فارس: رئیس‌جمهور سابق آمریکا که زمانی اذعان کرده بود که داعش را مقامات دموکرات آمریکایی ایجاد کرده بودند، حالا می‌گوید جنگ اوکراین هم با تحریکات واشنگتن شکل گرفته است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا که پیش از این اذعان کرده بود که مقامات کشورش در ایجاد گروه تروریستی داعش دست داشتند، حالا این بار نیز گفته است که مسئولیت جنگ اوکراین متوجه کشور او یعنی ایالات متحده آمریکا است.
ترامپ در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «Real America's Voice» با احمقانه خواندن لفاظی‌های مقامات آمریکا علیه روسیه گفت: «لفاظی‌های قبل از جنگ اوکراین باعث شد پوتین تصمیم به حمله بگیرد. کشور ما، یا اصطلاحاً رهبران ما، پوتین را تحریک کردند. آن‌ها او را مجبور کردند این کار را انجام بدهد. لفاظی‌ها، احمقانه بود.»
علاوه بر اینکه ترامپ در این زمان اعلام کرده است که آمریکا سبب شد تا پوتین تصمیم به حمله به روسیه بگیرد، بسیاری از تحلیلگران و اندیشمندان حوزه مطالعات آمریکا نیز به این موضوع اشاره می‌کنند. اندیشکده رند در سال 2019 مقالهای با عنوان «برهم زدن توازن با روسیه» منتشر کرد که در آن اقداماتی که آمریکا برای برهم زدن توازن قوا در قفقاز را انجام می‌دهد را مورد مطالعه قرار داده است. این اندیشکده آمریکایی در مقاله خود به موضوع تحریم‌های روسیه توسط آمریکا از یک سو و پایین بودن قیمت انرژی از سوی دیگر اشاره می‌کند. این مقاله اشاره می‌کند که ایالات متحده برای اینکه همیشه از روسیه برتر بماند باید اقتصاد روسیه را کنترل کند.
فواد ایزدی، تحلیلگر مسائل آمریکا با اشاره به صحبت‌های ترامپ درباره تحریک روسیه برای حمله به اوکراین، گفت: «آمریکایی‌ها سال 2014 میلادی در اوکراین کودتا کردند. ترامپ هم با توجه به اینکه دوره‌ای رئیس‌جمهور آمریکا بود، به اطلاعات مرتبط با آن کودتا دسترسی داشته است. او در دوران رئیس‌جمهوری به نهادهای اطلاعاتی و نظامی آمریکایی و فعالیت‌هایی که این نهادها علیه روسیه انجام می‌داده‌اند، دسترسی داشته است. از این جهات حرف‌های ترامپ به عنوان رییس‌جمهوری سابق آمریکا قابل اعتنا است.»
ایزدی افزود: «هدف دولت آمریکا این بوده است که با استفاده از ابزارهای مختلف، دولت روسیه را دچار چالش کند. برخی از اندیشکده‌های آمریکایی از چندین سال پیش درباره طراحی فعالیت‌های ضد روسی آمریکا مطالبی منتشر کرده‌اند. برای نمونه می‌توان به گزارش سال 2019 موسسه رند اشاره کرد. این اندیشکده در سه سال قبل در مقالهای با عنوان "به هم زدن توازن روسیه" به اقداماتی که باعث تحریک روسیه برای حمله به اوکراین شده است، اشاره می‌کند. از این جهت که آمریکا مسبب جنگ در اوکراین است، نکته ثابت شده‌ای است.»
واشنگتن پست نیز در گزارشی نوشت جیک سالیوان گفته است که در 27 اوت 2021 (5 شهریور 1400) آمریکا 60 میلیون دلار تسلیحات عمدتا دفاعی را از انبارهای خود به اوکراین ارسال کرده است. همچنین این روزنامه با اشاره به اقدامات اوکراین نوشت که در حالیکه اوکراین عضو ناتو و اتحادیه اروپا نبود؛ اما همواره در مدار سیاسی-اقتصادی و فرهنگی غرب حرکت می‌کرد. همچنین در این گزارش تصریح شده است که قبل از جنگ در اوکراین آمریکا سربازهای خود را در مرزهای اورکراین از 75 هزار به 100 هزار افزایش داد.
امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا نیز در این خصوص بیان کرد: «در حالیکه صحبت‌های ترامپ رنگ و بوی انتخابات دارد در عین حال واقعیتی را بیان می‌کند. ترامپ و تعدادی دیگر از نخبگان، اندیشمندان و روزنامه‌نگاران و تحلیلگران آمریکایی معتقد هستند عملکرد دولت آمریکا در طول 25 سال گذشته در مسیری حرکت کرده که در نهایت از دل آن سیاست حمله روسیه به اوکراین بیرون آمده است. به عبارتی ایالات متحده آمریکا تلاش کرد که یک نظم امنیتی بدون حضور روسیه یا با به حاشیه راندن روسیه در اروپا به وجود آورد.»
ابوالفتح افزود: «دونالد ترامپ، هنری کسینجر، استفان والت و جان مرشایمر معتقد هستند که خطاهای راهبردی آمریکا سبب شد، تا روسیه به اوکراین حمله کند. آن‌ها معتقد هستند که روسیه چاره‌ای جز حمله نداشت یا باید به نظم آمریکایی اروپا تن می‌داد یا باید بازی را عوض می‌کرد. روسیه بازی را عوض کرد و حمله به اوکراین اتفاق افتاد.»
اندیشکده گروه بحران ( Crisis group) در مقالهای با عنوان «درگیری در دونباس اوکراین» تصریح می کند که «درگیری مسلحانه در شرق اوکراین در سال 2014 شروع شد. از آن زمان تا اوایل سال 2022، بیش از 14000 نفر کشته شده بودند.»
ایزدی در این خصوص می‌گوید: «آمریکایی‌ها در سال 2014 به دولت کودتا در اوکراین برای فشار بر اقلیت روس زبان در شرق این کشور کمک کردند. این موضوعات به این دلیل که پوشش رسانه‌ای داده نشدند، دیده نشده است. طبق آمار سازمان ملل از سال 2014 تا قبل از جنگ در اوکراین، 14 هزار نفر در مناطق شرقی اوکراین کشته شده بودند که 80 درصد از کشته شدگان روس زبان بودند.»
اندیشکده بحران گزارش مزبور همچنین به پیمان صلح مینسک اشاره می‌کند و می‌نویسد که «نبردهای شدید در سال‌های 2014-2015 با اشغال [الحاق] یک سوم قلمرو منطقه، شهری‌شده‌ترین بخش، توسط دو دولت نیابتی روسیه، جمهوری‌های مردمی دونتسک و لوهانسک، به پایان رسید. بین سپتامبر 2014 و فوریه 2015، روسیه، اوکراین، فرانسه و آلمان چندین بار از توافقنامه‌های موسوم به مینسک را امضا کردند که در نهایت حرکت رو به جلوی نیروها را متوقف کرد و جنگ را به میزان قابل توجهی کاهش داد.»
ایزدی نیز با اشاره به توافق مینسک برای کاهش بحران در اوکراین، اظهار کرد: «ما شاهد جنگ داخلی اوکراین از سال 2014 با سلاح‌های آمریکایی بودیم. آمریکا در آمار رسمی خود اعلام کرده است که در این هفت سال، هفت میلیارد دلار سلاح به دولت اوکراین تا قبل از شروع جنگ ارسال کرده است. با این سلاح‌ها دولت کودتا در اوکراین جنگ داخلی را ادامه می‌داد. نکته دوم اینکه همواره تلاش‌هایی برای ایجاد صلح میان روسیه و اوکراین انجام می شد که می‌توان به توافق مینسک 1 و 2 اشاره کرد اما دولت آمریکا بود که اجازه نمی‌داد تنش‌ها و درگیری‌ها و جنگ داخلی به صورت مسالمت آمیزی ادامه پیدا کند.
وی افزود: «دولت مرکزی اوکراین که در کی‌یف مستقر بود از آمریکایی‌ها حرف‌شنوی داشت. هرگاه در مینسک توافق می‌کردند، آمریکایی‌ها اجازه اجرای آن را نمی‌َدادند. با توجه به تشدید تنش‌ها در اوکراین جریان‌هایی در آمریکا نگران آینده جنگ اوکراین هستند. با توجه به اینکه بایدن تعادلی در ریاست جمهوری خود ندارد نگران خودشان هستند که سیاست‌های دولت آمریکا منجر به شکست‌های بدتری در این کشور شود.»
ابوالفتح از عوامل دیگر تحریک آمریکا علیه روس‌ها را گسترش ناتو به شرق برشمرد و اظهار کرد: «بعد از فروپاشی بلوک شرق آمریکایی‌ها مرحله به مرحله تعدادی از کشورهایی که تا قبل از فروپاشی جزئی از خاک شوروی یا متحدان آن بودند را عضو ناتو کرد. بعد از این مرحله نوبت به عضویت گرجستان و اوکراین رسید. روسیه‌ای که بعد از ده تا دوازده سال ضعف در حال احیای قدرت ملی خود بود، گسترش بیشتر ناتو را خط قرمز خود قلمداد کرد. یعنی روس‌ها در دوره ضعف پذیرفته بودند، کشورهای اروپایی و سه کشور بالتیک عضو ناتو باشند. زمانی که این کشورها به عضویت ناتو درآمده بودند، روس‌ها ضعیف بودند و نمی‌توانستند کاری انجام دهند.»
