دولت و مجلس به دنبال تعطیلی پنجشنبهها در کنار جمعه ها به عنوان دومین روز تعطیلات هفتگی هستند و این موضوع مورد انتقاد اتاق بازرگانی و فعالان بخش خصوصی قرار گرفته است. بخش خصوصی معتقد است که تعطیل کردن پنجشنبهها، ایران را یک روز کاری از جهان عقب میاندازد و تداوم این مسأله میتوان نتایج زیان بار اقتصادی به دنبال داشته باشد. اما به واقع چرا تعطیلی شنبهها مورد موافقت دولت و مجلس قرار نگرفت؟
آرش علوی، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، درباره لزوم تعطیل کردن شنبه به جای پنجشنبه به «انتخاب» گفت: چیزیکه از همه بیشتر باعث دلخوری بخش خصوصی و یا بخش زیادی از فعالین اقتصادی شده این است که در کشور به مرحلهای رسیدیم که درباره مؤلفههای اولیه اقتصادی هم لازم است با دولت بحث کنیم. یک بخش از این مسأله به ساختار دولت و مجلس برمی گردد که درکی از شرایط دنیای واقعی ندارند. وقتی درکی از شرایط وجود نداشته باشد، توضیح و استدلال پاسخگو نیست. ارتباطاتی که در دنیای واقعی وجود دارد در شنبه و یکشنبه تحت الشعاع است. وقتی ما هم دو روز تعطیل داشته باشیم تعداد فاصلهها بیشتر میشود. در استدلال تعطیلی پنجشنبهها به مسائل خیلی خنده داری اشاره میشود، از جمله تعطیلی کلیمیها در روز شنبه و ... ما کشورهای مسلمان را دیدهایم که شنبه را تعطیل کردهاند. جالبتر این است که مثل دیگر موارد مورد بحث در مجلس، خیلی وقتها آنچه گفته میشود با آن چه اجرا میشود چیز دیگریست. مثلاً میگویند ما با بخش خصوصی هماهنگ هستیم، اما چون به خلوت میروند آن کار دیگر میکنند.
وی در ادامه درباره پیگیری اتاق بازرگانی از دولت و مجلس در رابطه با تعطیل کردن شنبه اشاره کرد: بخش خصوصی نامهنگاری کرده و در چندین نامه اتاقهای بازرگانی به مقامات کشور از مقام معظم رهبری تا روسای قوا گفتهاند که تعطیلی پنجشنبه اشتباه است. در مجلسی که الان داریم، کسانیکه درک درستی از تفاوت پنجشنبه و شنبه داشته باشند خیلی کم هستند. باید یک توصیه از بالا برسد تا کار را درست انجام دهند، اما درک و اقناع درستی در مجلس نسبت به این مسأله وجود ندارد.
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران درباره فواید دو روز تعطیل در هفته برای نیروی کار بیان کرد: الان در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، بحث چهار روز کاری مطرح میشود و برخی از شرکتهای بزرگ هم به صورت آزمایشی این کار را انجام دادهاند و نتایج مثبتی گرفتهاند. بخشی از فکر نیروی کار صرف مسائل خانواده و شخصی و تجدید قواست. در چنین فضایی که درگیر قانع کردن مجلس هستیم تا چرخ را دوباره از نو اختراج نکنند، مسأله خیلی سخت است.
علوی درباره تفاوت نظر دولت و مجلس با بخش خصوصی در زمینه تعطیلی شنبهها گفت: بدنه دولت و مجلس از راه اقناع پیش نمیروند. کار اساسی این است که افراد در تعامل با خارج که تحریم را نعمت نمیدانند و واقع بینانه به دنیا نگاه میکنند، در این بین نظر بدهند. نظر این افراد میتواند تحریمها را پایان دهد، اف. ای. تی. اف پذیرفته شود و. امیدواریم به سمت تکرار اشتباهات حرکت نکنیم و آزمون و خطا نکنیم. فرض کنید ما پنجشنبه و جمعه را تعطیل کردیم، بعد تبدیل به جمعه و شنبه کنیم.
در ادامه گفتگو کردیم با مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی، که درباره میزان زیان تعطیلی پنجشنبه به جای شنبه به «انتخاب» گفت: هنوز محاسبه دقیقی از زیان تعطیلی پنجشنبهها نشده است و باید سازمان برنامه و بودجه این کار را انجام دهد. ما همین الان پنجشنبهها را تعطیل داریم، مدارس و دانشگاهها نیز پنجشنبهها تعطیل هستند. مقداری از بخش خصوصی و بانکها پنجشنبهها باز هستند. بانکها نیز به علت ساعت کوتاه کاری در پنجشنبه خیلی به چشم نمیآید. عنوان قانونی تعطیلی پنجشنبه چیزی به دست نمیآورد. اگر بخواهیم با محافل جهانی ارتباط داشته باشیم، باید مانند اکثر کشورهای دنیا به تعطیلی شنبه فکر کنیم. ما روزهای شنبه فقط به کارهای داخلی میپردازیم و کار خارجی ما تعطیل است. کشورهای اسلامی نیز جمعه و شنبه و شنبه و یکشنبه را تعطیل دارند. از عربستان تا امارات و قطر و ترکیه و پاکستان و اندونزی و... یا جمعه و شنبه و یا شنبه و یکشنبه تعطیل هستند. در این بین چندین کشور اندک هستند که پنجشنبه تعطیل هستند. ما جمعه و شنبه و یکشنبه و شنبه ارتباطی با دنیا نداریم و با توجه به اختلاف ساعت، دوشنبه را نیز به صورت نصف روز ارتباط داریم. عقل اینطور حکم میکند که باید با دنیا هماهنگ شویم.
