ماجرای
تخلفات گسترده در دولت گذشته به‌صورت ویژه در نهاد ریاست‌جمهوری در حال
پیگیری است. این ما‌حصل گفت‌وگوی حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد
اشرفی‌اصفهانی، رییس هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری در نهاد
ریاست‌جمهوری با «شرق» است؛ هر‌چند او خیلی به نتیجه امیدوار نیست.
اشرفی‌اصفهانی می‌گوید در تخلفات صورت‌گرفته پای دو نماینده مجلس نیز در
میان است که هردو از حوزه انتخابیه تهران وارد مجلس شده‌اند. به گفته او،
یکی مدیر‌کل و دیگری رییس‌سازمان در دولت گذشته بوده و براساس حکم صادر‌شده
١٠سال انفصال از پست‌های حساس برای آنها صادر شده است. او می‌گوید پرونده
تخلفات مالی گسترده آنها به دادگاه انقلاب رفته است. فرزند پنجمین شهید
محراب به تخلف یکی از مدیران ارشد نهاد ریاست‌جمهوری در دولت محمود
احمدی‌نژاد نیز اشاره می‌کند. او می‌گوید از ٧٧٧پرونده ١٤٢پرونده رسیدگی
شده که تخلفات صورت‌گرفته در سطح مدیر‌کل به بالاست.
کار رسیدگی به مفاسد اقتصادی در دولت گذشته به کجا رسیده است؟
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، ایام دهه مبارک را تبریک عرض می‌کنم و آرزوی توفیق
و عزت و سربلندی برای ملت ایران و مقام‌معظم‌رهبری از خداوند متعال دارم.
امروز متاسفانه جامعه ما دچار مشکلاتی شده است، مخصوصا مشکلات اقتصادی که
دامن‌گیر کشور شده. اگر در دولت‌های نهم و دهم، درایت به خرج داده می‌شد و
با تدبیر، کشور اداره می‌شد، این‌طور کشور دچار چالش نمی‌شد و برای ملت و
جامعه مشکلات به‌وجود نمی‌آمد.
در هیات تخلف در نهاد ریاست‌جمهوری، به تخلفات اداری کارکنان دولت، اعم از
فعلی و گذشته، رسیدگی می‌شود. راجع‌به بحث تخلفات، مطلع هستید که در
سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها رسیدگی به تخلفات کارکنان دولت، زیر نظر شخص وزیر
رسیدگی می‌شود. اگر هم مشکلی وجود داشته باشد، پرونده‌ای تهیه می‌شود و
دستگاه‌های اجرایی موظف هستند تخلفات را بررسی کنند و طبق قانون با آنها
برخورد شود. در نهاد ریاست‌جمهوری - چون عالی‌ترین مقام اجرایی رییس‌جمهور
است - اگر تخلفی توسط مسوولان در حین انجام‌وظایف صورت بگیرد، گزارش این
تخلفات به وسیله سازمان بازرسی کل کشور تهیه می‌شود و به دفتر ریاست‌جمهوری
فرستاده می‌شود. نهایتا هم زیر نظر دفتر رییس‌جمهوری مسایل حل‌و‌فصل
می‌شود.
این نهاد در دولتقبل هم وجود داشته، پس چرا اکنون به این اندازه موضوع تخلفات در دولت گذشته مطرح می‌شود؟
اینکه چرا این‌قدر تخلفات همه‌جا در رسانه‌ها و مجامع‌عمومی مطرح است و چرا
این‌قدر تخلف زیاد شده است و مردم سوال می‌کنند که چرا رسیدگی نمی‌شود و
اگر رسیدگی می‌شود، چرا به نتیجه نمی‌رسد، موضوعی است که مطرح است. در پاسخ
باید بگویم که ما پیگیر رسیدگی به تخلفات هستیم چون اگر پرونده‌ای رسیدگی
شود، اما نتیجه گرفته نشود، عده‌ای در تخلف‌کردن جری و مردم هم مایوس
می‌شوند و این یأس و ناامیدی بدتر از همه مسایل است.
