پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : «انتخاب» اسناد ویکی لیکس در رابطه با ایران را که متعلق به سال های ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۹ است، را به صورت روزانه و به منظور آگاهی مخاطبان نسبت به تحولات و اتفاقات گذشته، منتشرمی کند.
سرویس تاریخ «انتخاب»: سفارت آمریکا در ایتالیا در تلگرافی محرمانه به موضوع لابی بولتون علیه ایران پرداخته است.
به گزارش «انتخاب»؛ متن این سند که ویکی لیکس آن را منتشر کرده، در زیر آمده است:
موضوع سند: مذاکره بولتون با مسئولان ایتالیایی درباره ماده 98، PSI، ایران و کره شمالی
طبقه بندی: محرمانه
پنج شنبه 15:14 دقیقه نهم اکتبر 2003
از: ایتالیا
به: نامشخص
- خلاصه. بولتون روز 2 اکتبر درباره ماده 98، PSI، کره شمالی و ایران با مسئولان عالی رتبه ایتالیا از وزارت امورخارجه، دفتر رییس جمهور و نخست وزیر، بلوسکونی، گفتگو کرد. ایتالیایی ها پذیرفتند که متن جدید توافق شده با کلمبیا درباره ماده 98 را بررسی کنند که مسئله پوشش را به نحوی بیان کرده است که شاید بن بست آمریکا و اتحادیه اروپا را هم بتواند بشکند، آنها پیشنهاد کرده اند که هردو مسئله PSI و برنامه تسلیحات هسته ای ایران را با مسئولان روسی از جمله رییس جمهور، ولادیمیر پوتین در جریان دیدارهای ماه نوامبر در رم و مسکو، مطرح کنند. آنها همچنین پذیرفتند تا از نفوذ ایتالیا برای فشار بر ایران برای تعهد به آژانس و امضای پروتکل الحاقی استفاده کنند. درباره کره شمالی هم ایتالیایی ها معتقدند وقتی طرفین کلیدی به توافق برسند، نقشی هم باید برای اتحادیه اروپا در نظر گرفته شود. ایتالیا می خواهد همکاری سازنده ای با آمریکا در ادامه دوران باقیمانده ریاست خود بر اتحادیه اروپا داشته باشد تا به هدایت کره شمالی به سمت میز مذاکره کمک کند. پایان خلاصه.
- بولتون در دیدار خود با جیانکارلو آراگونا، مدیرکل وزارت امورخارجه، مارگاریتا بونیور، رییس بخش آمریکا وزارت امورخارجه، جیووانی کاستلانتا مشاور دیپلماتیک برلوسکونی، و آنتونیو پوری پورینی، مشاور دیپلماتیک رییس جمهور چیامپی، به برنامه تسلیحاتی کره شمالی پرداخت. آراگونا از بولتون خواست تا تاثیر تصمیم اخیر رییس جمهور برای دادن اجازه کمتر شدن اختصاص کسری از بودجه 2003 به سازمان توسعه انرژی شبه جزیره کره را توضیح دهد و گفت که دلیل تمرکز اتحادیه اروپا روی این موضوع، تعهدات مالی آنها به این برنامه است. ایتالیا خواهان تعلیق برنامه سازمان توسعه انرژی شبه جزیره کره به جای اتمام یا توقف طولانی مدت آن است. بولتون توضیح داد که 3.72 میلیون دلار تعیینی تنها محدود به هزینه های مدیریتی بوده و بودجه پیشنهادی برای سال 2004 هیچ سرمایه گذاری را برای سازمان توسعه انرژی شبهه جزیره کره در نظر نگرفته است. تصمیم رییس جمهور که امکان ادامه این برنامه برای 12 ماه دیگر را فراهم می کند، نشان دهنده علاقه شدید کره جنوبی و ژاپن برای تعلیق (و نه اتمام) این برنامه برای جلوگیری از مناقشه با پیمانکاران است.
