فارس:اگر علائمی مثل سوزش سردل، بازگشت غذا به دهان یا گلو و مزه تلخ در دهان را به صورت مداوم تجربه می‌کنیم، ممکن است ریفلاکس معده داشته باشیم.
ریفلاکس معده یا ریفلاکس اسید، به شرایطی گفته می‌شود که در آن اسید و بقیه محتویات معده از دریچه پایینی مری به مری یا دهان برمی‌گردند.
دریچه پایین مری دریچه‌ای عضلانی به‌شکل حلقه است که در انتهای مری و ابتدای معده قرار دارد. با باز شدن این دریچه، غذای بلعیده شده از انتهای مری وارد معده می‌شود. بعد از ورود غذا به معده، این دریچه بسته می‌شود تا از برگشتن غذا به درون مری جلوگیری شود. اگر این دریچه ضعیف یا آسیب‌دیده باشد، ممکن است درست عمل نکند و منجر به ریفلاکس معده شود.
وقوع گاه به گاه ریفلاکس در همه ما طبیعی است و می‌تواند در نوزادان سالم، کودکان و بزرگسالان، در دوره‌های کوتاه و معمولاً بعد از خوردن یک وعده غذایی بزرگ، اتفاق بیفتد، در این صورت ریفلاکس علائم یا عوارض آزاردهنده‌ای هم ایجاد نمی‌کند.
علائم ریفلاکس معده
شایع‌ترین علائم بیماری ریفلاکس معده به مری عبارتند از: سوزش سردل که مثل احساس سوزش در مرکز قفسه سینه است، گاهی به گلو گسترش پیدا می‌کند و بیشتر بعد از غذا خوردن اتفاق می‌افتد.
سایر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
درد معده (درد در قسمت بالای شکم)
درد قفسه سینه
مشکل در بلع
گرفتگی صدا (به دلیل تحریک تارهای صوتی) به صورت مداوم
گلودرد یا سرفه مداوم و بی‌دلیل
احساس توده در گلوتهوع یا استفراغ
با گذشت زمان، ریفلاکس می‌تواند منجر به عوارضی مثل مشکلات مربوط به آسیب مری شود.اگر علائم و نشانه‌های بالا را هر از گاهی تجربه می‌کنیم، باید به پزشک مراجعه کنیم.اگر علائم کلاسیک بیماری ریفلاکس معده به مری (یعنی سوزش سردل یا بازگشت اسید و غذای هضم‌نشده به گلو یا دهان) را داشته باشیم، پزشک ما ممکن است بتواند تنها بر اساس این علائم، ابتلای ما به این بیماری را تشخیص بدهد.در شرایط زیر پزشک ما ممکن است انجام ارزیابی و آزمایش‌های اضافی را هم توصیه کند:علائم کلاسیکِ ریفلاکس (یعنی سوزش سردل و یا بازگشت اسید و غذای هضم نشده به گلو یا دهان) را نداشته باشیم؛ بلکه علائمی داشته باشیم که ممکن است نشان‌دهنده مشکل جدی‌تری باشند.بعد از مصرف داروهای تجویزشده توسط پزشک معالجمان علائم بهبودی نداشته باشیم.بعضی از مشکلات تهدیدکننده زندگی می‌توانند علائمی مشابه علائم ریفلاکس معده به مری ایجاد کنند. به عنوان مثال، درد قفسه‌سینه می‌تواند از علائم بیماری‌های قلبی باشد و باید خیلی سریع مورد ارزیابی قرار بگیرد.
چطور از تشدید ریفلاکس معده پیشگیری کنیم؟
با چند تغییر ساده در سبک زندگی و رژیم غذایی خود می‌توانیم به تسکین علائم ریفلاکس معده به مری کمک کنیم:
کاهش وزن (در صورت اضافه‌وزن داشتن)
سر تخت خود را را بالا ببریم. بیشتر افراد مبتلا به ریفلاکس معده، فقط دو تا سه ساعت بعد از غذا خوردن دچار سوزش سردل می‌شوند، اما بعضی از افراد شب‌ها هم با سوزش سردل از خواب بیدار می‌شوند، اگر این اتفاق برای ما هم می‌افتد، می‌توانیم زیر سر خود را به شکلی که سر و شانه‌ها بالاتر از معده قرار بگیرند، بالا ببریم تا ریفلاکس اسید کم‌تری را تجربه کنیم.
از غذاهایی که علائم ما را بدتر می‌کنند پرهیز کنیم. در برخی از ما، این غذاها شامل قهوه، شکلات، نعناع و غذاهای چرب می‌شوند.
اگر سیگار می‌کشیم، سیگار را ترک کنیم. بزاق به خنثی کردن اسیدِ ریفلاکس کمک می‌کند و سیگار کشیدن میزان بزاق را کم می‌کند. ضمن اینکه سیگار کشیدن سرفه را تحریک می‌کند و باعث بروز دوره‌های مکرر ریفلاکس اسید به مری می شود. ترک سیگار علاوه بر بسیاری از مزایای دیگر، می‌تواند علائم ریفلاکس خفیف را کم کند یا از بین ببرد.
دراز کشیدن با شکم پر می‌تواند ریفلاکس را بدتر کند؛ در نتیجه بهتر است سعی کنیم از 2 تا 3 ساعت قبل از خواب از خوردن وعده‌های غذایی بپرهیزیم.لباس‌های تنگ نپوشیم تا ناحیه معده تحت فشار قرار نگیرد.
عوامل خطر ریفلاکس معده
بعضی شرایط خطر ابتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری را در افراد بیشتر می‌کنند، از جمله:چاقی: افرادی که چاق هستند یا اضافه‌وزن دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به قرار دارند. بارداری: بسیاری از زنان در دوران بارداری ریفلاکس اسید معده را تجربه می‌کنند که معمولا پس از زایمان برطرف می‌شود.
آیا ریفلاکس معده خطرناک است؟
بیشتر افراد مبتلا به ریفلاکس، به خصوص اگر تحت درمان قرار گیرند، دچار عوارض جدی نخواهند شد. با این حال، گاهی اوقات ممکن است عوارضی جدی در افراد مبتلا پیش بیاید.
ریفلاکس معده و سوزش سر دل
سوزش سردل یکی از علائم کلاسیک ریفلاکس معده به مری است، اما همواره به خاطر داشته باشیم که درد قفسه سینه را جدی بگیریم؛ چون متاسفانه درد ناشی از سوزش سردل که یکی از علائم کلاسیک ریفلاکس است و درد ناشی از مشکلات قلبی کاملاً قابل تشخیص از یکدیگر نیستند. پس بهتر است هر نوع درد در قفسه سینه را توسط پزشک خود بررسی کنیم.علائم و نشانه‌های زیر ممکن است نشان‌دهنده مشکل جدی‌تری باشند و در صورت مشاهده آنها باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنیم.در بلعیدن، مشکل یا درد داشته باشیم (مثلاً احساس کنیم غذا در گلویمان گیر کرده است.)اشتها نداشته باشیم و بدون هیچ دلیل مشخصی وزن کم کنیم.
درد قفسه‌سینه داشته باشیم.احساس خفگی کنیم.در دستگاه گوارش خود علائم خون‌ریزی مثل خون در استفراغ، استفراغ تیره رنگ یا مدفوع سیاه داشته باشیم.استفراغ مداوم داشته باشیم.
به طور کلی با شناخت علائم و نکات مهم این بیماری، و اقدام برای درمانش، می‌توانیم گامی مهم در جهت بهبود کیفیت زندگی خود برداریم.
