بی‌بی‌سی: من در حال هدایت یک جنگنده تایفون بر فراز دریای ایرلند هستم و مشکل بزرگی برایم پیش آمده است.
یک جنگنده دشمن، هواپیمای من را از نزدیک تعقیب می‌کند و هرچقدر اهرمک یا «جوی استیک» را به جلو فشار می‌دهم و گاز می‌دهم، دشمن همچنان نزدیک به دم هواپیما، تعقیبم می‌کند.
این تهدید خطرناک در واقع مثلثی سیاه‌رنگ است که بر صفحه کامپیوتری رو به روی من، نقش بسته است. روی این صفحه نمایش تصویری از کابین خلبان یک هواپیمای تایفون هم دیده می‌شود. من در حال انجام یکی از مجموعه سه جنگ هوایی روی یک سیستم شبیه‌ساز هستم. متأسفانه امتیاز من تا اینجا خوب نبوده است.
این تصویر کوچک آزاردهنده، تحت هیچ شرایطی صفحه رادار را ترک نمی‌کند. من در نهایت با امتیاز ۳ -۰ به مثلث سیاه می‌بازم.
دشمن فرضی من در این جنگ هوایی، یک برنامه هوش مصنوعی است که مهندسان هوافضای اهل ترکیه به سفارش شرکت بی‌ای‌ای که یکی از غول‌های ساخت سیستم‌های دفاعی است، طراحی کرده‌اند.
آن‌ها روی ساخت یک کمک خلبان هوش مصنوعی کار می‌کنند که بتواند به نجات خلبان‌های واقعی در جنگ‌های هوایی کمک کند و درنهایت بتواند در سیستم‌های پیچیده شبیه‌سازی جنگی هم به کار گرفته شود.
امره سالدیران، یکی از مهندسان در حال تحصیل در دانشگاه کرنفیلد در بریتانیا است. این دانشگاه سال‌ها ارتباط نزدیکی با امور هوا و فضا داشته است.
آقای سالدیران توضیح می‌دهد چطور کمک‌خلبان هوش مصنوعی از طریق فرآیند آزمون و خطا، تکنیک‌های جنگی را یاد گرفته است. او می‌گوید: «ما یادگیری این هوش مصنوعی را با دادن داده‌های بیشتر و بیشتر به سیستم شبیه‌سازی جنگ، تقویت کردیم.»
یکی از هدف‌های او کمک کردن به خلبان‌های جنگی در وضعیتی است که مقدار زیادی اطلاعات دریافت می‌کنند. همکار آقای سالدیران، مولوت اوزون به من اطمینان می‌دهد که هوش مصنوعی آموزش و یادگیری بسیار زیادی لازم دارد تا بتواند از انسان پیشی بگیرد: «هوش مصنوعی میلیون‌ها بار اشتباه کرد. آموزش دادن به او مانند راهنمایی یک کودک است.»
اما آن‌طور که آقای اوزون می‌گوید وقتی هوش مصنوعی عاقبت آموزش دیده و یاد می‌گیرد، می‌تواند توصیه‌های ارزشمندی بدهد.
هوش مصنوعی به خلبان در مورد موقعیت‌هایی که می‌تواند باعث شود هواپیمای جت آن‌ها هدف قرارگرفته و سقوط کند هشدار می‌دهد و می‌تواند در عرض میلی‌ثانیه تصمیم‌گیری کند. اما این گروه طراحان ادعای بزرگی مانند جایگزین کردن خلبان ندارند.
آقای اوزون می‌گوید: «درنهایت همه‌اش فقط یک کد است که می‌توانید آن را حتی روی گوشی موبایلتان هم اجرا کنید.» ما امروز برنامه آن‌ها رو روی یک لب تاپ عادی اجرا کردیم.
نیروی هوایی ایالات‌متحده هم سیستم هوش مصنوعی جنگ هوایی خود را طراحی کرده که از نمونه‌ای که ما امتحان کردیم به‌مراتب پیشرفته‌تر است. این هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ رونمایی کرد. این سیستم با پرواز یک جت اف- ۱۶ در مانورهای رزمی به نمایش درآمد.
این پرواز نتیجه سال‌ها کار برای ساخت نوعی سیستم هوش مصنوعی بود که بتواند از خلبان زنده، عملکرد بهتری داشته باشد و او را شکست دهد.
هشت شرکت ساخت سیستم‌های هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۰ در یک مسابقه سه روزه به نام جنگ هوایی آزمایشی آلفا با هم رقابت کردند. یکی از کارهایی که در این مسابقه باید انجام می‌دادند شبیه‌سازی موقعیت جنگ هوایی بین هوش مصنوعی حاضر در رقابت با یک خلبان باتجربه نیروی هوایی آمریکا بود.
برنامه‌ای برنده می‌شد که می‌توانست بارها خلبان واقعی را شکست دهد. برت دارسی از فروشگاه دفاعی ایالات‌متحده به نام شیلد ای‌آی یکی از سه‌نفری بود که چنین برنامه‌ای ساخته بودند.
او جنگ هوایی آزمایشی آلفا را به‌وضوح به یاد می‌آورد: «رقبای مختلفی در مسابقه حاضر بودند. از شرکت بزرگی مانند لاک هید مارتین که از غول‌های صنایع دفاعی است تا شرکت‌های کوچکی مانند ما.»
آقای دارسی می‌گوید آن‌ها کار خود را با قرار دادن خلبان هوش مصنوعی در مقابل هدفی که یک‌راست به سمتش می‌آمد، شروع کردند.
