برخورد‌های اخیر دولت با استارتاپ‌ها، از کاهش سرعت اینترنت تا محدودیت‌های حجاب و پلمب این مجموعه‌ها، انگیزه برای مهاجرت را افزایش داده است. استارتاپ‌هایی که با زحمت فراوان در داخل رشد کردند و حالا به آسانی در کشور‌های همسایه و کشور‌های اروپایی مشغول به کار می‌شوند.
امیراحسان برخورداری، موسس پلتفرم یک‌پی، درباره عوامل موثر بر مهاجرت استارتاپ‌ها به «انتخاب» گفت: چند عامل اصلی باعث مهاجرت استارتاپ ها می شود، ما مشکلاتی در روند اینترنت و کندی آن داریم؛ علاوه بر آن مسیری وجود دارد که مجموعه‌ها آینده‌ای در این بازار برای خودشان متصور نمی‌شوند. الان سوال همه این است که اینترنت در ایران به چه وضعی دچار می شود؟ اگر وضعیت بد شد من چرا سرمایه‌گذاری کنم؟ بحث این است که تیم اصلی یک استارتاپ، باید شبانه روز عمر و زندگی و ارتباطات‌اش را بگذارد و روی این قضیه سرمایه‌گذاری مالی و زمانی داشته باشد. این مسئله نیازمند یک حس امنیت است که در ادامه مسیر بتواند از این مسائل منتفع شود. تعداد بسیاری از فعالان این عرصه می‌گویند آینده اینترنت چه می‌شود؟ مسیری که فعالان استارتاپی را دلگرم کند به قد کافی شفاف نیست.
او افزود: باید در نظر بگیریم که در زمینه‌های مختلف با دنیا فاصله زیادی داریم اما به‌طور کلی جامعه‌ای که در حوزه آی.تی و استارتاپ داریم در لبه‌هایی هستند که نسبتا خوب کار می کنند و برای آن‌ها مشتری خارجی زیاد است. در این طرف هم باید یک تقاضای داخلی ایجاد کنیم که خیال این افراد راحت شود و به مهاجرت فکر نکنند. این تقاضا، «ایجاد شرایط مناسب» است اما نسبت به سال‌های قبل ایجاد نیست. سال 94-95-96 در این زمینه خیلی حمایت می‌شدیم و استارتاپ‌ها رشد می‌کردند اما الان اینگونه نیست.
وی در ادامه گفت: چه دلمان بخواهد چه نخواهد مهاجرت در حال وقوع است و میزان نیروی نخبه کم می شود. وقتی شما یک قسمت خوبی از این جامعه مهاجرت کند و تعداد کمتری بماند، در این عرضه و تقاضا خیلی از استارتاپ ها هزینه و یا منبع مالی برای استخدام افراد توانمند را ندارند. چون تقاضا برای توانمندان بالا می رود حقوق ها زیاد می‌شود. نتیجتا استارتاپ مثل قبل نمی تواند سرمایه جذب کند، از طرف دیگر توانایی ارائه حقوق ندارد. پس کیفیت ورود به بازار توسط استارتاپ ها پایین می آید. شما آدم‌های درجه 2 می‌بینید که حقوقشان اندازه آدم‌های درجه یک چند سال پیش است. اتفاق دیگری هم در حال وقوع است، کیفیت آموزشی افرادیکه می‌خواهند در حوزه استارتاپ‌ها کار کنند در مسیر نزول است. ما نیاز به نیرو داریم، ولی مسیری که آموزش خوب بدهد در کشور وجود ندارد.
برخورداری درباره افزایش روند مهاجرت در میان استارتاپ‌ها گفت: من روند مهاجرت را در اطرافام بسیار می‌بینم. تعدادی از کسب و کار‌هایی که الگو من بودند و همیشه هم تشویق می‌کردند که در ایران بمانید و بسازید در حال مهاجرت‌اند. هر روز می‌شنوم که یکی از صاحبین کسب و کار از ایران مهاجرت کرده است. تعداد افرادیکه در چند وقت اخیر مهاجرت کرده‌اند خیلی بیشتر از کسانیست که امروز در داخل می‌شناسم. نرخ موفقیت استارتاپ در موقعیت‌های مختلف متفاوت است اما در 90 درصد موارد کمرنگ می‌شوند. مقاصد مهاجرت نیز عمدتا اروپا است. البته افرادیکه درجه پایین تری دارند به ترکیه و دبی می‌روند.
مانوئل اوهانجانیانس، مدیر و موسس استارتاپ ایسمینار می‌گوید: ما یک مهاجرت کسب و کار‌های استارتاپی داریم، یک مهاجرت متخصصین استارتاپی داریم. مهاجرت هر دو روند افزایشی دارند و بیشتر هم می‌شوند. استارتاپ‌ها ناگزیر‌اند که برای توسعه جغرافیایی و مقایس‌پذیری خودشان مهاجرت کنند. طبیعت و ماهیت یک استارتاپ یعنی یک بیزینس و کسب و کار وقتی که در یک اقتصاد بسته کار می‌کنیم که از هر دو طرف هم از داخل و از خارج تحریم و فیلتر هستیم، پس ناگزیریم برای توسعه کسب و کار مهاجرت کنیم.
