اظهارات سید محمد خاتمی در جمع کاندیداهای احتمالی انتخابات

روز گذشته جشن عید سعید غدیر به سنت هر سال با حضور حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی و جمعی از چهره‌های فرهنگی هنری و سیاسی برگزار شد و علاوه بر برخی نامزدهای بالقوه انتخابات، برخی زندانیان آزادشده هم حضور داشتند.

رئیس جمهور سابق کشورمان در این مراسم با تبریک عید سعید غدیر به حاضران گفت:« البته این عید برای ما شادی بخش تر و با نشاط تر بود؛ اگر در کنار انبوهی از عزیزانی بودیم که اکنون در کنار ما نیستند .... و امیدوارم به برکت مولا امیرالمومنین علی(ع) شاهد گشایش در امور ... باشیم.»

وی با بیان اینکه « امام علی (ع) مظهر همه زیبائی ها ؛محاسن و خوبی ها است که برای یک انسان ممکن است و به معنی تمام کلمه باید بگوئیم علی زیبا است»، افزود:« خداوند متعال در قرآن از جمله جاهائی که به خود آفرین گفته است آنجاست که انسان را خلقت کرده است بعد از خلقت انسان می فرماید: "فتبارک الله احسن الخالقین"آفرین بر خدائی که زیبا ترین و نیکو ترین آفرینندگان است.یعنی خلق انسانی که هویت او زیبائی است ؛البته زیبائی که باید پرورده شود و در وجود او به فعلیت برسد و این زیبائی و این حسن بعد از پیامبر اکرم(ص) در وجود علی (ع) به اوج خود می رسد.»

 


رئیس بنیاد باران تصریح کرد:«حسن در برابر قبح است و شاید مناسب ترین تعبیری که در فارسی برای حسن داریم،زیبائی است.البته ذهن ها متوجه ظواهر امر که خیلی زیباست نشود که آن هم مهم است زیبائی از زیبائی ظاهر مهم تر است.»


وی با بیان اینکه در ادبیات فارسی از حسن به عنوان زیبائی و نیکوئی نام برده می‌شود به ابیاتی چون :«حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت / آری به اتفاق جهان می توان گرفت» و « در ازل پرتوی حسنت به تجلی دم زد/عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد/جلوه ای کرد رخت دید ملک عشق نداشت/  عین آتش شد از این عشق و به همه عالم زد» اشاره کرد.


رئیس دولت اصلاحات همچنین یادآور شد:« در کلام اسلامی ما سخن از حسن و قبح ذاتی امور و افعال داریم. حسن در مقابل قبح است .قبح زشتی است بنابراین حسن زیبائی است و خداوند وقتی می فرماید "فتبارک الله احسن الخالقین" یعنی نیکوترین و زیبا ترین آفریننده هاست . چرا؟ چون زیباترین و نیکوترین موجود را آفریده است که امام امیرالمومنین مظهر آن زیبائی، حسن و نیکوئی است.»

 

خاتمی تصریح کرد:« نکته دیگر اینکه عشق با حسن مناسبت دارد، زیبائی است که عشق را بوجود می آورد.عشق متوجه زیبائی است هدف عشق که عبارتست از انگیزه ای برای رسیدن به هدف همان زیبائی و حسن است اگر حسن و زیبائی نباشد عشق نیست و عشق جوهر آدمی است.»


وی تاکید کرد:« عشق فراتر از عقل است البته عشق داشتن به معنی فرونهادن عقل نیست بلکه از عقل فراتر رفتن است و فقط از طریق عشق می توان به حقیقت و زیبائی مطلق رسید، بنابراین باید به مولا که خود راهی به آن زیبائی مطلق دارد ؛ عشق ورزید و همزبان با حافظ شیراز گفت:خیال روی تو در هر طریق همره ماست/  نسیم موی تو پیوند جان آگه ماست/به رغم مدعیانی که منع عشق کنند/ جمال چهره تو حجت موجه ماست.»


رئیس موسسه بین المللی گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با طرح این سئوال که « اما این زیبائی و حسن چیست که اینقدر اهمیت دارد؟»، اظهار داشت:« زیبائی مثل وجود است که تن به تعریف نمی دهد. درباره "وجود" گفته اند ؛ مفهومش آشناترین و شناخته ترین مفاهیم است ولی حقیقت و کنه او از پوشیده ترین اموری است که در عالم هست.»