آیا تخلفات در دولت نهم و دهم با دولت‌های قبل از آن قابل مقایسه است؟
خیر؛ در دولت‌های قبلی هم تخلفاتی کم‌و‌بیش صورت‌گرفته است اما تخلفات در
این حجم که همه مردم از آن ناراحت و نگران هستند، هرگز رخ نداده است.
جنس تخلفات در دولت‌‌گذشته بیشتر در چه حوزه‌هایی بوده است؟
از رانت‌خواری و سوءاستفاده‌های مالی صورت‌گرفته تا جابه‌جایی‌هایی که
براساس آن پست‌های حساس بین افرادی که لایق نبودند، تقسیم شده و
مسوولیت‌ها بدون ضابطه به افراد واگذار شده است. باید بگویم که متاسفانه در
دولت قبل افراد با روابط شخصی مسوولیت می‌گرفتند.
البته این غیرطبیعی نیست که دولت‌ها از نیروهای نزدیک به خود استفاده کنند.
موضوع استفاده از نیروهای همفکر نیست، بحث بر سر استفاده از نیروهای
ناکارآمد در دولت گذشته است و نتیجه آن هم وضعیت امروز کشور و این تخلفات
گسترده است. از آنجا که خودم از ابتدای پیروزی انقلاب شاهد بودم، بعد از
پیروزی انقلاب در دولت موقت، بعد از آن در دولت قانونی بعد از تصویب قانون
اساسی، بعد در دولت آیت‌الله خامنه‌ای و نخست‌وزیری مهندس میر‌حسین موسوی و
بعد از آن دولت آقای هاشمی و خاتمی از همان افراد و نیروهایی استفاده شد
که بعضا در دولت موقت بودند. دقت داشته باشید در دولت دوم، دولت سازندگی و
دولت اصلاحات، همان افراد در آن دولت‌ها حضور داشتند و شاید
جابه‌جایی‌هایی صورت می‌گرفت اما به ندرت افراد جدیدی می‌آمدند. چون آنها
افرادی با تجربه و برآمده از انقلاب و دلسوخته و مجاهد بودند و سوابق
ارزشمندی داشتند و حیف بود که آنها منزوی و خانه‌نشین شوند. متاسفانه دولت
احمدی‌نژاد تمام سیستم کشور را به‌هم‌ریخت و از پایین‌ترین تا بالاترین
پله، همه را عوض کرد. از استانداران فرمانداران، بخشداران و دهداران، همه
را از دم عوض کرد و آش‌شله‌قلمکاری درست کرد که حالا دولت آقای روحانی به
سختی تلاش می‌کند تا این اوضاع را سر‌و‌سامان دهد. من فکر نمی‌کنم دکتر
روحانی در این چهار‌سال که هیچ، اگر چهار‌سال بعد هم رییس‌جمهور شوند،
بتوانند این سیستم را به پیش از دوران احمدی‌نژاد برگرداندند.
براساس چه نشانه‌هایی به این تحلیل رسیدید؟
همین ریخت‌و‌پاش‌هایی که در دولتقبل اتفاق افتاد، با آن درآمد نفتی،
یادمان نرفته است. وقتی آقای هاشمی می‌خواست کشور را بسازد، نفت حدود
١٢دلار بود و در دولت آقای خاتمی هم همین حدود بود. اما آقای احمدی‌نژاد
شانس خوبی که داشت این بود که قیمت نفت اوج گرفت و به ١٤٠دلار رسید و چیزی
حدود ٧٠٠ تا ٨٠٠میلیارددلار درآمد نفتی در هشت‌سال به‌دست آورد. آقایان
بیایند کارهای خوبی که بیانگر خدماتشان در بخش صنعت، پالایشگاه‌ها،
پتروشیمی، عمران و آبادانی است را بگویند؛ متاسفانه باید بگویم هیچ‌چیزی
برای معرفی وجود ندارد. در سفرهای استانی، کیفی همراهش بود و به مردم و
افرادی که مراجعه می‌کردند صد‌تومان و دویست‌هزار‌تومان پول می‌داد. این
کار به‌هیچ‌عنوان در شان و جایگاه ملت ایران نبود.
