاری از افراد این کلمه را به شکل "بزار" می‌نویسند. آیا زیاد دیدن یکی از این دو املا سبب می‌شود که ما صورت صحیح یا غلط کلمه را از یاد ببریم؟

حسین سامعی می‌گوید که اضافه کردن امکان پیشنهاد املای صحیح کلمات در فارسی کار ساده‌ای نیست. برای اینکه در فارسی بعضی از کلمات شباهت بسیاری به هم دارند و یک دستگاه هوشمند خیلی باید هوشمند باشد که از معنای جمله و بافت دستوری بتواند املای درست را حدس بزند. مثلا تصور کنید که می‌خواهید در متنی بنویسید: "بیشتر مشتریان قهوه‌خانه قلیان می‌کشیدند." و مطمئن نیستید که غلیان درست است یا قلیان. از آنجا که هر دو کلمه در لغات فارسی به کار می‌روند، این معنی و ساخت و بافت جمله است که به ما نشان می‌دهد کدام صورت کلمه را باید نوشت.

نتیجه اینکه فعلا تا اطلاع ثانوی، شرکت اپل جای مطالعه و تحقیق درباره کلمات را برای ما پر نمی‌کند. اگر کسی نخواهد از صفحه کلیدهایی که ساخت شرکت‌های نرم‌افزاری است استفاده کند، تنها امکانی که برای استفاده‌کنندگان از محصولات اپل فراهم شده، استفاده از امکان نیم‌فاصله و در اختیار داشتن تمام حروف یک جا جلوی چشممان است. امکانی که تا همین دیروز فراهم نبود.