رئیس جمهور سابق کشورمان یادآور شد:« امور لطیفی مثل زیبائی و حسن نیز همین خصوصیت را دارند اما جان انسان با زیبائی آشناست ، از هر کس بپرسید زیبائی چیست دهها مورد زیبائی را به شما نشان خواهد داد.یک گل؛یک آبشار،ترنم مرغان خوشخوان در بامداد و شامگاهان بهاری،محبت آسمانی مادر به فرزند ،ایثار برای نجات دادن انسان،دغدغه و درد انسان محروم را داشتن، اینها همه زیبائی است.مصادیق بی نهایت زیبائی مادی و معنوی در دنیا وجود دارد که جان هر انسانی با او آشناست اما اگر از هر کس بپرسید زیبائی چیست از تعریف آن در می ماند مثل خود "وجود".


وی افزود:« در قرآن کریم اموری لطیف نظیر خیر،ایمان ،جمال،زیبائی و نیکوئی بیشتر به "موارد" اشاره شده است  نه به تعریف حکمی و منطقی این امور.اگر از قرآن بپرسید ایمان چیست می گوید آنکه مومن دارد.مومن چه دارد؟ آن کس که در نماز خود خاشع است، آنکس که درد محرومیت جامعه دارد و از دانائی خود برای رفع آن تلاش می کند.آنکه اگر عهدی است به عهد خود پایبند است،آنکه اگر امانتی به او دادیم آن امانت را ادا می کند موارد مشخص خارج ،یا سلسله ای از افعال و صفات و مشخصاتی را ذکر می کند و در پایان می فرماید "والله یحب المقسطین""والله یحب العالمین"یا "والله لا یحب الظالمین"یا"والله یحب المقسطین" مواردی را ذکر میکند می گوید این ظلم است، این زیبائی است، این خوبی و خیر و کمال است. چرا؟ چون تعریف اموری نظیر زیبائی و حسن و خیروعدالت اگر ناممکن نباشد بسیار دشوار است، اما موارد را می توان نشان داد.قرآن کریم نیز از این سبک و سیاق استفاده می کند.»


خاتمی با بیان اینکه «علاوه بر این ادیان الهی و بخصوص اسلام یک مصداق عینی ملموس محسوس را برای زیبائی وخوبی و نیکی و عدل در اختیار بشر قرار داده است»، گفت:« وقتی قرآن می فرماید :"لقد کان رسول الله اسوه حسنه"به پیامبر نگاه کنید گفتار وپندارو رفتار و سلوک و راه و روش پیامبر را برای خود الگو قرار دهید،یعنی همان خوبی ها؛زیبائی ها ،همان محاسن بشر شایسته آن است در وجود نبی اکرم متجلی است و شما با دیدن این مصداق شخصیت خود و وجود خود را بسازید و اینکه پیامبر می فرماید: هر که مولایش منم علی مولای او است.یعنی اگر من الگو و رهبر و پیشوا و سر مشق و اسوه مردمم ؛ علی نیز اسوه و پیشوا و الگوی این مردم است چرا که او جامع محاسن و زیبائی ها و نیکوئی هایی است که می توان تصور کرد.»

 


رئیس دولت اصلاحات تصریح کرد:«البته الگو بودن امیرالمومنین برای ما بیشتر در دسترس است چرا که پیامبر به منبع وحی متصل بود و علی (ع) در زمانیکه انسان با منبع وحی منقطع شده است، انسان کاملی است .انسانی که باید باشد؛انسانی که پیامبر برای خلق و ایجاد و تربیت او آمده بود.انسانی که در زمانیکه پیامبری منقطع شده است برای همه انسانها الگوست.از این جهت دسترسی ما به این الگو بیشتر و بهتر است و الگو بودن برای ما که در دوران انقطاع وحی هستیم علی و فرزندان او بیشتر الگو هستند.»


وی با اشاره به مفصل بودن این بحث گفت:« در این مجال کوتاه می خواهم نکته ای را از مولا امیرالمومنین که جان زیبای او را نشان می دهد و برای ما الگو است بخصوص در این زمان و زمانیکه ما حکومتی داریم که منتسب به امیرالمومنین است عرض کنم.می دانید که بزرگترین آفت زندگی اجتماعی انسان، استبداد و خودکامگی بوده است.استبداد و خودکامگی علاوه بر اینکه همه سرمایه های مادی و معنوی را در طول زمان نابود می کند بزرگترین فاجعه ای که می آفریند "تحقیر انسان" است.»


