طرح بایدن برای اعراب و اسراییل و شروط این دو میتواند به زیان ایران و برخی تنشها در منطقه شود. در شرایطی که ایران روابط با عربستان را تا حد نسبی پیش برده، ارتباط این کشور با اسراییل میتواند منجر به چالشهای جدی برای ایران شود. اخلالهای آمریکا درباره منابع ایران در عراق و برخی کشورها و مانورهای نظامی در خاورمیانه میتواند به آتش تنش دامن بزند.
اصغر زرگر، استاد روابط بینالملل درباره طرح بایدن مبنی بر توسعه روابط اسراییل و عربستان به «انتخاب» گفت: مدتهاست که در رسانههای آمریکا و اسراییل بحث عادی سازی روابط عربستان و اسراییل مطرح میشود. این موضوع امکان پذیر است و شاید بتوان گفت که احتمالا در کوتاه مدت روابط اسراییل و عربستان برقرار شود. عربستان در مقابل خواستههایی در چارچوب دریافت هواپیماهای پیشرفته و توسعه صنعت هستهای را مطرح کرده است. در مورد فلسطین هم مسائلی را مطرح کرده اند که ساخت و سازهای اسراییلیها متوقف شود. در مجموع با این معاملهای که انجام میدهند مسئله فلسطینیها را به خود اسراییل و فلسطین واگذار کنند.
وی در ادامه در رابطه با وضعیت رابطه ایران و عربستان در صورت روابط اسراییل با اعراب اشاره کرد: اعراب در تلاش هستند که روابط با ایران را برقرار کنند و تنشها بین دو کشور کاهش یابد. هرچند عربستان هنوز سفارتخانه اش را افتتاح نکرده است. عربستان برای پیشبرد طرحهای توسعهای خود ناچار است تنش با ایران را کم کند. نظر آمریکاییها بر این است که اگر بخواهند تحریمهای نفتی را بیشتر کنند، ایران هم بخواهد مقابله به مثل کند، نیروهایی را در خلیجفارس مستقر کردهاند که ایران عمل متقابل نکند. ایران باید بر اساس منافع ملی خود یک سیاست متعادل را در منطقه دنبال کند تا توسعه اقتصادی دهد و به آرامی تحریمها را کاهش دهد.
زرگر درباره سطح روابط عربستان و اسراییل گفت: این اتفاق برای ایران مهم است. یک کشور اسلامی بزرگ که خود را مرکز اسلام معرفی میکند، در یک زمان بخواهد اسراییل را به رسمیت بشناسند یک مشکل است. تضاد میان ایران و عربستان وجود دارد؛ روابط خارجی عربستان آمریکا محور بود و بر اساس نظر آمریکاییها عمل میکرد، سیاست خارجی ایران ضد آمریکا و شرق محور بود. اما با این وجود رابطه عربستان و اسراییل و یک معاهده جدید با آمریکا به هر حال شکل میگیرد. عربستان هم در صورت اعتراض ایران میگوید، ما دنبال منافع ملی خود هستیم. به نظر من عربستان مدتی است که با اسراییل به صورت پنهانی رابطه دارد و حالا با بهانههایی میخواهد این رابطه را رسمیت بخشد. به نظر میآید مذاکرات جدی بین عربستان و اسراییل در جریان است و به زودی اعلام خواهد شد.
وی درباره نقش عراق و آمریکا و ایران در معاهده فوق گفت: با توجه به جنگی که آمریکا با عراق داشت، از ناحیه انرژی از برق و گاز در تنگنا قرار گرفته است. خصوصا در بخشهای جنوبی عراق که معمولا شیعهها در آنجا ساکن هستند و هوا نیز گرمتر است و به برق بیشتری نیاز دارند. زیرساختهای لازم نیز در آنجا فراهم نشده است. آمریکاییها برای سامان دادن عراق به دنبال حل مشکلات آن با ایران هستند. به نظر میآید که آمریکاییها در این موضوع میخواهند که نارضایتی در عراق به وجود نیاید. آمریکاییها دنبال تسهیل وضعیت و روابط عراق هستند. انتقال سرمایههای ایران به عمان نیز قابل کنترلتر است. در واقع یک معامله دو سویه در حال انجام است. از یک طرف میخواهند روابط تجاری ایران را تسهیل کنند، از طرف دیگر میخواهند یک چراغ سبز برای عدم تنش نشان دهند.