ایسنا: بیدار شدن با حس گلودرد یک تجربه ناخوشایند است و در صورتی که ادامه یابد و تشدید شود ممکن است حتی صحبت کردن، قورت دادن و تنفس راحت را هم دشوار کند.
متخصصان سلامت میگویند اگر متوجه شدید که این مشکل را به طور منظم تجربه میکنید، مهم است که علل بالقوه آن را شناسایی کنید تا بتوانید اقداماتی را برای پیشگیری در آینده، انجام دهید.
در این مطلب، برخی از رایجترین دلایلی که ممکن است عامل گلودرد صبحگاهی باشند را بررسی میکنیم.
عوامل اصلی که باعث خشک شدن گلو در شب میشوند
یکی از عواملی که باید در نظر داشت این است که بدن به طور طبیعی بزاق کمتری در طول خواب تولید میکند. به این دلیل که سیستم عصبی پاراسمپاتیک که مسئول استراحت و هضم است، در این زمان فعال تر است و تولید بزاق و همچنین عملکردهای دیگر مانند ضربان قلب و تنفس را کندتر میکند. علاوه بر این، زمانی که دراز میکشید، سر شما اغلب در موقعیتی قرار میگیرد که میتواند جریان بزاق به دهان را مسدود کند و این وضعیت میتواند تولید بزاق را در هنگام خواب کاهش دهد.
در عین حال تنفس از راه دهان نیز در طول شب زیاد است و به خشکی دهان و تولید کمتر بزاق کمک میکند که منجر به احساس گلودرد در صبح میشود. علاوه بر این، احتمال استنشاق گرد و غبار، گرده و سایر آلایندههایی که میتوانند گلو را تحریک کرده و درد را بدتر کنند، بیشتر است.
دلایل احتمالی برای گلو درد صبحگاهی
همانطور که گفته شد، اگرچه محرکهای گلودرد شما در صبح ممکن است از نظر پزشکی جدی نباشند اما مهم است که آنها را شناسایی کرده و به آنها رسیدگی کنید زیرا میتوانند بر خواب و عملکرد کلی روزانه شما تأثیر منفی بگذارند.
* هوای خشک
خوابیدن در اتاقی با هوای خشک میتواند باعث خشکی و تحریک غشاهای مخاطی گلو و در نهایت منجر به گلودرد شود. این امر به ویژه در ماههای زمستان که از سیستمهای گرمایشی استفاده میشود، رایج است.
برای جلوگیری از این امر، می توانید از یک مرطوب کننده برای مرطوب کردن هوای اتاق خواب خود استفاده کنید و دمای اتاق خود را در حد مناسب نگه دارید. توصیه می شود برای جلوگیری از رشد کپک، رطوبت داخل خانه را در حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد و در دمای ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد حفظ کنید.
* کم آبی بدن
کم آبی میتواند باعث خشکی دهان و گلو در هنگام خواب شود که این فاکتور هم به نوبه خود میتواند منجر به گلودرد در هنگام بیدار شدن شود. یکی از دلایل اصلی کم آبی بدن در شب، عدم مصرف آب کافی در طول روز یا مصرف غذاهای شور یا الکل قبل از خواب است. همانطور که گفته شد کاهش تولید بزاق در طول خواب احساس درد در گلو را تشدید میکند. علاوه بر این، تعریق شبانه نیز میتواند به کم آبی بدن کمک کند.
برای جلوگیری از کم آبی بدن، در طول روز آب کافی بنوشید. هیدراته ماندن نه تنها عملکرد خوب بدن را بهبود میبخشد بلکه منجر به خواب بهتر نیز میشود. دادههای مطالعهای که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، ارتباط بین کم آبی و کوتاه شدن مدت خواب را نشان میدهد، بنابراین مطمئن شوید که در طول روز به میزان کافی آب مینوشید. همچنین در صورت نیاز یک لیوان آب روی میز کنار تختخواب خود بگذارید تا در صورت نیاز در طول شب به آن دسترسی داشته باشید.
* بیماری رفلاکس معده (GERD)
رفلاکس معده وضعیتی است که در آن اسید معده به مری برگشته و باعث تحریک و درد میشود. این وضعیت اغلب در هنگام شب تشدید شده و منجر به ناراحتی گلو هنگام بیدار شدن در صبح میشود. علاوه بر این، علائم GERD مانند سوزش سر دل (درد قفسه سینه)، حالت تهوع، استفراغ و گرفتگی صدا نیز میتوانند خواب را مختل کنند و منجر به محرومیت از خواب یا خواب نامناسب شوند. توجه به این نکته مهم است که کمبود خواب همچنین میتواند محرک GERD باشد.
