هر چهار سال یکبار اولین سه‌شنبه ماه نوامبر، آمریکایی‌ها رییس جمهوری آمریکا را انتخاب می‌کنند. آرای عمومی، «الکتورها» (گزینش‌گران) را مشخص می‌کند، و رئیس جمهور به طور رسمی از طریق آرای الکترال (الکترال کالج، انجمن گزینش‌گر) انتخاب می‌شود.
تعداد الکتورها در هر ایالت بر اساس مجموع تعداد نمایندگان آن ایالت در مجلس نمایندگان آمریکا و سنای آمریکا مشخص می‌شود.
در مجموع ۵۳۸ رای الکترال برای تمامی ۵۰ ایالت تعیین شده و برنده انتخابات نامزدی است که دستکم ۲۷۰ رای الکترال را ببرد. از آنجا که رییس جمهور آمریکا نه با رای مستقیم مردم بلکه از طریق کالج الکترال انتخاب می‌شود، نامزدی که لزوما برنده بیشترین آرای عمومی شده ممکن است برنده انتخابات نباشد، اما چطور چنینی چیزی اتفاق می‌افتد؟
کالج الکترال چیست؟
کالج در حقیقت گروهی از افراد است که یک وظیفه مشترک دارند. هر کدام از این افراد الکتور نام دارند و کارشان انتخاب رئیس جمهور و معاون رئیس جمهوری است. الکتورها هر چهار سال یک بار و چند هفته بعد از انتخابات گردهم می آیند تا به این وظیفه عمل کنند.
الکتورها چطور انتخاب می‌شوند؟
الکتورها در هر ایالت در یک روند دو مرحله ای انتخاب می‌شوند. ابتدا احزاب سیاسی در هر ایالت فهرست الکتورهای مورد نظر را (پیش از انتخابات) انتخاب می‌کند. در مرحله دوم، طی انتخابات عمومی رای دهندگان الکتورهای هر ایالت را از طریق رای دادن انتخاب می‌کنند. مرحله اول تحت کنترل احزاب سیاسی هر ایالت است و بر اساس هم ایالت متفاوت است. معمولا در مرحله اول الکتورها با رای کمیته مرکزی حزب انتخاب می‌شوند. احزاب از الکتورها انتظار دارند که به رای ایالت و حزب وفادار بمانند. این الکتورها می‌توانند مقام‌های ایالتی، رهبران حزبی یا مردم عادی باشند.
مرحله دوم در زمان انتخابات اتفاق می‌افتد، وقتی رای دهندگان در هر ایالت کاندیدای مورد نظر خود را انتخاب می‌کنند در حقیقت الکتورهای ایالت را بر می‌گزینند تا به نیابت از آن‌ها رییس جمهور را انتخاب کنند. به عبارتی وقتی نامزد رای یک ایالت را می‌برد، مجموع تمام رای‌‌‌های تعیین شده الکترال آن ایالت را برده است. این تعداد برای هر ایالت از پیش تعیین شده و متفاوت است.
آیا الکتورها محدودیتی برای رای دادن دارند؟
آیا الکتورها می‌توانند به نامزد دیگری رای دهند یا مجبورند با همان نامزدی که رای ایالت را برده رای دهند؟ در حقیقت قانون اساسی و قوانین فدرال الکتورها را ملزم به وفاداری به رای اکثریت ایالت نمی‌کند. هرچند در برخی ایالت‌ها الکتورها باید بر اساس رای عمومی رای دهند. دیوان‌‌عالی کشور نیز معتقد است که الکتورها در رای خود آزادی عمل دارند و مساله را به خود ایالت‌ها واگذار کرده. برخی ایالت‌ها برای «الکتورهای عهدشکن» که خلاف رای اکثریت رای دهند مجازات و جریمه مشخص کرده اند، اما تاکنون موارد عهدشکنی نادر بوده و در ۹۹ درصد موارد الکتورها وفادار بوده‌اند. هیچ الکتوری برای عهد شکنی مجازات نشده است.
تعداد آرای الکترال هر ایالت چقدر است؟
تعداد الکتورها تقریبا بر اساس جمعیت آن ایالت است.در مجموع ۵۳۸ الکتور وجود دارد. ایالت کالیفرنیا با ۵۵ رای الکترال در صدر است . برخی ایالت ها مانند وایومینگ، آلاسکا ، داکوتای شمالی و پایتخت (واشنگتن دی‌سی) حداقل یعنی ۳ رای الکترال دارند. تگزاس با ۳۸ رای، نیویورک و فلوریدا هر کدام با ۲۹ رای از ایالت‌‌هایی هستند که تعداد الکتورهای آن‌ها نسبتا زیاد است. نامزدی که دستکم ۲۷۰ رای الکترال را ببرد پیروز انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود.
موافقان و مخالفان کالج الکترال
یکی از مشکل‌آفرین‌ترین جوانب سیستم کالج الکترال وقتی است که برنده انتخابات همان کسی نباشد که رای اکثریت را برده. در تاریخ انتخابات آمریکا ۴ بار این اتفاق رخ داده است: راترفورد هایس در سال ۱۸۷۶، بنجامین هریسون در سال ۱۸۸۸، جورج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۰ و دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ چهار رییس جمهوری هستند که رای اکثریت را نبردند بلکه با رای الکترال انتخاب شدند. سال ۱۸۲۴ اندرو جسکون نیز با وجود این که رای اکثریت را داشت ( به دلیل اکثریت نداشتن رای الکترال سه نامزد آن انتخابات ) وقتی کار به مجلس نمایندگان آمریکا کشیده شد به جان کوئینسی آدامز انتخابات را واگذار کرد.
عدم هماهنگی میان رای عمومی و رای الکترال مزایا و معایبی دارد.
از مزایای آن این است که گفته می‌شود، این سیستم به رییس جمهور یک اکثریت فدراتیو و یک نیابت عمومی ملی داده و سبب یکپارچگی و اتحاد احزاب در سراسر کشور می شود. با این روش نامزد ریاست جمهوری باید حمایت نواحی مختلف جغرافیایی کشور را برای پیروزی در انتخابات کسب کند. موافقان همچنین استدلال می‌کنند که کالج الکترال از منافع ایالت‌های کوچک با جمعیت پراکنده نیز محافظت می‌کند.
مخالفان کالج الکترال بر غیر دموکراتیک بودن نتیجه -وقتی که نامزد با بیشترین رای عمومی می‌بازد- تاکید دارند. همچنین این روش نسبت به احزاب سوم و نامزدهای مستقل بشدت تبعیض آمیز است. مخالفان بدنبال حذف کالج الکترال و رای گیری مستقیم و عمومی هستند. بسیاری از نظر سنجی‌ها نشان می‌دهد که عموم آمریکایی‌ها نیز با حذف کالج الکترال موافق هستند.
منبع: رادیو زمانه
