فارس: بهار امسال خبری خوشایند برای اصفهانی‌ها این بود که داربست‌های مسجد امام(ه) بعد از ۱۱ سال باز می‌شود، اما بعد از گذشت مدتی همچنان بخشی از داربست‌ها بر روی گنبد مسجد امام(ره) موجود است.
طی روزهای گذشته انتشار خبری از اعوجاج در گنبد این مسجد پس از مرمت موجب نگرانی مردم و فعالان حوزه میراث فرهنگی شد.
یکی از عکاسان که تصویری از این اتفاق منتشر کرده بود، گفت: اتفاقی این وضعیت را دیدم و عکس گرفتم، با بازنشر این عکس، فعالان فضای مجازی و دغدغه‌مندان حوزه میراث و گردشگری به تکاپو افتاده‌اند تا کنگره مرمت تشکیل شود.
برای حفاظت از میراث تاریخی کوتاه نمی‌آییم
علیرضا ایزدی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان در حاشیه سفرش به نطنز گفته بود:تمام تلاش خود را در حد توان برای حفاظت از میراث ارزشمند ایرانیان به کار می بندیم و ذره‌ای از این هدف بزرگ کوتاه نمی‌آییم.
وی افزود: با توجه به استمرار عملیات مرمت در بناهای تاریخی و گذشت بیش از ۱۱ سال از عملیات مرمت گنبد عظیم مسجد امام(ره)، کار بازکردن داربست‌ها به تدریج در حال انجام شدن است و مرمتگران با توجه به طولانی شدن این عملیات همزمان با بازشدن داربست‌ها در حال مرمت‌های موضعی و تکمیلی هستند.
ایزدی همچنین تصریح کرده بود: پذیرای تمامی نظرات پیشکسوتان و صاحب‌نظران در خصوص روند مرمت ابنیه در گذشته و همچنین چگونگی انجام مرمت این میراث ارزشمند در آینده هستیم و این نظرات ارزشمند را فرصتی برای حفاظت بهتر از این آثار می‌دانیم.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان تصریح کرده بود: مرمتگران پیشکسوت و بومی اصفهان نه تنها طی این مدت طولانی بلکه حتی هم اینک در حال انجام مرمت‌های پایانی بر روی گنبد هستند و تیمی از کارشناسان ارشد مرمت و تزئینات وابسته به آن نیز درکنار این مرمتگران در حال بررسی کارهای پایانی و همچنین آنچه در این ۱۱ سال گذشته هستند.
خطای بزرگی است، امیدواریم سریع‌تر پیگیری و ترمیم شود
مصطفی نباتی‌نژاد، رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در اصفهان اظهار کرد: در اولین جلسه‌ای که با مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان خواهیم داشت، موضوع را پیگیری خواهیم کرد و طبیعتا متولی مدیریت بناهای تاریخی با میراث است و اگر نیاز باشد، متناسب با قانون پشتیبان میراث فرهنگی خواهیم بود.
وی افزود: اگر بخشی از مسائل گنبد مسجد امام(ره) به مسائل مالی برگردد، راهکاری پیشنهاد داده بودیم که بخشی از موقوفه‌های میدان نقش جهان خرج مرمت بنا شود و این می‌تواند با ابتکاری در اوقاف و با نظر استاندار پیگیری شود.
نباتی‌نزاد تصریح کرد: اگر بحث فنی باشد، باید به طور جدی در یک فضای ملی مساله مورد واکاوی قرار گیرد، به هر جهت خطای بزرگی بوده، امید است هرچه سریع‌تر پیگیری و مسائلش حل شود، تا به برند و جایگاه جهانی اصفهان خدشه‌ای وارد نشود.
عضو شورای شهر اصفهان با بیان اینکه امکان بازدید حضوری از گنبد را نداشتم، گفت: تلاش می‌کنیم از نزدیک با بررسی وضعیت گنبد به جمع‌بندی برسیم.
مرمت‌کار بنا: اگر نقصی در کارم باشد آن را می‌پذیرم و رفع می‌کنم
حسین پاکدل، مرمت‌کار گنبد مسجد امام(ره) در خصوص عکس منتشر شده از وضعیت فعلی گنبد، توضیح داد: اگر کسی مشکلی در کار می‌بیند به من اعلام کند، من هم خوشحالم می‌شوم بتوانم نقص کارم را رفع کنم؛ چون بنا برای دنیا است و کاری به من ندارد.
وی با بیان اینکه در طول روند کار کسی به من نقد نکرده، افزود: قبل از باز شدن داربست‌ها قسمت‌هایی که از دید خودم در اثر ضربه از سمت داربست آسیب دیده را در حال رفع کردن هستم.
پاکدل با اشاره به اینکه ترک اولیه که روی گنبد کار شده برای ۱۱ سال پیش است، توضیح داد: در بعضی قسمت‌ها بندها خالی شده یا ضربه داربست خورده و جزئی است و داریم آن را رفع می‌کنیم.
مرمت‌کار گنبد مسجد امام(ره) گفت: از دید تخصصی هر ایرادی در کارم باشد وظیفه خود می‌دانم آن را رفع کنم، چون آبروی کشورمان است.
وی با بیان اینکه عکسی که در فضای مجازی وجود دارد، تکه بالای گلدسته را پاک کرده ولی تکه پایین گلدسته هنوز در عکس موجود است، خاطرنشان کرد: اگر قرار باشد با عکس قضاوت کنیم، باید هر دو عکس برای مقایسه از یک زاویه دید باشد، نمی‌شود از روی عکس قضاوت کرد.