- اتحادیه اروپا در مذاکرات شش جانبه با کره شمالی می خواهد برای نگه داشتن این کشور بر سر میز مذاکره نقش بازی کند، اما آراگونا می گوید زود است که ما دخالت کنیم، تا زمانی که طرفین به یک تفاهم کلی دست پیدا نکرده باشند. بر اساس گزارشها، چینی ها به مسئولان ژاپنی گفته اند که انتظار مذاکرات شش جانبه دیگری را در سال 2003 ندارند، بولتون گفت آنها این مسئله را در نشست ماه سپتامبر خود با رییس جمهور بوش اعلام نکرده بودند. او افزود البته بعید است چینی ها اجازه دهند دور بعدی مذاکرات زیاد به تعویق بیفتد. آژانس همچنان نقش پررنگی خواهد داشت اما پنج کشور هسته ای هم باید دخالت داشته باشند. دولت آمریکا به دقت در حال بررسی است که جدا از تضمین های رییس جمهور چه چیزی می تواند نگرانی های هسته ای کره شمالی را برطرف کند و در حال همکاری با کره جنوبی و ژاپن بر روی یک رژیم تایید است. آراگونا پیشنهاد کمک اتحادیه اروپا را در صورت کاربردی بودن، در زمان باقیمانده سه ماهه از ریاست ایتالیا داد.
- در ملاقاتی دیگر بوینور پذیرفت که نقش اتحادیه اروپا تا زمانی که حرکتی از سمت کره شمالی انجام شود، محدود بماند. او اشاره کرد که چینی ها نقش خود به عنوان تسهیل کننده را بسیار جدی می گیرند که بخشی از آن به دلیل سیل آوارگان از کره شمالی به چین است. یک توضیح برای حرکت اخیر 150 هزار نیروی کره شمالی به سمت منطقه مرزی هم جلوگیری از عبور آوارگان به چین است. دولت آمریکا روی تلاشهایی برای کاهش جریان پول نقد به کره شمالی و کم کردن توانایی این کشور در تقویت برنامه هسته ای خودش متمرکز شده است.
PSI
- آراگونا اشاره کرد که ایتالیا با اشاره به نام کشورهایی که موجب نگرانی در زمینه اشاعه تسلیحاتی هستند، موافق نیست، او معقتد بود این می تواند مسئله ای حساس در جریان نشیت روزهای 9 و 10 اکتبر در لندن درباره برنامه امنیت اشاعه تسلیحاتی (PSI) باشد. به گفته او جدا از مسایل سیاسی احتمالی، اشاره به نام کشورها می تواند تاثیر PSI را کمتر کند. بولتون در مقابل گفت که اشاره به نام کشورها می تواند PSI را تقویت کند، هرچند انجام بررسی های واقعی برای نشان دادن عملکرد واقعی PSI هم می تواند تاثیری مشابه داشته باشد. یک نکته کلیدی این است که چطور دولتهای مشارکت کننده دیگر را با 11 عضو اصلی کنونی در PSI درگیر کنیم. ممکن است برخی کشورها درک نکرده باشند که می توانند با برخی اصول PSI همراه شده و به بررسی ها کمک کنند بدون آنکه عضو این برنامه شوند. بولتون اشاره کرد که پوتین و بوش بصورت خلاصه درباره PSI در کمپ دیوید صحبت کرده اند و روسیه هنوز مشغول تعیین موضع خود است. آراگونا گفت او در جریان سفر جاری خود به مسکو، PSI را مطرح خواهد کرد.
ایران
- موضع اتحادیه اروپا درباره برنامه هسته ای ایران و بصورت کلی درباره عدم اشاعه تسلیحات هسته ای در ماه های اخیر تند تر شده است، آراگونا ضمن بیان این مسئله افزود هرچند هنوز نگرانی هایی درباره برهم زدن توازن سیاسی و تقویت تندروها وجود دارد. او از بولتون خواست درباره ایران و آژانس به او اطلاعات جدیدتری بدهد، بخصوص آنکه ایتالیا اکنون جزو شورای حکام آژانس شده است. بولتون گفت که ایران همچنان به پنهان کردن نیاتش ادامه می دهد و چشم انداز مداخله شورای امنیت هم رفتار ایران را تغییر نداده است. دولت آمریکا می خواهد این مسئله تا انتهای 2003 به شورای امنیت برده شود تا واضح باشد که جامعه بین المللی این مسئله را جدی می گیرد. هرچند روسیه و چین همچنان با آن مخالفت می کنند. آراگونا گفت که وزرای اتحادیه اروپا بحث های خوبی درباره ایران و برنامه کمیته سه نفره در نشست 29 سپتامبر در بروکسل داشتند. او پذیرفت که اگر ایران به ضرب العجل 31 اکتبر پایبند نباشد، واکنش بین المللی ضروری خواهد بود. اگر آلمان، انگلستان و فرانسه تصمیم به ارسال نامه ای دیگر به خاتمی برای ترغیب او به همکاری بگیرند، باید این کار را زودتر انجام دهند، بولتون هم با این حرف موافق بوده زیرا ایران باید قبل از پایان اکتبر و نشست شورای حکام در ماه نوامبر به این نامه پاسخ دهد. تمایل دولت آمریکا برای انجام اقداماتی مثبت در صورت امضای پروتکل الحاقی توسط ایران می تواند به مباحث در شورای حکام کمک کند. بولتون تاکید کرد که استاندارد دولت آمریکا بیانیه رهبران در اویان است که می گوید ایران باید پروتکل الحاقی را امضا و اجرای آن را فورا و بدون هیچ قید و شرطی آغاز کند.