خاتمی با تاکید بر اینکه «انسان در نظام استبدادی بیچاره و ذلیل است»، ادامه داد:« آنکه عزت دارد و مهم است و بالاست و بی مسئولیت است و همه چیز داند، مستبد است و انسان چاره ای جز اطاعت مطلق، جز تملق ، جزخاکساری وجز تواضع در برابر او ندارد شاید بزرگترین زیان استبداد همین تحقیری است که نصیب انسانی که در متن استبداد زندگی می کند، می‌شود. »
رئیس جمهور سابق کشورمان با اشاره به حاکم بودن نظام های استبدادی بر همه دنیا طی قرون متمادی تا همین اواخر گفت:« در دوران جدید انسان با هزینه های بزرگ به این نتیجه رسید که استبداد شیوه مناسبی نیست، گرچه با کمال تاثر کسانیکه نظام های دموکراتیک را برای خودشان ایجاد کرده‌اند در عرصه بین المللی بزرگترین استبداد ها و زورها و تحقیر ها و فشارها و سرکوب ها را برای بخش زیادی از دنیا ایجاد کرده اند.»


وی استبداد را آفت خانمان سوزی  دانست که وجود داشته و هنوز هم وجود دارد و سپس به کلامی از امیرالمومنین در 1400 سال قبل نه به عنوان یک خیرخواه مصلح صالح که در خانه  خود بنشیند و نصیحت ونظریه پردازی کند، بلکه به عنوان حاکم مقتدری که امور در دست اوست ؛بر بزرگترین معموره عالم حکومت می کند اشاره کرد و تاکید کرد که در این کلام علی زیبائی را دراوج آن می بینید.
خاتمی سپس به قرائت فرازهایی از کلام مولا علی(ع) درخطبه صفین پرداخت و ادامه داد :« امام علی (ع) خلیفه رسول الله و حاکم فرمانروای بر بزرگترین خطه عالم چنین می گوید" إِنَّ مِنْ أَسْخَفِ حَالاَتِ اَلْوُلاَةِ عِنْدَ صَالِحِ اَلنَّاسِ أَنْ یُظَنَّ بِهِمْ حُبُّ اَلْفَخْرِ وَ یُوضَعَ أَمْرُهُمْ عَلَى اَلْکِبْرِ وَ قَدْ کَرِهْتُ أَنْ یَکُونَ جَالَ فِی ظَنِّکُمْ أَنِّی أُحِبُّ اَلْإِطْرَاءَ وَ اِسْتِمَاعَ اَلثَّنَاءِ وَ لَسْتُ بِحَمْدِ اَللَّهِ کَذَلِکَ وَ لَوْ کُنْتُ أُحِبُّ أَنْ یُقَالَ ذَلِکَ لَتَرَکْتُهُ اِنْحِطَاطاً لِلَّهِ سُبْحَانَهُ عَنْ تَنَاوُلِ مَا هُوَ أَحَقُّ بِهِ مِنَ اَلْعَظَمَةِ وَ اَلْکِبْرِیَاءِ وَ رُبَّمَا اِسْتَحْلَى اَلنَّاسُ اَلثَّنَاءَ بَعْدَ اَلْبَلاَءِ فَلاَ تُثْنُوا عَلَیَّ بِجَمِیلِ ثَنَاءٍ لِإِخْرَاجِی نَفْسِی إِلَى اَللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ إِلَیْکُمْ مِنَ اَلتَّقِیَّةِ فِی حُقُوقٍ لَمْ أَفْرُغْ مِنْ أَدَائِهَا وَ فَرَائِضَ لاَ بُدَّ مِنْ إِمْضَائِهَا فَلاَ تُکَلِّمُونِی بِمَا تُکَلَّمُ بِهِ اَلْجَبَابِرَةُ وَ لاَ تَتَحَفَّظُوا مِنِّی بِمَا یُتَحَفَّظُ بِهِ عِنْدَ أَهْلِ اَلْبَادِرَةِ وَ لاَ تُخَالِطُونِی بِالْمُصَانَعَةِ وَ لاَ تَظُنُّوا بِی اِسْتِثْقَالاً فِی حَقٍّ قِیلَ لِی وَ لاَ اِلْتِمَاسَ إِعْظَامٍ لِنَفْسِی فَإِنَّهُ مَنِ اِسْتَثْقَلَ اَلْحَقَّ أَنْ یُقَالَ لَهُ أَوِ اَلْعَدْلَ أَنْ یُعْرَضَ عَلَیْهِ کَانَ اَلْعَمَلُ بِهِمَا أَثْقَلَ عَلَیْهِ فَلاَ تَکُفُّوا عَنْ مَقَالَةٍ بِحَقٍّ أَوْ مَشُورَةٍ بِعَدْلٍ فَإِنِّی لَسْتُ فِی نَفْسِی بِفَوْقِ أَنْ أُخْطِئَ وَ لاَ آمَنُ ذَلِکَ مِنْ فِعْلِی إِلاَّ أَنْ یَکْفِیَ اَللَّهُ مِنْ نَفْسِی مَا هُوَ أَمْلَکُ بِهِ مِنِّی فَإِنَّمَا أَنَا وَ أَنْتُمْ عَبِیدٌ مَمْلُوکُونَ لِرَبٍّ لاَ رَبَّ غَیْرُهُ ...."