در رسیدگی‌هایی که انجام می‌دهید به کجا رسیده‌اید؟ ضمن اینکه بحث
اصلی امروز، بازگشت این پول‌ها به بیت‌المال است، آیا امیدی برای بازگشت
آن هست؟
دقت داشته باشید که هیات تخلفات در نهاد ریاست‌جمهوری دو هیات هستند؛ هیات
بدوی یک، که مسوول آن بنده هستم و دو‌نفر از بزرگان دستگاه اجرایی، و در
هیات بدوی دو هم یکی از قضات عالی‌رتبه و وزرای سابق دادگستری دولت آقای
هاشمی و یکی از نمایندگان مجلس -که مسوول هیات دوم هستند- و دو‌نفر از
شخصیت‌های برجسته هم در آن حضور دارند. یک‌هیات تجدید‌نظر هم هست در نهاد
ریاست‌جمهوری که اگر بعضا بعضی از پرونده‌ها آرایشان مورد اعتراض قرار گرفت
به آن هیات تجدید‌نظر برود و اگر قطعی شد دیگر از دست من خارج است و باید
به دیوان‌عدالت‌اداری فرستاده شود.
کار این دو‌هیات رسیدگی به تخلفات مدیران کشور، چه در دولت گذشته و چه در
دولت‌های ماقبل آن است. تا الان هم حدود ٧٧٧پرونده در دفتر ما ثبت شده که
بعضی از آنها مربوط‌به مدیران در استان‌های مختلف کشور است.
چه تعداد از این پرونده‌ها مربوط‌به هشت‌سال گذشته بوده است؟
تمام اینها مربوط‌به هشت‌سال گذشته است.
پرونده‌ای از دولت اصلاحات و ماقبل آن وجود دارد؟
در این آماری که خدمتتان عرض کردم وجود ندارد و اگر هم باشد من آمار آن را
ندارم. ضمن اینکه آرای دولت‌های قبل خیلی پرونده حجیم و سنگینی نبوده است.
چند پرونده را شما بررسی کرده‌اید؟
حدود ١٤٢پرونده در دولت روحانی در هیات بدوی ١ رسیدگی شده و به حدود ٤٥درصد
این پرونده‌ها حکم برائت داده شده و تخلفات جزیی بوده است.
موضوع آن پرونده‌هایی که تبرئه نشده‌اند، چیست؟
بیشتر آنها هم توبیخ و درج در پرونده است.
این تخلفات در دولت گذشته در چه سطحی از مدیران بوده است؟
در این ١٤٢پرونده هنوز به وزیر نرسیده‌ایم و بیشتر مدیران‌کل هستند. یکی از
مدیران‌کل در نهاد ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد تخلفش بسیار فاحش بود و
پول‌هایی گرفته است. تخلفاتش به حدی رسیده بود که مجازاتش کم نشد و در
اینجا به اتفاق‌آرا، رای داده شد که ایشان انفصال از خدمت شود.
در بحث تخلفات دولت گذشته در نهاد ریاست‌جمهوری، موضوع استخدام‌ها هم مطرح است؟
هیات بررسی تخلفات در نهاد ریاست‌جمهوری فقط تخلفات اداری را رسیدگی می‌کند
و مسایل مالی مثل پرونده رحیمی و بعضی از معاونان احمدی‌نژاد که
پرونده‌های مالی میلیاردی دارند به ما مربوط نمی‌شود. اگر یک مدیر‌کل یا
معاونی در حین خدمت که الان هم جزو کارمندان دولت باشد تخلفی انجام داده
باشد، تخلف اداری او را بررسی می‌کنیم و آن تخلف را به دادگاه انقلاب
می‌فرستیم.
چرا رسیدگی به پرونده معاون‌اول احمدی‌نژاد از حیطه اختیارات شما خارج است؟
چون آقای رحیمی قبل از آنکه به دادگاه برود، کارمند نهاد و معاون‌اول
رییس‌جمهوری بود اما ایشان خودشان را بازنشسته کردند که نهاد و هیات تخلفات
نتوانند کاری انجام دهند و بررسی موضوع از دست ما خارج شود. چون تا موقعی
که شاغل هستند، هیات رسیدگی به تخلفات ١و ٢ وظیفه دارد که پرونده افراد را
بررسی کند. در‌واقع ایشان زرنگ‌بازی در‌آورد و پیش‌دستی کرد و خودش را
زودتر بازنشسته کرد، چون کارمندانی که بازنشسته می‌شوند از حیطه وظایف ما
خارج می‌شوند.