چرا با گلودرد از خواب بیدار میشویم؟
علائم GERD مانند سوزش سر دل (درد قفسه سینه)، حالت تهوع، استفراغ و گرفتگی صدا میتوانند خواب خوب شبانه را مختل کنند
برای متوقف کردن این الگوی چرخهای گلودرد، علائم و کمبود خواب، میتوانید ابتدا تغییراتی را در رژیم غذایی خود ایجاد کنید مثلا وعدههای غذایی کوچکتر بخورید، از مصرف غذاهایی که باعث رفلاکس اسید میشوند، اجتناب کنید (مانند غذاهای تند، چرب، شور و اجتناب از کافئین و الکل) و شام خود را ۲ یا ۳ ساعت قبل از رفتن به رختخواب بخورید.
راه حل بالقوه دیگر نیز میتواند این باشد که سر تخت خود را ۱۰ سانتیمتر بالا ببرید و از یک بالش دیگر استفاده کنید تا اسید به معده برگردد. در صورتی که تمام این تغییرات کافی نباشد، از پزشک خود در مورد مصرف داروهای بدون نسخه مانند آنتی اسیدها مشورت بگیرید.
* خروپف و آپنه خواب
خروپف با تنفس دهانی مشخص میشود که به دلیل جریان مداوم هوا منجر به خشکی دهان و گلو میشود. علاوه بر این، لرزش بافتهای نرم در گلو و پشت دهان که مشخصه خروپف است، میتواند باعث تحریک و التهاب شود و منجر به احساس خراشیدگی در گلو در هنگام صبح شود.
همچنین شایان ذکر است که خروپف میتواند یکی از علائم آپنه خواب باشد، وضعیتی که با دورههای مکرر انسداد جزئی یا کامل راه هوایی در طول خواب مشخص میشود. این انسدادها میتوانند باعث ارتعاش بیشتر بافتهای گلو شوند که منجر به تحریک و التهاب بیشتر میشود. در واقع، تحقیقات نشان میدهند که خشکی دهان در صبح نیز میتواند با آپنه خواب مرتبط باشد و بنابراین، باید در تشخیص آپنه خواب در نظر گرفته شود - همراه با خوابآلودگی بیش از حد در طول روز و فشار خون بالا.
همچنین خوابیدن به پهلو میتواند به کاهش خروپف و آپنه خواب کمک کند.
با این حال، مشورت گرفتن از یک متخصص در این زمینه میتواند موثرتر باشد.
* عفونتها
هم عفونتهای ویروسی و هم باکتریایی میتوانند عامل مهمی در بروز گلودرد هنگام بیدار شدن از خواب شبانه باشند. عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی (URTIs) علل شایعی هستند و شامل سرماخوردگی، آنفلوآنزا (هر دو ویروسی) و عفونتهای جدیتر مانند گلودرد استرپتوکوکی که توسط باکتری ایجاد میشود، هستند.
هنگامی که عفونت دارید، بدن شما در تلاش برای دفع میکروبها، مخاط اضافی تولید میکند. این مخاط اضافی میتواند باعث احساس خشکی، خراشیدگی و درد در گلو شود. همچنین ممکن است هنگام صحبت کردن یا بلعیدن درد داشته باشید و احساس تورم در گلوی خود داشته باشید. علاوه بر این، سایر علائم مرتبط با این نوع عفونت ممکن است شامل تب، بدن درد، تورم غدد لنفاوی و سرفه باشد.
توجه به این نکته مهم است که گلودرد ناشی از عفونت باکتریایی باید توسط پزشک درمان شود زیرا ممکن است به آنتیبیوتیک نیاز باشد. در حالی که عفونتهای ویروسی معمولاً پس از چند روز با رعایت اصول بهداشتی، خواب مناسب و مصرف مایعات و داروهای کنترلکننده علائم بیماری، از بین میروند.
پس از همه گیری کووید، همه ما میدانیم که برای جلوگیری از عفونتها، رعایت بهداشت خوب مانند شستن مرتب دستها و اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار، ضروری است.
* آلرژی
آلرژیها به دلیل ایجاد اختلال در خواب، به سختی به خواب رفتن یا ماندن در خواب و همچنین آبریزش بینی، سرفه، خارش چشم و گلو درد معروف هستند. در واقع، هنگامی که در معرض یک آلرژن (ماده محرک محیطی یا فصلی) قرار میگیرید، بدن شما هیستامین تولید میکند که باعث ایجاد التهاب در گلو و سایر قسمتهای سیستم تنفسی میشود. این التهاب میتواند منجر به احساس خشکی، خراشیدگی و درد در گلو شود.