 

"سخیف ترین حالات والیان وحکمروایان نزد مردمان صالح این است که به آنها این گمان برود که فخر فروشی و سرگرانی دارند و بدترین حالت این است که والیان کار خود را بر پایه ی کبرو خود برتربینی بنا نهند .- این صفاتی است که به طور کلی استبداد دارد- و من کراهت دارم که در پندار شما این تصور پیدا شود که من چاپلوسی را دوست دارم و حتی این تصور را داشته باشید که مرا بالا ببرید و صفات عجیب و غریب به من بدهید که من از آن خوشم آید و خدا را سپاسگزارم که من چنین نیستم و اگر هم خدای ناکرده چنین چیزی در ذهن من بود به خاطر خاکساری در برابر خدا من آن را ترک می کردم. هرگز مرا ستایش نکنید- امیر مومنان در زمان حکومتش می گوید-  با من آن طور که با جباران و زورگویان مکالمه می کنند و سخن می گویند سخن نگوئید و نیز با من چنانچه با انسانهای دژم خوی و زورگو پروا میکنید ،پروا نکنید.به ظاهر سازی با من در نیامیزید و گمان نکنید اگر با صراحت و شجاعت در مقابل من بیاستید وحق را بیان کنید بر من سنگین است و خیال نکنید من فقط از شما توقع دارم که مرا بزرگ بدارید و از من تعریف و ستایش کنید، این طور نیست .کسی که فقط از اینکه کلمه حق را بشنود و از اینکه او را گوشزد کنند به اینکه به عدل رفتار بکند، برنمی تابد، معلوم است که عمل به حق و عدل برای او ساده تر است.باز نایستید و خودداری نکنید از اینکه سخن حق به من بگوئید و در زمینه عدالت؛ پیشرفت ،بهبود وضع اجتماعی با من مشورت کنید. من کسی نیستم که از اینکه خطا کنم  در امان باشم ،من هم ممکن است خطا کنم و از نفسم ایمن نیستم از اینکه اشتباه نکنم مگر اینکه خدا انسان را حفظ کند.- همه انسانها در معرض خطا هستیم و با مشورت با انتقاد؛با آزادی بیان با گفتن حرف ها می شود جلوی این خطاها را گرفت-. و بدانید ما حاکمان و شما مردم همه بندگان پروردگاری هستیم که غیر از او پروردگاری نیست.»

 


رئیس جمهور سابق کشورمان سخنان خود را با این دعا به پایان برد:« خدایا دل ما را به عشق مولا امیرالمومنین و فرزندان او روشن کن و توفیق پیروی از راه آنها در عرصه های فردی و اجتماعی به ما عنایت کن.»


گفتنی است،این مراسم با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید با قرائت زیبای قاری برجسته آقای موسوی آغاز شد . اجرای این مراسم را شاعر و ادب پژوه معاصر "سهیل محمودی " بر عهده داشت.


سهیل محمودی در آغاز مراسم با تبریک عید سعید غدیر و سابقه برگزاری این نشست طی ده سال گذشته گفت: جمعی از شاعرانی که هر ساله در این مراسم حضور داشتند به سبب حضور در سالگرد درگذشت دکتر قیصر امین پور به دزفول سفر کرده اند و در این مراسم حضور ندارند. وی در ادامه گفت : احمد مسجد جامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت اصلاحات که بانی این جشن و گردهمایی هرساله است نیز به سبب تشرف به نجف اشرف در این مراسم حضور ندارد.


یادآور می‌شود شعر خوانی در مدح و منقبت حضرت علی(ع) از دیگر برنامه‌های این جشن بود.
نکته قابل توجه اما حضور انبوه جمعیت از اقشار مختلف بود به گونه‌ای که علاوه بر سالن اصلی، سالن مجاور و حیاط هم مملو از جمعیت بود.


حضور محمدرضاعارف، عبدالواحد موسوی لاری، سیدمحمود دعایی، مجید انصاری ،محسن مهرعلیزاده، اسحاق جهانگیری، محمد نوری زاد، هادی خانیکی، محمد صدوقی، سید محمد رضا خاتمی، سیدعلی خاتمی، محمد ستاری فر، سراج الدین موسوی، علی یونسی ، علی ربیعی، سید عبدالحسین مختاباد ،لاله اسکندری، فخرالسادات محتشمی پور، ووزرا،استانداران ،سفرا و دیپلمات های دولت اصلاحات ، روزنامه‌نگاران،هنرمندان و شاعران،جوانان اصلاح‌طلب و خانواده های زندانیان سیاسی، از دیگر نکات قابل توجه این مراسم بود.