یعنی قابل پیگیری نیست؟
خیر، اگر بدانیم قبل‌از‌اینکه پرونده‌ها به هیات ما بیاید، فردی خودش را بازنشسته کرده است، نمی‌توانیم رسیدگی کنیم.
در این شرایط کدام نهاد مسوول رسیدگی خواهد بود؟
دادگاه انقلاب.
برگردیم به تخلفات در نهاد ریاست‌جمهوری.
براساس آماری که نقل کردند تا قبل از دوران احمدی‌نژاد، تعداد کارکنان
نهاد زیر هزارنفر بوده است که حتی می‌گفتند تعدادی از آنها هم اضافه هستند.
احمدی‌نژاد که آمد متاسفانه بدون ضابطه و قاعده و حساب‌و‌کتاب و
بدون‌گزینش، افراد را استخدام کردند. گفته می‌شود در مواردی خود احمدی‌نژاد
صریحا می‌گفتند که ایشان مشغول کار شود و اداره کل مالی موظف بود دستخط
ایشان که می‌رسید، آن فرد را استخدام کند. نهایتا حدود دو‌هزار‌نفر به
کارمندان آنجا اضافه شده است که الان اغلب آنها عاطل‌و‌باطل هستند و کاری
ندارند که انجام دهند اما حقوق می‌گیرند.
اگر این به‌عنوان تخلفات دولت تایید شود، در وضعیت آنها تغییر حاصل می‌شود؟
حتی آمار این دست از کارمندان را آقای زنگنه در وزارت نفت اعلام کردند و
گفتند عده زیادی، ٥٠٠ تا ٦٠٠هزارنفر، بدون ضابطه و قاعده در دوران
احمدی‌نژاد به وزارت نفت وارد شده‌اند، که همه اینها غیرقانونی بوده است.
باید بگویم الان ظرفیت اجرایی کشور با تعداد کارمندان دولت همخوانی ندارد.
عمده پرونده‌هایی که از دولت گذشته بررسی می‌کنید مربوط‌به چه‌کسانی است؟
اسم نبریم، راحت‌تر است چون در پرونده این تخلفات تعدادی از نمایندگان را
هم داریم که پرونده دارند و ما به آنها هم اعلام کردیم. رای‌مان هم به آنها
اعلام شده است و برای نمایندگانی که اکنون در مجلس هستند نمی‌توانیم
انفصال از خدمت صادر کنیم و برای آنها محرومیت از پست‌های حساس صادر شده
است. برای دو‌نفر که پرونده‌شان از سازمان بازرسی فرستاده شده، محرومیت
صادر شده است.
تخلف آنها چه بوده است؟
قبل‌از‌اینکه نماینده شوند این نمایندگان سمت مدیرکلی داشته‌اند و رییس
سازمان بوده‌اند. باوجود اینکه این نمایندگان هم خودشان و هم وکیلشان آمدند
و دفاع کردند اما چون آنقدر پرونده‌شان حجیم بود نتوانستیم کاری کنیم.
تخلفات این نمایندگان چه بوده است؟
بیشتر تخلفات مالی و انتصابات نابجا بوده است. برای آنها حکم ١٠سال محرومیت
از پست‌های دولتی صادر شده و بحث رسیدگی به تخلفات مالی آنها هم در
اختیار دادگاه انقلاب قرار گرفته است.
آنها از مجلس اخراج خواهند شد؟
خیر، تا پایان دوران مجلس تشریف دارند، ولی بعد از اینکه مجلس تمام شد، این
پرونده روی صلاحیت این دو نماینده، تاثیر می‌گذارد و شورای نگهبان اگر
بررسی دقیق‌تری کند، وضعیت آنها مخدوش خواهد شد.
