بحرانهای اقتصادی باعث عقب ماندن بخش زیادی از جامعه نسبت به استفاده از مواد غذایی مورد نیاز بدن شده است. فقدان مصرف گوشت و کمبود پروتئین نیز باعث کمبودهای غذایی و چالشهایی در سنین کودکی و نوجوانی شده است. تداوم این روند میانسالانی بیمار را به دنبال دارد.
منصور رضایی، پزشک تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره نیازهای غذایی بدن به مواد غذایی مختلف به «انتخاب» گفت: بدن انسان همانند یک ساختمان است؛ وقتی ساختمان میسازیم مصالح نیاز دارد که هیچکدام جای همدیگر را نمیگیرند؛ به ویژه وقتی پایههای خانه یعنی کودکی ما در حال ساخت است به یک سری مصالح نیاز دارد که بعد از کودکی دیر است. استخوان بندی و عضلات و مغز نیاز به یک سری اقلامی شامل گروههای غذایی دارد. این گروههای غذایی در تمام جهان یکسان است. شش گروه میوه، سبری، غلات، لبنیات گوشت و حبوبات نیازهای غذایی خود را شامل درشت مغذی و ریز مغذی تامین میکند. پروتیین و قند و چربی و ویتامین و املاح و آنتی اکسیدان بخشی از این نیازها هستند. زمانی سفره خانواده سالم است که این ۶ گروه به تنوع در آن وجود داشته باشد. شعار تغذیه تنوع است.
وی در ادامه درباره رفتار نادرست غذایی مردم بیان کرد: من منکر مسائل اقتصادی نیستم و فقدانهای غذایی مالی وجود دارد، اما رفتار غذایی ما هم اشتباه است. مشکل فعلی ما از نظر تغذیه فقط هم بحث کمیت نیست برخی از افراد هم کالری مازاد مصرف میکنند که از قند و شکر و مربا و شربت و دنبه و چربی باشد، خیلی کاربرد ندارد. ایرانیان برنج میخورند، اما جو نمیخورند، ممکن است هر روز مرغ بخوریم، اما سال به سال ماهی نخوریم. در واقع بزرگترین ایراد ما فقط فقدان گوشت نیست، مشکل عدم سواد تغذیه است. ما غذاهای تکراری میخوریم و سیری شکمی داریم. نتیجتا سلولهای ما گرسنهاند. در جهان اولویت سلامت نیست و پول برای همه چیز میدهند، اما برای غذا نمیدهند. جامعهی ما دو مشکل دارد، اول اقتصاد و دوم غذا!
رضایی درباره اثرات فقدان ۶ گروه غذایی بر سلامت کودکان و نوجوانان و سالمندان گفت: فقدان این ۶ گوره اختلال خلق و خو، ضعف حافظه و ضعف مغز و کارکرد ایمنی را به دنبال دارد. این فقدان در چهل سالگی خود را در بیماریهای قلبی و گوارشی نشان میدهد. به جای اینکه یک فرد در نود سالگی دچار فشار خون و دیابت و سرطان شود، سن بروز آن خیلی پایین میآید. الان علت اختلالها در سنین پایین همین است که مرگهای ناگهانی هم زیاد شده است. مثلا یک فرد در اوج موفقیت خودکشی میکند، چون از لحاظ روحی و روانی افسرده است. یک فرد افسرده گریه نمیکند، به خود میگوید که چی شود؟ حتی مردن هم برای فرد تکراری میشود. آدم سالم باید زندگی متنوع داشته باشد و مواد غذایی لازم و متنوع را در سن درست مصرف کند.
رضایی در رابطه با تامین نیازهای غذایی در مواد غذایی ارزانتر گفت: پروتیین فقط در گوشت نیست و در مرغ و لوبیا و نخود هم باشد؛ ماهی میتواند سفید باشد میتواند ازون برون باشد، اما خاصیتشان ده برابر همدیگر نیست. زندگی سه کلمه است تولد، مرگ و انتخاب؛ رسانهها باید به مردم آموزش دهند که برنج با وجود رنج بسیار و خرج گران الزاما ماده غذایی ارزشمندی نیست. رسانه در ایران باید منصفانه مردم را در حوزهی غذا آموزش دهد. القا احساس نیاز باید در جامعه صورت بگیرد. وظیفه رسانه در جامعه این است که به مردم نیازهای واقعی را نشان دهد. مثلا درباره بارداری باید زنان بدانند چه چیزی مصرف کنند تا بچههای بیش فعال و تندخو و بی حوصله نداشته باشند.