بی بی سی: خانه حراج کریستیز که به فروش آثار هنری گرانقیمت شهرت دارد، مارس ۲۰۲۱ اولین حراج آثار کاملا دیجیتال خود را برگزار کرد.
در این مزایده، یک اثر هنری دیجیتال به نام "هر روز: ۵۰۰۰ روز نخست" متعلق به هنرمندی با نام هنری بیپل به قیمت ۶۹ میلیون دلار (حدود ۵۰ میلیون پوند) به فروش رسید.
بیپل که نام واقعیاش مایک وینکلمن است، از سال ۲۰۰۷ وارد دنیای هنر مجازی شد. او هر روز یک تصویر دیجیتال تازه خلق کرد و بعد از ۵۰۰۰ روز (معادل ۱۳ سال) از ترکیب تمامی آنها کولاژی عظیم بوجود آورد که در حراج کریستیز در قالب آنچه با نام انافتی (NFT) شناخته میشود فروخته شد. انافتی مخفف "رمز غیر قابل معاوضه" (non-fungible-token) است.
رمزهای غیرقابل معاوضه یا انافتی نوعی دارایی رمزنگاری شده هستند. به این معنا که امنیت اطلاعات این داراییها از طریق رمزنگاری توسط کدهای ریاضی که غیرقابل شکستن هستند، تضمین شده است. این مفهوم شاید به نظرتان پیچیده بیاید اما آنقدرها هم که در نگاه اول به نظر میرسد، پیچیده نیست.
بیایید موضوع را کمی بیشتر بشکافیم: احتمالا با واژه بیتکوین از قبل آشنایی دارید. بیتکوین نوعی رمزارز یا ارز دیجیتال است که مثل پول عمل میکند و میتوان از آن برای خرید و فروش کالا و خدمات استفاده کرد.
اولین توییت جک دورسی حدود ۳ میلیون دلار فروخته شدرمز ارزها؛ دنیای پر رمز و راز رابطه ایلان ماسک و بیتکوین
انافتیها هم مثل بیتکوینها کاملا دیجیتال هستند اما فرق بزرگی میان آنها و سایر ارزهای دیجیتالی که ممکن است اسمشان را شنیده باشید، وجود دارد.
رمزارزها "قابل معاوضه" هستند. به این معنا که فرد میتواند ارزی مثل بیتکوین را با یک بیتکوین کاملا مشابه دیگر مبادله کند چون هر دو بیتکوین ارزشی صد در صد برابر دارند.
اما انافتیها "غیرقابل معاوضه" هستند و این یعنی نمی توان آن ها را با انافتی مشابه دیگر جایگزین یا مبادله کرد چون هر انافتی درست مثل یک کارت بازی نایاب ارزشی منحصر به فرد دارد که با سایر انافتیها متفاوت است.
برای درک بهتر میتوانید نقاشی معروف مونالیزا را در نظر بگیرد که با وجود کپیهای فراوان تنها یک نسخه اصلی از آن وجود دارد. انافتی حکم گواهی اصالت دیجیتالی را دارد که میتوان از آن برای اثبات مالکیت بر نسخه اصلی یک اثر هنری دیجیتال استفاده کرد.
از سوی دیگر همانطور که کیفیت پوسترهای مونالیزا با نقاشی اصلی فرق دارد، قیمت آنها هم بسیار با هم متفاوت است.
در مورد انافتی چه میگویند؟
انافتیها تحسین عدهای زیادی از مردم را برانگیختهاند چون به اعتقاد آنها به شناخت بیشتر آثار هنرمندان صرفا دیجیتال کمک میکنند.
با رواج داراییهای دیجیتال نظیر رمزارزها، بسیاری معتقدند جهان هر روز بیشتر به سمت دیجیتال شدن حرکت میکد و هنر دیجیتال هم بخش بزرگی از این تغییر محسوب میشود.
بیپل گفت: "بیش از ۲۰ سال است که هنرمندان برای خلق و توزیع اثر هنری از نرمافزارها و سختافزارها استفاده میکنند اما هرگز روشی واقعی برای مالکیت و جمعآوری آن وجود نداشته است."
"اما با ظهور انافتیها اوضاع تغییر کرده. به نظرم ما آغاز فصل بعدی تاریخ هنر، یعنی هنر دیجیتال را شاهد هستیم. هنر دیجیتال هم به اندازه آثاری که روی بوم خلق میشود، مهارت، پیام، ریزهکاری و مفهوم در خود جای میدهند و من بسیار به خود میبالم که در این لحظه تاریخی نماینده جامعه هنر دیجیتال هستم."
مالکیت یک انافتی اساسا مانند در اختیار داشتن یک کد منحصر به فرد است که فقط خود شما به آن دسترسی دارید و میتوانید آن را به روشی مشابه آثار هنری فیزیکی که با گذر زمان قیمتشان افزایش مییابد، بفروشید. عدهای معتقدند خرید انافتی یک سرمایهگذاری خوب است که از طریق آن میتوان در آینده پول زیادی به دست آوردند.
با وجود همه هیجانی که در مورد انافتیها در جهان شکل گرفته، عدهای هم از تاثیر مخرب آنها بر محیط زیست انتقاد کردهاند. تمامی اطلاعات انافتی بر روی سیستمی با عنوان بلاکچین یا زنجیره بلوکی ذخیره میشوند. این سیستم به یک پایگاه داده عظیم شباهت دارد که تمامی تراکنشهای انجام شده با استفاده از رمزارزهایی نظیر بیتکوین و اتریوم هم به صورت دیجیتال در آن ثبت میشوند.
بلاکچینها توسط شبکهای عظیم از کامپیوترها که در نقاط مختلف جهان قرار گرفتهاند، مدیریت میشوند. این کامپیوترها برای ادامه کار به انرژی زیادی نیاز دارند، به همین دلیل برخی این سیستم را از عوامل موثر بر انتشار کربن میدانند