نماینده کدام حوزه هستند؟
هر دو‌نماینده تهران هستند.
پرونده تخلفات در مناطق آزاد به کجا رسید؟
این موضوع در دستور‌کار ما نیامده است. اما قبل‌از‌اینکه دستور‌کار آن را
شروع کنیم، اطلاعات پراکنده به ما داده شده است که در جزیره قشم و به‌خصوص
کیش به‌صورت گسترده سوءاستفاده شده است.
این تخلفات از چه جنسی بوده است؟
فروش زمین؛ همه این زمین‌ها را به دوستان خودشان واگذار کرده‌اند. این
تخلفات که مهندس ترکان پیگیر آن هستند درحدی نیست که بخواهد فقط در نهاد
بررسی شود.
یعنی زمین‌های دولتی را فروخته‌اند؟
بله، خیلی هم عجیب‌و‌غریب سند‌سازی کرده‌اند و بعد هم به قیمت‌های عجیب فروخته‌اند.
این پول‌ها قابل‌بازگشت به بیت‌المال هست؟
صددرصد هست. خود مقام‌معظم‌رهبری از این مسایلی که پیش‌آمده، ناراحت هستند و
ایشان بر بحث مبارزه با فساد تاکید دارند، دکتر روحانی هم که از همه
شفاف‌تر صحبت کردند و صدایشان بلند شده است. قوه قضاییه هم که وظیفه‌اش
برخورد با متخلف است صدایش درآمده است و همه دارند فریاد می‌زنند. به
اعتقاد من اگر رو دربایستی و توصیه را کنار بگذاریم مسایل حل می‌شود. مثلا
من شنیده‌ام همین الان هم چندین ماشین بیت‌المال در اختیار آقای معاون است.
مایه تاسف است کسی که هیچ‌پستی ندارد همچنان ماشین‌های بیت‌المال در
اختیارش است.
دفتر احمدی‌نژاد در بیانیه‌ای گفته است تخلفات رحیمی به دولت نهم و دهم ربط ندارد؛ آیا این حرف وارد است؟
گاهی دفاعیات جنبه تمسخر پیدا می‌کند، بالاخره ایشان معاون‌اول رییس‌جمهور
بوده و خودش هم گفته است به من نگویید رحیمی، بگویید «معاون‌اول سابق» و
این مسایلی که اتفاق افتاده در زیرمجموعه دولت احمدی‌نژاد بوده است. آقای
احمدی‌نژاد می‌گفت دولت من پاک‌ترین دولت‌هاست؛ یعنی همه دولت‌ها را زیر
سوال برد. این یک ادعای واهی و خیلی بدبود. مردم این چیزها را فراموش
نمی‌کنند. نتیجه آن حرف‌ها، این می‌شود که پای معاون‌اول ایشان در پرونده
فساد باز می‌شود.
همان‌موقع که احمدی‌نژاد گفت پاک‌ترین دولت‌ها هستیم خیلی‌ها
هشدار دادند. آیا آنهایی که بر‌سر‌کار بودند از این تخلفات خبر نداشتند؟
در زمان دولت احمدی‌نژاد یادم هست خیلی‌ها در دفاع از ایشان سینه چاک
می‌کردند، حالا می‌گویند که نه؛ ما از ایشان حمایت نکردیم و با او همگام
نبودیم، برای اینکه خودشان را از این مسائل که به‌وجود آمده تبرئه کنند،
می‌گویند احمدی‌نژاد اصلا با ما نبوده است.
دستگاه‌های نظارتی چقدر در بروز این تخلفات قصور دارند؟
بالاخره سهل‌انگاری و بی‌توجهی صورت‌گرفته است. خیلی‌ها نمی‌دانستند که این
مسایل جدی است و الان متوجه شدند که خیلی اتفاقات افتاده است که اگر آن
موقع پیشگیری می‌کردند مسایل به اینجا کشیده نمی‌شد.
الان که دولت عوض شده، بنا شده است که با این فسادها جدی برخورد شود، اما
می‌بینیم برخی آقایان می‌گویند ما خبر نداشتیم و تازه متوجه شده‌ایم و
می‌خواهیم جبران کنیم. متاسفانه برخی افراد همواره بازیگران خوبی بوده‌اند.
