مهر: شاید یکی از چالش‌های بیمارستان‌های کشور در ارائه خدمات درمانی با کیفیت به بیماران، فرسودگی تجهیزات باشد که با مشکلات زیادی برای ارائه دهندگان خدمت همراه شده است.
وقتی موضوع تجهیزات بیمارستانی را با پرسنل و کادر درمان مطرح می‌کنیم، تازه متوجه عمق فاجعه در بیمارستان‌های کشور می‌شویم.
"آنقدر وسایل، تجهیزات و تخت‌ها فرسوده‌اند که کار ما به شدت سخت شده. به دلیل فرسوده بودن تجهیزات، معمولاً کارهای بیشتری را باید به‌صورت دستی انجام دهیم. این کارها وقتی در طول شیفت‌های طولانی چند بار تکرار شوند، خستگی ما را غیرقابل تحمل می‌کند."
این بخشی از تجربه پرستاری است که در بیمارستانی کار می‌کند که تجهیزات فرسوده‌ای دارد. پرستار دیگری در این باره می‌گوید: اگر تجهیزات خراب شوند، قطعات جایگزین یا دسترسی به دستگاه‌های جدید نداریم. بنابراین مجبوریم با همان تجهیزات کار کنیم یا از تجهیزات مشترک استفاده کنیم که روند کار را کندتر می‌کند. تجهیزات فرسوده نه تنها برای بیماران خطرساز است، بلکه برای خود ما هم می‌تواند خطرناک باشد. کار کردن در چنین شرایطی یک جنگ هر روزه است. از طرفی باید با استرس و فشار روانی ناشی از خرابی تجهیزات کنار بیاییم و از طرف دیگر باید تلاش کنیم تا بهترین خدمات را به بیماران ارائه دهیم.
مشکلات فرسودگی تجهیزات بیمارستانی
فرسودگی تجهیزات فشار کاری زیادی بر کادر درمان وارد ساخته است. تجهیزات فرسوده و قدیمی ممکن است عملکرد درستی نداشته باشند، این موضوع می‌تواند به تشخیص‌های نادرست یا حتی بروز آسیب‌های بیشتر برای بیماران منجر شود. برای مثال، دستگاه‌های تصویربرداری اگر به خوبی کالیبره نشده باشند، تصاویر دقیقی ارائه نمی‌دهند و می‌توانند به تشخیص‌های اشتباه منجر شوند. همچنین امکان خرابی تجهیزات فرسوده در شرایط اضطراری وجود دارد و این می‌تواند جان بیماران را در معرض خطر قرار دهد.
از سوی دیگر تجهیزات فرسوده ممکن است باعث افزایش زمان انتظار بیماران برای دریافت درمان شوند، زیرا خرابی‌ها و نیاز به تعمیر مداوم موجب اختلال در ارائه خدمات می‌شود. تجهیزات فرسوده نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر دارند که می‌تواند هزینه‌های بالایی را برای بیمارستان‌ها ایجاد کند. در برخی از موارد این هزینه‌ها در بلندمدت بیشتر از هزینه‌های سرمایه‌گذاری در تجهیزات جدید است.
نیاز به بیمارستان در مناطق محروم کشور
همایون سامه یح نجف‌آبادی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این باره می‌گوید: استاندارد پرستار نسبت به تخت متأسفانه در کشور ما رعایت نمی‌شود. کادر درمان در حال تجربه فشار کاری زیادی هستند.
وی ادامه می‌دهد: دولت سیزدهم حدود ۱۷ هزار تخت به مجموع تخت‌های بیمارستانی کشور اضافه کرد و امیدواریم در ادامه این مسیر و در آینده‌ای نزدیک، چند هزار تخت بیمارستانی جدید به سیستم بهداشت و درمان کشور اضافه شود. تمرکز دولت سیزدهم بر اتمام پروژه‌های نیمه تمام دولت‌های قبل در حوزه سلامت بود. دولت چهاردهم و وزیر بهداشت این دولت نیز به دنبال پیگیری همین منطق یعنی تکمیل پروژه‌های نیمه تمام است. در مرحله بعد باید پروژه‌های جدید در حوزه ساخت مراکز درمانی شروع شود. اما با وجود اینکه تعداد زیادی تخت بیمارستانی وارد سیستم بهداشتی کشور شده است، اما میزان کمبود در بیمارستان‌ها خصوصاً مناطق محروم به شدت احساس می‌شود. امیدواریم که اوضاع اقتصادی کشور به گونه‌ای باشد که مراکز درمانی بیشتری با استخدام گسترده کادر درمان ساخته شود. در این حالت است که به بیماران در شرایط بهتری رسیدگی می‌شود.
تخت خالی برای انتقال بیمار نیست!
در مواردی دیده می‌شود که بیماران بعد از دریافت خدمات از اورژانس به سایر بخش‌ها منتقل نشده‌اند زیرا تخت خالی برای آنها نبوده است. خانواده یکی از بیماران در این باره می‌گوید: ما به بیمارستان مراجعه کردیم، چون وضعیت بیماری‌اش وخیم بود و فوراً نیاز به درمان داشت. در اورژانس، پرستاران و پزشکان تلاش زیادی کردند تا به او کمک کنند و اوضاعش پایدار شد، اما وقتی قرار شد به بخش دیگری منتقل شود، گفتند که تخت خالی نیست. به خاطر نبودن تخت، مجبور شدیم ساعت‌های طولانی در بخش اورژانس که همیشه پر سر و صدا و شلوغ است، بمانیم. ما مدام از یک بخش به بخش دیگر می‌رفتیم تا پیگیر وضعیتش باشیم. در نهایت مجبور شدیم بیمارمان را به بیمارستان دیگری منتقل کنیم.