در قدم‌های بعدی و با پیشرفت بیشتر، آن‌ها با خلبان‌های هوش مصنوعی دیگر وارد جنگ شدند و با این کار خلبان هوش مصنوعی را به فکر کردن به تاکتیک‌های جنگی وا‌داشتند. قوانین خاصی ازجمله مدت هر نبرد هوایی و محدودیت حداکثر سرعت در این نبردها وجود داشت که باید رعایت می‌شد.
اما هیچ الزامی برای رعایت دکترین روش‌های جنگی نیروی هوایی ایالات‌متحده وجود نداشت: «هوش مصنوعی ما از موقعیت روبه‌رو شدن با دشمن به‌عنوان فرصتی برای شلیک استفاده کرد.»
این روش جدید، خلاف روش‌های معمول دکترین جنگی است. هوش مصنوعی یاد گرفته بود در هنگام مواجهه با فرصتی خوب برای حمله مؤثر، این قوانین را ندیده بگیرد.
بعد ازهر دور نبرد، امتیازهایی داده می‌شد. هوش مصنوعی برای رسیدن به نتیجه مطلوب خودش را کامل و توسعه پیدا می‌کرد. چندین نسخه تکامل‌یافته از هرکدام از سیستم‌های هوش مصنوعی بعد از هر بار رقابت ایجاد می‌شد. این خلبان‌های هوش مصنوعی بعد از هر نبرد، از تاکتیک جدید یکدیگر یاد می‌گرفتند.
بعد از چندین دور مبارزه، تیم آقای دارسی باید با یک خلبان باتجربه نیروی هوایی آمریکا که یک سربند واقعیت مجازی به چشم داشت و در کابین یک جت اف- ۱۶ قرارگرفته بود، مبارزه می‌کردند.
تیم آقای دارسی به لطف امتیازهای خوبی که در جنگ با خلبان انسانی گرفتند، برنده شد . بعد گروه کوچک آن‌ها به سازمان پروژه‌های تحقیقی پیشرفته دفاعی دولت (دارپا) که تکنولوژی‌های جدید برای وزارت دفاع ایالات‌متحده توسعه می‌دهد، دعوت شد.
آن‌ها مشخصاً به بخش تکامل و توسعه جنگ‌های هوایی دارپا (ایس)، ملحق شدند.
هنگامی‌که جت اف ۱۶ که دارپا ساخته بود به هوا برخاست، مانورهای جنگی با یکی از نسخه‌های تکامل‌یافته‌تر برنامه‌ای که تیم آقای دارسی در سال ۲۰۲۰ نوشته بودند، کنترل می‌شد.
هوش مصنوعی با سرعت خارق‌العاده‌ای پیشرفت و تکامل پیدا می‌کند. آقای دارسی می‌گوید برنامه جدید شاید نوه یا نتیجه دور آن نسخه اولیه باشد که در جنگ هوایی آزمایشی آلفا استفاده کرده بودند.
باوجود تمام این پیشرفت‌های حیرت‌آور، هوش مصنوعی هنوز راه درازی در پیش دارد. جت جدید دارپا، هنوز یک خلبان واقعی برای امنیت در هنگام برخاستن از زمین و همین‌طور هنگام فرود لازم دارد که بتواند در صورت نیاز، هوش مصنوعی را خاموش کند.
برای اینکه یک خلبان هوش مصنوعی بتواند مفید و کاربردی باشد، باید بتواند اعتماد زیادی به خود جلب کند و با نیروهای دیگر تعامل داشته و ادغام شود.
آقای دارسی به نکته قابل‌توجهی اشاره می‌کند. او می‌گوید سؤال اصلی این است که یک خلبان هوش مصنوعی چطور می‌تواند خودش را برای کسانی که روی زمین هستند، توضیح بدهد و موقعیت عملیاتی، رفتارها و انگیزه خود را برای انسان‌هایی که در اتاق کنترل یا فرماندهی هستند توضیح بدهد.
جنگنده هوایی هوش مصنوعی بریتانیا نسبت به پسرخاله آمریکایی خود، بسیار اقتصادی‌تر هم است. آقای اوزون می‌گوید: «در آمریکا دارند به هوش مصنوعی یاد می‌دهند که هواپیما را هدایت کند. اما لازم نیست چنین کاری انجام بدهیم.»
با جمع‌وجور کردن پروژه و با تمرکز تنها بر تاکتیک‌های جنگی، تیم دانشگاه کرانفیلد توانستند سرعت بیشتری در کار خود پیدا کنند: «آنچه برای آن‌ها هفته‌ها طول کشید، ما در دو روز انجام دادیم.»
مایکل هال یکی از کسانی است که دوران کار حرفه‌ای‌اش در صنایع دفاعی، از شروع ابزارهای دفاعی دیجیتال تا امروز و حضور هوش مصنوعی را دیده است. او که حالا مدیر تکنولوژی شرکت بی‌ای‌ای سیستمز در وارتون، لانکشیر است، در سال ۱۹۹۰ به‌عنوان مهندس الکترونیک به این شرکت پیوست.
او شاهد تغییرات چشمگیری بوده است. او دیده است که چطور نوآوری‌هایی که ابتدا در شرکت‌های صنایع دفاعی شروع‌شده‌اند، به جهت‌های دیگری راه پیداکرده‌اند. «ما امروز تکنولوژی‌ای مانند هوش مصنوعی را از محدوده عمومی به صنایع دفاعی وارد می‌کنیم.»
جنگنده‌های هوایی هوش مصنوعی، تاکتیک‌های اولیه جنگ هوایی خود را از وب سایتی عمومی مانند ویکی‌پدیا دانلود کرده‌اند و دسترسی به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده دیگر مطرح نیست و همین به‌سرعت پیشرفت پروژه کمک می‌کند.