آنها به این‌طرف و آن‌طرف می‌چرخند تا ببینند باد از کدام طرف می‌وزد تا
به آن‌سو بروند.
آقای عوض حیدرپور، نماینده اصفهان در مصاحبه‌ای گفته بودند بین
١٠٠ تا ١٥٠میلیارددلار از درآمدهای نفتی احمدی‌نژاد گم شده است و سندی وجود
ندارد. شما در نهاد به سرنخی رسیده‌اید؟
اخیرا وزیر نفت هم این را مطرح کرد که رقم سنگینی از فروش نفت به دست ما نرسیده است.
چه کسی باید پاسخگوی این موضوع باشد؟
هم رییس‌جمهور و هم ریییس قوه قضاییه باید پیگیری و تکلیف را روشن کنند.
آنقدر تخلفات زیاد است که اگر صدها ساعت هم دستگاه‌های قضایی پیگیر این
مسایل باشند، نمی‌توانند ته این قضیه را در بیاورند.
یکی دیگر از پرونده‌ها، اختلاس از صندوق شهیدان رجایی و باهنر در نهاد ریاست‌جمهوری است.
مسوول این صندوق همان فردی است که گفتم انفصال دایم شد.
یکی از تخلفات در این صندوق وام‌هایی است که به افرادی داده شده؟
این وام‌ها به وزرای دوران احمدی‌نژاد داده شده است.
بحث مسوولان دفتر و معاونان وزیر هم مطرح بوده است؟
معاونان بعضی وزرا و بعضی از چهره‌های معروف، مجموعه احمدی‌نژاد بودند.
رقم‌ها چه مقدار بوده است؟
یک‌مقدار پول گرفته‌اند و بین این افراد تقسیم کرده‌اند و بازپرداخت آن را
٣٠ساله گذاشته‌اند. سوال این است که مگر تا آن موقع این آقایان زنده
هستند؟!
آیا با آن افراد برخورد هم می‌شود؟
باید دادگاه برخورد کند. اینکه تازه خیلی رقم‌کوچکی است و قابل‌توجه نیست.
مثلا یک‌نفر به‌جز حقوق در هر جلسه‌ای که حضور پیدا می‌کرده برای خودش
٥٠٠هزار‌تومان یا یک‌میلیون‌تومان منظور می‌کرده است.
یکی از پرونده‌ها اختلاس در سازمان تامین‌اجتماعی است، نتیجه این پرونده به کجا کشیده شد؟
آن پرونده در دادگاه است.
چند تا از پرونده‌هایی که شما پیگیری می‌کنید به تخلفات مالی ختم شده است؟
از ٧٧٧پرونده، الان ٢٧٧پرونده به شعبه ما رسیده و ثبت شده است که ١٤٢پرونده
رسیدگی شده است و ١٣٩پرونده باقی مانده که ٣٩٣نفر متهم داشته است که برای
٦٣نفر حکم برائت صادر شده و ٦٨نفر محکوم شده‌اند در مجموع، این یک‌سال
یعنی از تاریخ ٢٥آذر٩٢ به ١٤١پرونده رای داده شده است و در مجموع ٣٢جلسه
داشته‌ایم.
و این متهمان در چه سطحی هستند؟
از مدیر‌کل به بالا هستند. اما فعلا وزیری در بین آنها نیست. هرکس که
بخواهد به این انقلاب و امام(ره) خیانت بکند دیر یا زود رسوا می‌شود و اگر
این آب گل‌آلود شود مطمئن باشید که همه آسیب می‌بینند.
در بحث پیگیری این تخلفات به‌خصوص در دولت گذشته چقدر جدی هستید؟
من نمی‌خواستم در این قضیه وارد شوم، چون می‌دانستم ممکن است که به‌جایی
نرسد. کار سختی است و نمی‌گذارند انسان به نتیجه برسد. امیدوارم که خون
شهدا و امام(ره) و رهبری کمک کنند که این مسایل حل‌و‌فصل شود.