در صورت نبود تخت خالی، بیمارستان‌ها مجبورند بیماران را به بیمارستان‌های دیگر منتقل کنند که این می‌تواند موجب تأخیر در درمان و افزایش هزینه‌ها شود. کمبود تخت باعث می‌شود بیماران برای دریافت مراقبت‌های پزشکی در بخش‌های مختلف بیمارستان مانند اورژانس، اتاق‌های جراحی و بخش‌های بستری، مدت زمان طولانی‌تری منتظر بمانند. از سوی دیگر زمانی که تعداد تخت‌های موجود کمتر از نیاز باشد، بیمارستان‌ها مجبور می‌شوند بیماران را زودتر از موعد ترخیص کنند تا تخت‌ها برای بیماران جدید آزاد شود. این می‌تواند باعث شود که بیماران بدون تکمیل کامل درمان خود، مرخص شوند و در نتیجه، احتمال نیاز به بستری مجدد بیشتر شود.
تعطیلی بیمارستان‌ها به دلیل فرسودگی تجهیزات
بابک قرائی مقدم متخصص جراحی مغز و اعصاب در این خصوص می‌گوید: بر اساس استاندارد جهانی، تعداد تخت بیمارستانی به نسبت جمعیت کشور پایین است. در کنار نیاز به افزایش تخت‌های بیمارستانی در کشور باید به مسئله فرسودگی تجهیزات بیمارستان‌ها توجه شود. بسیاری از مراکز درمانی، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های خیریه کوچک متأسفانه در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند و تعدادی از آنها نیز تغییر کاربری داده‌اند.
ساخت بیمارستان در حیاط بیمارستانی دیگر
این پزشک ادامه می‌دهد: در برخی از موارد برای جبران کمبود تخت‌های بیمارستانی در حیاط یک بیمارستان، بیمارستان دیگری ساخته می‌شود. به تازگی شهردار منطقه یک مالکیت بیمارستان شهدای تجریش را به زیر سوال برد. به دلیل شرایط اقتصادی که در نظام درمانی کشور به وجود آمده است، بسیاری از مراکز درمانی کوچک در شرف ورشکستگی و تعطیلی قرار گرفته‌اند. در پایتخت کشور، تعدادی از مراکز درمانی و بیمارستانی تعطیل شده‌اند و در شهرهای کوچک‌تر، وضعیت بدتر است.
ساخت بیمارستان با توجه به تمهیدات لازم
وی در آخر می‌گوید: به نظر من تلاش دولت و نهادهای ذی ربط باید در این حوزه متمرکز شود تا نیروی انسانی و کادر درمان نیز در کشور بمانند. سرمایه گذاری در زمینه ساخت بیمارستان جدید باید در شرایطی انجام شود که توان تأمین تجهیزات نیز وجود داشته باشد. ساخت بیمارستان نیاز به تمهیدات عاقلانه و تأمین تجهیزات دارد؛ با این تمهیدات است که می‌توانیم جلوی مهاجرت کادر درمان را بگیریم. بدون توجه به تمهیدات لازم، در برخی از اوقات با بهانه جبران کمبود تخت‌های بیمارستانی، اقدام به ساخت بیمارستان بدون توجه به تأمین تجهیزات و ساختمان مناسب می‌شود.
فرسودگی تجهیزات بیمارستانی و کمبود تخت‌ها، معضلی است که نه تنها کادر درمان بلکه بیماران و خانواده‌هایشان را با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است. پرستاران مجبورند با ابزارهایی کار کنند که از استانداردهای به‌روز فاصله دارد. در عین حال، این تجهیزات فرسوده می‌تواند سلامت بیماران را به خطر بیندازد و روند درمان را طولانی‌تر و پیچیده‌تر کند. از سوی دیگر، کمبود تخت‌های بیمارستانی باعث می‌شود تا بیماران پس از دریافت خدمات اولیه در اورژانس، ساعت‌ها منتظر انتقال به بخش بمانند یا حتی مجبور شوند به بیمارستان‌های دیگر منتقل شوند.
وضعیت اقتصادی کنونی کشور نیز امکان ساخت و تجهیز بیمارستان‌های جدید را محدود ساخته و بسیاری از بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های خیریه در شرف تعطیلی یا تغییر کاربری هستند. به همین دلیل، توجه به افزایش تعداد تخت‌های بیمارستانی و تأمین تجهیزات به‌روز در تمام مناطق به‌ویژه مناطق محروم، ضروری است. دولت‌ها و نهادهای مرتبط باید با سرمایه‌گذاری صحیح و اجرای پروژه‌های جدید به مقابله با این بحران بپردازند. بدون این اقدامات، سیستم درمانی کشور با خطرات جدی مواجه خواهد شد و کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی کاهش خواهد یافت.