برای تسکین گلودرد ناشی از آلرژی، میتوانید توصیههای زیر را بکار بگیرید:
در صورت امکان از ماده حساسیتزا اجتناب و بهداشت فردی را رعایت کنید.
استفاده از یک مرطوب کننده برای اضافه کردن رطوبت به هوا یا یک تصفیه کننده هوا برای فیلتر کردن اکثر آلرژنهای رایج مانند گرد و غبار، گرده یا کپک. این کار کیفیت هوا را بهبود میبخشد و به کاهش واکنشهای آلرژیک و خواب بهتر کمک میکند.
برای از بین بردن آلرژنها و مخاط، از محلول آب نمک یا همان سرم شستشوی بینی استفاده کنید.
اگر کنترل علائم شما ممکن نیست، در صورت نیاز برای مصرف آنتیهیستامینهای بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید. با این حال، به خاطر داشته باشید که آنها ممکن است خشکی دهان را تشدید کنند و باعث بیخوابی شوند.
* آلودگی
قرار گرفتن در معرض آلایندههایی مانند دود، آفتکشها و گرد و غبار میتواند سیستم تنفسی را تحریک کند و منجر به التهاب در گلو و در نتیجه درد، سرفه و مشکل در تنفس شود. این علائم ممکن است در صبح زمانی که هوا معمولا سردتر است، آشکارتر شود. اگر از آسم رنج میبرید یا آلرژی دارید، استنشاق هوای آلوده نیز میتواند به تشدید علائم، داشتن خواب بد شبانه و مشکل در بیدار شدن کمک کند.
کیفیت خوب هوا در اتاق خواب شما میتواند به دور نگه داشتن آلودگی در هنگام خواب کمک کند. برای این منظور حداقل از سیگار کشیدن یا استفاده مداوم از شمع و عود اجتناب کنید و سعی کنید با باز کردن پنجرهها یا همچنین استفاده از دستگاه تصفیه هوا، جریان هوای مطلوبی در اتاق خود داشته باشید.
* سیگار
مواد شیمیایی و آلایندههای موجود در دود سیگار نیز میتوانند گلو و سایر قسمتهای دستگاه تنفسی شما را خشک کنند. هنگامی که سیگار میکشید، دود وارد ریههای شما میشود و میتواند باعث تحریک و التهاب راههای هوایی شود که به نوبه خود میتواند منجر به گلودرد، سرفه، مشکل در تنفس و سایر مشکلات دستگاه تنفسی فوقانی شود. همه اینها میتواند خواب را سختتر و ناراحتی را در صبح تشدید کند. علاوه بر این، سیگار کشیدن میتواند غشای مخاطی گلو را خشک کرده و آن را در برابر عفونتها آسیبپذیرتر کند.
همانطور که می توانید حدس بزنید، موثرترین راه برای پیشگیری و تسکین گلودرد، ترک سیگار است. داشتن عادات سبک زندگی سالمتر، نوشیدن آب فراوان برای هیدراته نگه داشتن گلو و تمیز نگه داشتن هوای اتاق خواب اولین گامها برای سلامت کلی هستند.
* صحبت کردن بیش از حد معمول یا خیلی بلند
آیا تا به حال بعد از شرکت در یک کنسرت یا سخنرانی طولانی در محل کار با گلودرد از خواب بیدار شده اید؟ استفاده بیش از حد از صدا برای مدت طولانی یا صدای بلند، میتواند بر عضلات و بافتهای گلو فشار وارد کند که همچنین منجر به التهاب و تحریک تارهای صوتی میشود. در نتیجه، ممکن است صدای شما خشن به نظر برسد و پس از بیدار شدن از خواب احساس ناراحتی در آن ناحیه کنید.
به گزارش «اسلیپ سایکل»، یکی از موثرترین راهها برای کاهش گلودرد ناشی از حرف زدن زیاد یا بلند صحبت کردن، استراحت دادن به حنجرهتان است. نوشیدن آب فراوان برای هیدراته نگه داشتن گلو نیز میتواند به تسکین درد کمک کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
گلودرد صبحگاهی میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و معمولاً مشکلی جدی برای سلامتی نیست. با این حال، اگر درد بیش از یک هفته طول بکشد، باید با یک پزشک برای بررسی دقیقتر به منظور یافتن علت زمینهای مشورت کنید.