او افزود: یک نامهای از طرف اتاق بازرگانی به رهبری دارند و مجلس نیز اظهار تمایل کرده تا با اتاق جلسه بگذارند.
دانشمند درباره فواید تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه گفت: اگر شنبه تعطیل شود، مقداری با دنیا هماهنگ میشویم. از نظر ترافیک، رفت و برگشت و انرژی مقداری پس انداز میکنیم. الان که پنجشنبهها مقداری تعطیل است، ترافیک و انرژی صرفهجویی میشود. اگر شنبه تعطیل شود شرایط بهتری ایجاد میشود و در زمینه صرفهجویی نیز اتفاقات خوبی رخ میدهد. به طور کلی تعطیلی شنبه به سود کشور است.
دانیال شمسیان، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، نیز در رابطه با فواید افزایش روزهای تعطیل و تعطیل کردن روز شنبه به «انتخاب» گفت: به باور من به عنوان یک فعال اقتصادی، با افزایش تعطیلی روزهای هفته به دو روز موافق هستم. افزایش تعطیلی میتواند بر افزایش کیفیت نیروی کار و صاحب کسب و کار کمک کند و به توسعه توریسم داخلی کمک کند؛ اما باید در نظر داشته باشیم که وقتی پنجشنبه را به عنوان روز تعطیل در نظر میگیریم، عملاً کشور را در شرایطی قرار میدهیم که فقط سه روز با دنیا ارتباط کاری داشته باشد. کاهش روزهای کاری با دنیا منجر به ارتباط سختتر بانکی میشود. اگر بخواهد ارتباطی شکل بگیرد، عملاً فقط سه روز را خواهیم داشت. همین الان شرکتهایی که در حوزه صادرات و تجارت داریم، با مشکلات زیادی مواجه هستند. با این اتفاق شرایط سختتر میشود. اگر جهش تولید را میخواهیم، بدون جهش تجارت ممکن نیست.
او افزود: در حال حاضر فقط جیبوتی، سومالی و ایران هستند که یک روز تعطیل دارند. در سایر کشورهای دنیا از جمله کشورها مسلمان جمعه و شنبه را به عنوان روز تعطیل داریم و در دیگر کشورها نیز شنبه و یکشنبه تعطیل هستند. توجیهاتی که برای تعطیلی پنجشنبه شده ضد دین هم هست، چون دین اسلام توصیه به تلاش میکند و هر تصمیمی که منجر به آسیب به معیشت مردم شود، از نظر دینی هم مردود است.
وی در ادامه درباره پیگیریهای اتاق بازرگانی از دولت و مجلس در رابطه با تعطیل کردن شنبهها اشاره کرد: اتاق بازرگانی ایران در این زمینه در کمیسیونهای تخصصی، تبادل نظرهای متعدد با مسئولین دولتی و مجلس داشته است و رایزنیهای مختلفی از دیروز تا امروز برقرار بوده است. این موضوع دو سال است که در اتاق بررسی میشود. ریاست محترم اتاق نیز نامهای را خدمت مقام رهبری و سایر مقامات ارسال کردند و درخواست داشتند که این تعطیلی را به شنبه منتقل کنند.
شمسیان درباره فواید تعطیل کردن شنبهها گفت: امتیازات تعطیلی روز شنبه برای اقتصاد کشور متعدد است. افزایش روزهای تعطیل منجر به افزایش بهره وری نیروی کار خواهد شد. از جمله اتفاقات مثبت تعطیلی روز شنبه میتوان به افزایش ساعات کاری با دنیا اشاره کرد. این مسأله میتواند به افزایش توریسم خارجی و منطقهای کمک کند. در بین فعالان اقتصادی این مسأله یکی از مواردی بود که به طور کامل اعضا اتاق روی آن اتفاق نظر دارند. اگر قرار است جهش اقتصاد با مشارکت مردم رخ دهد، این مشارکت مردم نیازمند در نظر گرفتن نظر مردم است. نظر نخبگان اقتصادی، در این مورد زیان بار بودن تعطیلی پنجشنبه است. البته کاهش ساعات کار منجر به ضربه زدن به پیکر تولید و تجارت میشود. آنچه در قانون در اینباره به آن پرداخت بدون کسب نظر از فعالان اقتصادی بوده است.