پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : 
فشار خون بالا (هیپرتانسیون) بهطور مستقیم باعث تنگی نفس (دیسپنه) نمیشود، اما میتواند بهمرور زمان اثراتی بر قلب و عروق وارد کند که خطر ابتلا به شرایطی را که باعث تنگی نفس میشوند، بهطور قابلتوجهی افزایش میدهد.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ فشار خون بالا یکی از عوامل مستعدکننده برای ابتلا به بیماری عروق کرونر (CAD) نیز محسوب میشود. این بیماری میتواند با علائمی مانند تنگی نفس ظاهر شود، بهویژه زمانی که ناشی از آنژین یا سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد) باشد.
در مطالعهای در سال ۲۰۲۲ تأکید شد که فشار خون بالا یک عامل خطر شایع برای CAD است، زیرا میتواند زمینهساز ایجاد آترواسکلروز کرونری (تصلب شرایین) شده و باعث تنگ شدن مجرای عروق کرونر شود. این دو بیماری اغلب بهدلیل عوامل خطر مشترک، مکانیسمهای فیزیولوژیکی مشابه و تعاملات پیچیده، همزمان در فرد دیده میشوند. افرادی که بهطور همزمان دچار CAD و فشار خون بالا هستند، معمولاً با پیامدها و پیشآگهی ضعیفتری نسبت به کسانی که فقط یکی از این بیماریها را دارند مواجهاند.
بحران فشار خون و ادم ریوی
ادم حاد ریوی (APO) نیز میتواند در اثر افزایش ناگهانی و شدید فشار خون، که به آن بحران فشار خون (Hypertensive Crisis) گفته میشود، ایجاد شود. این وضعیت یک موقعیت اورژانسی و تهدیدکنندهٔ حیات است که در آن، مایع در ریهها تجمع پیدا میکند و باعث بروز تنگی نفس شدید و حاد میشود.
دکتر ناویا (Dr. Navya) در اینباره توضیح داد:
«ادم حاد ریوی میتواند در اثر بحران فشار خون ایجاد شود که در آن، افزایش شدید فشار خون منجر به نشت مایعات به درون ریهها شده و تنفس را بهشدت دچار اختلال میکند.»
بر اساس دستورالعمل کالج سلطنتی پزشکان عمومی استرالیا (RACGP)، درمانهای اصلی ادم حاد ریوی شامل موارد زیر است:
• اکسیژنرسانی
• قرار دادن بیمار در وضعیت نشسته یا نیمهنشسته
• استفاده از گلیسریل ترینیترات
• اعمال فشار مثبت راه هوایی
• تجویز فوروزماید (داروی مدر)
• استفاده از مورفین
• بهکارگیری داروهای اینوتروپ (تقویتکننده عملکرد قلب)
دلایل احتمالی دیگر برای تنگی نفس
ضروری است که دیسپنهٔ ناشی از عوارض فشار خون بالا را از سایر علل ممکن مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، آسم یا آمبولی ریوی تفکیک کنیم. انجام ارزیابی بالینی کامل برای تشخیص دقیق، بسیار مهم است. این ارزیابی شامل اخذ شرح حال پزشکی دقیق، معاینه فیزیکی و آزمایشهای تشخیصی مناسب خواهد بود.
ابزارهای تشخیصی برای شناسایی علت تنگی نفس
پزشکان برای تعیین دقیق علت تنگی نفس، ممکن است از مجموعهای از ابزارهای تشخیصی زیر استفاده کنند:
• نوار قلب (ECG): برای بررسی ریتم قلب و تشخیص نشانههای بزرگشدگی بطن چپ (LVH)
• اکوکاردیوگرافی: برای ارزیابی ساختار قلب و کارایی پمپاژ
• عکس قفسه سینه (X-ray): برای شناسایی مشکلات ریوی یا تجمع مایعات
• تست عملکرد ریوی: برای ارزیابی ظرفیت ریه و جریان هوا
• آزمایش خون: برای بررسی عملکرد کلیه و رد علل دیگر
جمعبندی
دکتر ناویا در پایان گفت:
«فشار خون بالا بهطور مستقیم باعث تنگی نفس نمیشود؛ با این حال، میتواند اثرات بلندمدتی بر قلب و عروق داشته باشد که خطر ابتلا به بیماریهایی را که موجب دیسپنه میشوند، افزایش میدهد. بنابراین، درمان مناسب فشار خون نهتنها برای پیشگیری از رویدادهای قلبیعروقی ضروری است، بلکه به کاهش خطر تنگی نفس ناشی از این شرایط نیز کمک میکند. معاینه بالینی دقیق در تشخیص علت تنگی نفس در افراد مبتلا به فشار خون بالا بسیار حیاتی بوده و اساس شخصیسازی روند درمان را تشکیل میدهد.»
یادآوری: این مقاله حاوی اطلاعات تخصصی از زبان یک کارشناس بوده و صرفاً برای اهداف اطلاعرسانی تهیه شده است. چنانچه با مشکلی در زمینه سلامت مواجه هستید، توصیه میشود پیش از هرگونه اقدام، حتماً با پزشک متخصص مشورت نمایید تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.