این کارشناس مسائل آمریکا، عنوان کرد: «روس‌ها در مورد گرجستان و اوکراین ایستادگی کردند و گفتند که از این به بعد ما اجازه گسترش ناتو به سمت شرق را نمی‌دهیم. یکی دوبار هم هشدارهای شدیدی به گرجستان و اوکراین دادند. به همین دلیل از گرجستان یک منطقه و از اورکراین هم کریمه را جدا کردند. اما آمریکا بازهم نخواست بپذیرد یا باور نکرد که روسیه برای جلوگیری از گسترش ناتو به سمت اوکراین و قفقاز حاضر است که وارد یک جنگ تمام عیار شود.»
ایزدی نیز در همین باره عنوان کرد: «سیاست گسترش مرزهای ناتو بر خلاف قولی که آمریکایی‌ها بعداز فروپاشی شوروی داده بودند از یک سو و تحریک‌های متعدد و لفاظی‌های گسترده‌ای که مقامات این کشور علیه روسیه داشتند نیز یکی دیگر از این تحریک‌ها بود. یک سال و نیم پیش، قبل از شروع جنگ در اوکراین، بایدن، پوتین را یک قاتل خطاب کرد. اینگونه اظهارات درباره رییس‌جمهور روسیه در عرف دیپلماتیک معمول نیست.»
شاید بتوان سال 2014 را یکی از سال‌های پرتنش در دنیا عنوان کرد که آبستن حوادث گوناگون بود. از یک سو آمریکایی‌ها به کمک شرکای اروپایی‌شان در اوکراین کودتا کردند. از سوی دیگر به اذعان ترامپ که مقامات آمریکا در به وجود آوردن گروه تروریستی داعش نقش داشتند این گروه به سوریه آمده بودند. دو اتفاق مشابه در سوریه، منطقه غرب آسیا و در اوکراین در قفقاز در حال وقوع بود.
21 مردادماه 95 یعنی دو سال بعد از آنکه گروه تروریستی داعش اعلام خلافت کرد، ترامپ گفت: «دولت ما داعش را رها کرده است. باراک اوباما و هیلاری کلینتون مشترکا بنیانگذار داعش هستند.»
او ادامه داد: «آن طوری که در تیم‌های ورزشی یک جایزه برای موثرترین بازیکن داریم، اگر داعش بخواهد جایزه موثرترین بازیکن بدهد باید این جایزه را به هیلاری کلینتون بدهد، که تنها رقیبش برای این عنوان باراک اوباما است.»
«ماریا زاخاروا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه پس از حمله جنگنده‌های ارتش آمریکا به مواضع ارتش سوریه در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «روسیه 24» گفت: «اگر پیش‌تر به این شک داشتیم که جبهه‌النصره اینگونه مورد حمایت قرار می‌گیرد، اکنون پس از حمله هوایی امروز علیه ارتش سوریه به این نتیجه واقعا دهشتناک برای کل جهان رسیدیم: کاخ سفید از داعش حمایت می‌کند.»
راند پاول، سناتور جمهوری‌خواه آمریکا، یکی از دلایل تقویت داعش را ارسال سلاح‌های آمریکایی برای متحدان این گروه در سوریه عنوان می‌کند و می‌گوید: «داعش در سوریه متحد ما بود. ما برای عقب راندن نیروهای وفادار به دولت دمشق، به شبه‌نظامیان سلاح دادیم و مکانی امن برای این افراد در سوریه درست کردیم.»
ایزدی درباره سبک آمریکایی‌ها درباره ایجاد بحران در کشورهای هدف گفت: «آمریکایی‌ها با استفاده از تنش‌های قومی و مذهبی و با به وجود آوردن جنگ داخلی علاقمند هستند در محیط‌هایی که می‌خواهند آشوب و درگیری ایجاد کنند و سپس با ایجاد بحران به اهداف سیاست خارجی خود برسند این موضوع هم در سوریه و اوکراین دیده می‌شود. آن‌ها در ایران نیز تلاش کرده‌اند تا این موضوع را به وجود آوردند، این یک سبک آمریکایی است.