- جیووانی کاستلانتا، مشاور دیپلماتیک برلوسکونی به بولتون گفت که نخست وزیر شاید بتواند اقدامات ایران را در زمان دیدار خود با پوتین در 5 و 6 نوامبر و برای امضای توافقنامه همکاری جهانی، مطرح کند. او همچنین به استفاده ایتالیا از روابط خود با ایران برای اجبار آن برای تعهد به قوانین اشاره کرد. بولتون اشاره کرد که پوتین و بوش در دیدارهای اخیر خود در کمپ دیوید درباره ایران صحبت کرده بودند. پوتین تکرار کرده بود که روسیه نمی خواهد ایران تسلیحات هسته ای داشته باشد و گفته بود که روسیه تا زمان حل ابهامات برنامه هسته ای ایران، به آن کشور سوخت هسته ای نخواهد داد. این مسئله فشار بر ایران را تا حد زیادی افزایش خواهد داد اگر روسیه آشکارا تلاش های ایران برای ساخت تسلیحات هسته ای را تایید کند.
ماده 98
- دولت آمریکا و کلمبیا اخیرا درباره لحن ماده 98 با هم مذاکره کرده اند که شاید بتواند به حل بن بست آمریکا و اتحادیه اروپا درباره پوشش این توافق کمک کند، بولتون کل این موارد را در دیدارهای خود با مسئولان ایتالیایی منتقل کرده است. او اشاره کرد که 30 کشور از 68 کشوری که وارد توافقنامه ماده 98 شده اند در عین حال عضو پیمان رم هستند که دادهای کیفری بین المللی را ایجاد می کند، واقعیتی که این بحث را تقویت می کد که می تواند کارهای بیشتری برای تفسیر حقوقی ماده 98 انجام داد. آراگونا با بررسی لحن توافق با کلمبیا موافق کرد اما گفت هیچ تغییری در موضع اتحادیه اروپا دربرابر مسئله پوشش ماده 98 ایجاد نشده است. اروپا فلسفه ای کاملا متفاوت درباره دادگاه کیفری بین الملی داده که از پشتیبانی عمومی و پارلمانی قابل توجهی برخوردار است. کاستلانتا و پوری پورینی، مشاور دیپلماتیک رییس جمهور چیامپی هم در ملاقاتهای بعدی ابراز تردید کردند که تغییر قابل توجهی در موضع اتحادیه اروپا ایجاد شود. کاستلانتا اضافه کرد که ایتالیا برای رسیدن به یک توافق قابل قبول کاملا آمادگی دارد. پوری پورینی که آشنایی کمتری با این مسئله دارد اشاره کرد که تلاشهای ایتالیا برای همکاری سازنده با آمریکا در چارچوب حفظ موضعی یکپارچه در اتحادیه اروپا خواهد بود.
اتحادیه اروپا، کنفرانس بین دولتی اتحادیه اروپا و سفر چیامپی به واشنگتن
- پوری پورینی به بولتون گفت که یکی از موضوعات مهم سفر چیامپی به واشنگتن و نیویورک در ماه نوامبر، اتحاد اروپا و تاثیر آن بر مشارکت اروپا و امریکاست. تقویت نهادهای اتحادیه اروپا و تلفیق آن می تواند اتحادیه اروپا را به شریکی بهتر برای حل مشکلات جهانی تبدیل کند. این ایده که اتحادیه اروپای قوی تر برای رسیدن به توازن در قدرتهای جهانی لازم است، اکنون منسوخ شده، جهان غرب، دو ستون جهان را تکمیل می کند. پوری پورینی همچنین به کنفرانس بین دولتی اتحادیه اروپا (که 4 اکتبر در رم آغاز شد) اشاره کرده و گفت که «عدم موفقیت نباید اتفاق بیفتد». او به بولتون گفت که ایتالیا به سختی کار می کند تا به پیش نویسی از پیمان قانون اساسی برسد که قابل تایید تا پایان سال 2003 باشد.
- بولتون این پیام را تایید کرده است.
سمبلر