مرمت‌کار بنا تصریح کرد: کار موجود است، با تیم کارشناسی تشریف بیاورند و ایرادها را بگویند تا اگر اصلاحی نیاز است انجام شود، بعضی می‌گویند این کار دست پیمانکار بوده، پدرم نوه استاد حسین کاشی‌تراش است او از اساتید مهم این صنف بود، آن وقت عده‌ای می‌گویند استادکار این کار، کاشی‌کار نبوده، این صحبت‌ها ناراحت‌کننده است.
پاکدل درخصوص اینکه عده‌ای کج بودن گنبد را قبلا تذکر داده بودند و پیمانکار گفته به دلیل وجود داربست‌ها خطای دید ایجاد شده، آن را رد کرد و گفت: کسی به من چنین چیزی نگفته است.
بی‌توجهی رئیس سابق میراث به تذکر معماران
سیدمرتضی فرشته‌نژاد، از کارشناشان حوزه معماری با اشاره به اینکه یکی از مشکلاتی که این گنبدها دارد این است که هرکدام قوس مخصوص به خود را دارد، گفت: قوسی که توسط منحنی‌هایی و در ریاضی و علم هندسه ترسیم شده که این‌ها رعایت نشد.
وی در خصوص ارسال نامه به مسوولان وقت از جمله مونسان بیان کرد: نامه نوشتیم که به داد اصفهان برسید، کنگره نقد مرمت بگذارید همه افرادی که در استان‌های مختلف از علم مرمت سر در می‌آورند، کار را نقد کنند اگر خوب است تشویق شود اگر بد است کسی دیگری بیاید ولی گوش نکردند و وقتی حرف ما را گوش نکردند کنار کشیدم.
مرمتی به قدمت ۱۱ سال
در همین زمینه شهرام امیری، مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان در گفت و با فارس توضیح داد: سه ترک این گنبد در ضلع جنوب و جنوب شرقی در سال ۸۹ دچار مشکل شد، مرمتی اوایل دهه ۸۰ روی گنبد انجام شده بود و در سال ۸۵ که اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب شد به دلیل برنامه‌های مختلفی که بنا بود برگزار شود، امکان مرمت مهیا نشد و داربست‌ها باز شد تا اینکه که در سال ۸۹ کاشی‌ها طبله کرد و موج‌دار شد و مجبور به مرمت شدند.
وی اضافه کرد: زمانی که این مرمت انجام شد، متوجه شدند در مرمت‌هایی که در اوایل دهه ۸۰ انجام شده، ایراداتی در سایر ترک‌های گنبد وجود داشته و تصمیم بر این شد که همه ۱۶ ترک گنبد مرمت شود، این عامل و کمبود اعتبارات مرمت گنبد را ۱۱ ساله کرد.
امیری با بیان اینکه مرمت در فروردین امسال به اتمام رسید و اردیبهشت همزمان با هفته میراث فرهنگی مرمت اصلی گنبد تمام شد، توضیح داد: با توجه به اینکه ۱۱ سال داربست‌ها روی گنبد وجود داشت، احتمال می‌دادیم آسیب‌هایی به بخش‌هایی از گنبد به صورت جزئی وارد شده باشد، به همین دلیل به صورت مرحله به مرحله داربست‌ها باز می‌شود و ناظرین و مرمتگر هر ترکی که داربستش را باز می‌کنند بررسی می‌کنند اگر ایرادی بر آن وجود داشته باشد، برطرف کرده و کار را تحویل می‌دهند؛ کارگاه مرمت هنوز تحویل اداره میراث نشده و پیمانکار در کارگاه مقیم است.
تایید وجود اعوجاج در راس ترک ۱۵ و ۱۶ گنبد/ پیمانکار موظف به ترمیم شد
مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان با اشاره به اینکه ترک ۱۵ و ۱۶ که داربستش باز شده، در قسمتی که به راس گنبد نزدیک است، اعوجاجی وجود دارد، گفت: بصبح از گنبد بازدید کردم و حتی عکس هوایی هم گرفته شد و همکاران ناظر و پایگاه صورت جلسه کردند به مرمتگر و پیمانکار اطلاع دادند.
وی افزود: با توجه به اینکه کارگاه هنوز تحویل داده نشده، پیمانکار ایراد را پذیرفت و موظف شد بلافاصله پس از مرمت جزئی سایر بخش‌ها و باز شدن داربست‌ها، مرمت این قسمت را مجددا در کوتاه‌ترین زمان ممکن شروع کند و بعد از تحویل آن به طور کامل با وی تسویه حساب شود.
امیری درخصوص کاشی‌ها، تصریح کرد: گنبد در ۱۰۰ سال اخیر بیش از ۴ بار مرمت شده، در بعضی مرمت‌ها در دهه‌های گذشته، در انتخاب رنگ لاله عباسی دقت صورت نگرفته است، در هر ترک یک گل لاله عباسی وجود دارد که جمعا ۱۶ تا می‌شود.
مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان ادامه داد: مرمتگران هنگام مرمت متوجه شدند ۱۰ گل لاله عباسی به رنگی است که الان وجود دارد و مثلا ۴ تا به رنگی دیگر است روی همین حساب کارشناسان گل‌های لاله قبلی که ۳،- تایش رنگ متفاوتی داشت را عوض کردند و رنگش را با تعداد بیشتری که باقی مانده بود، بازسازی کردند.
