واکنش به کودکان در زمان خشم و بیقراری برخلاف شواهد علمی است. والدگری ملایم بر ایجاد ارتباط احساسی تأکید دارد، اما منتقدان معتقدند که این روش فاقد تعیین قوانین و مرزهای مشخص است.
به گزارش انتخاب و به نقل از psychologytoday؛ این روش که در سال ۲۰۱۵ توسط سارا اوکول-اسمیت مطرح شد، بر ارتباط عاطفی بین والدین و کودکان تأکید دارد و کمتر به مجازات رفتارهای ناخواسته والدین تکیه میکند. والدگری ملایم شباهت زیادی به والدگری مقتدرانه دارد، روشی که به خوبی پژوهش شده و تعادل بین گرمی، محبت و تعیین مرزهای مشخص را برقرار میکند.
اما والدگری ملایم، بهویژه در نسخههای رایجتر آن، بدون انتقاد نیست. بسیاری این روش را بهعنوان روشی میدانند که والدین را بیشتر تسلیم رفتار کودکانشان میکند. در همین حال، افراد زیادی در شبکههای اجتماعی مشغول ارائه توصیههای غیرعلمی و بدون پشتوانه هستند.
مفهوم همتنظیمی: نکتهای قوی در والدگری ملایم
یکی از مفاهیمی که در شبکههای اجتماعی رایج شده، همتنظیمی است. این ایده به والدین توصیه میکند که هنگام واکنش به کودکی که دچار بینظمی احساسی است، به احساسات خود آگاه باشند.
مطالعات نشان داده است که احساسات میتوانند مُسری باشند: والد عصبانی، اغلب خشم کودک را تشدید میکند و شرایط را بدتر میکند. بنابراین، آرام ماندن والدین یک عامل کلیدی است و این جنبه از والدگری ملایم قابل تحسین است.
مشکل در توصیههای والدگری ملایم
متأسفانه توصیههای رایج والدگری ملایم در شبکههای اجتماعی جایی دچار مشکل میشود. بسیاری از تأثیرگذاران این حوزه توصیه میکنند در زمان خشم کودک فعالانه مشارکت کنید؛ یعنی با آنها صحبت کرده، آرامشان کنید و مثلاً به آنها پیشنهاد دهید تمرینات تنفسی انجام دهند.
اگرچه این تکنیک ممکن است در شرایطی که کودک عصبانی است ولی قصد حمله یا توهین ندارد مؤثر باشد، اما زمانی که خشم مستقیماً به والدین معطوف شده، این روش کمتر نتیجه میدهد.
وقتی کودکان در خلال خشم، سر والدین فریاد میزنند، کلمات بیادبانه استفاده میکنند یا آنها را مقصر میدانند، فعالانه مشارکت کردن میتواند باعث ادامه این رفتار و مانع از یادگیری مهارتهای خودتنظیمی توسط کودک شود.
جایگزین: عقبنشینی استراتژیک
روشهای درمانی مبتنی بر شواهد مانند آموزش مدیریت والدین، درمان تعاملی والد-کودک و روش «سالهای شگفتانگیز» توصیه میکنند که در چنین شرایطی والدین عقبنشینی کنند.
در زمان بیقراری کودک که دیگر امکان آرامسازی یا آموزش او وجود ندارد، زمان آن است که والدین از تعامل عقبنشینی کنند. والدین باید از صحبت کردن با کودک خودداری کنند، زیرا هرگونه صحبت در این مواقع معمولاً خشم کودک را تشدید میکند.
پیشنهاد میشود که پیش از عقبنشینی، والدین با آرامش جملهای مانند «من نمیتوانم وقتی داری سرم داد میزنی با تو صحبت کنم» یا «خوشحال میشوم که وقتی آرام شدی دوباره صحبت کنیم» بگویند. پس از این باید والد از تعامل بیشتر خودداری کرده و فاصله بگیرد تا زمانی که کودک بهطور کامل آرام شود؛ معمولاً این زمان بین یک تا دو ساعت طول میکشد.
با گذشت زمان، کودکان یاد میگیرند که تنها راه جلب توجه دوباره والدین آرام کردن خودشان است. اگرچه این رویکرد ممکن است بر خلاف غرایز والدین باشد که میل به حضور و کمک دارند، اما بسیار مؤثرتر است.
فرایند فعالِ عقبنشینی
باید به این نکته دقت شود که عقبنشینی به معنای جلوگیری از مهر و علاقه یا رها کردن کودک نیست. والدین باید آرامش و خونسردی خود را حفظ کنند، نزدیک (برای مثال در همان اتاق یا اتاقی مجاور) باقی بمانند و آماده باشند تا اگر مسئلهای ایمنی کودک را تهدید کرد، مداخله کنند.
پس از اینکه کودک کاملاً آرام شد، والد میتواند با حالت دوستانه و محبتآمیز دوباره وارد تعامل شود.
عقبنشینی زمانی بهترین نتیجه را میدهد که با یک نتیجهگیری منطقی همراه باشد؛ بهویژه اگر خشم کودک طولانی شده یا منجر به خرابکاری شده باشد. بهعنوان نمونه، والد میتواند تصمیم بگیرد که اگر یک روز کودک بدون خشم و عصبانیت سپری کرد، امکان استفاده از وسایل دیجیتال فراهم شود.
آموزش مهارتهای تنظیم احساسات
عقبنشینی به کودک این فرصت را میدهد که خودش مهارت تنظیم احساساتش را بیاموزد. این روش به کودک انگیزه میدهد تا آرام شود، زیرا طبیعتاً جلب توجه والدین برای کودکان اهمیت دارد.
تنها زمانی که والدین میتوانند بهطور واقعی مهارتهای تنظیم احساسات را به کودک آموزش دهند، پس از فروکش کردن خشم کودک است. در خلال بیقراری و خشم هیچ فرآیند یادگیری فعال اتفاق نمیافتد؛ بلکه این موضوع باید پس از بحران مورد بحث قرار گیرد. برای مثال، والدین میتوانند به کودک بگویند: «بیایید درباره اینکه دفعه بعد چهکار میتوانی بکنی تا وقتی ناراحت شدی اینقدر خشمگین نشوی صحبت کنیم.»
نتیجهگیری
چه کسی از ایده والدگری ملایم بدش میآید؟ گرمی، مهربانی و ارتباط عاطفی برای پرورش انسانهایی دلسوز و دارای امنیت عاطفی ضروری هستند. با این حال، در مواجهه با خشم و بیقراری کودکان، نیاز به رویکردی متفاوت وجود دارد.
اگر میخواهید به کودک خود کمک کنید تا خشمها و بیقراریهایش را متوقف کند، زمان آن رسیده که عقبنشینی کنید – حتی اگر چیز دیگری در شبکههای اجتماعی شنیدهاید.