طی ۱۴۵ روز گذشته در ۳۱ استان کشور حدود ۲۴۳ نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن جان خود را از دست داده‌اند.
بر اساس آمار اعلام شده از سازمان اورژانس کشور؛ اورژانس پیش بیمارستانی طی ۱۴۵ روز گذشته در استان‌های تهران با ۱۳۳۶ نفر، فارس با ۷۶۲ نفر، خراسان رضوی با ۵۴۷ نفر، آذربایجان شرقی با ۳۸۸ که دچار مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن شده بودند خدمات ارائه داده است.
اعزام ۴۷۲۹ مسموم به مراکز درمانی توسط آمبولانس‌های اورژانس پیش بیمارستان در استان‌های تهران با ۶۲۸ نفر، فارس با ۵۰۴ نفر، خراسان رضوی با ۴۷۰ نفر، آذربایجان غربی با ۳۶۳ نفربوده است که بیشترین میزان فوتی نیز تا به امروز در استان‌های تهران با ۳۳ نفر، فارس با ۳۱ نفر،خراسان رضوی ۲۳ نفر و اصفهان با ۱۹ نفر بوده است.
همزمان با سرد شدن هوا و نصب وسایل گرمایشی در منازل، اماکن تجاری و اداری و استفاده از وسایل گازسوز و گرمایشی بدون دودکش، نقص در دودکش و نشت گاز به فضای مسکونی، استفاده از وسایل خوراک‌پزی برای گرمایش و نبود تهویه درست و مناسب محیط منجر به مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن می‌شود. از اماکن شایع تجمع گاز مونوکسید کربن می‌توان به حمام، کابین وسایل نقلیه و مکان‌های سرپوشیده و فاقد تهویه مناسب اشاره کرد.
گاز مونوکسید کربن، گازی بدون رنگ و بو است و از عمده‌ترین منابع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز را می‌توان نام برد اما احتراق هر نوع ماده سوختنی به خصوص در محیط‌های بسته و فاقد اکسیژن ممکن است باعث تولید این گاز شود. استفاده از آبگرمکن یا بخاری‌های مستعمل، دارای نقص فنی، فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلای مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را تشکیل می‌دهند.
تمایل گازمونوکسیدکربن برای ترکیب با هموگلوبین خون انسان ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن است، به همین دلیل بالا رفتن میزان درصد آن در هوای اتاق، باعث ایجاد مسمومیت می‌شود و اکسیژن‌رسانی به بافت‌های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می‌کند.
مسمومیت حاد با این گاز نشانه‌هایی مانند سردرد، سرگیجه، سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون، گاه تنگی مردمک‌ها، تهوع و استفراغ، ودردهای شکمی است که سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما در فرد بروز پیدا می‌کند همچنین در مبتلایان به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده برای افراد باشد. اگر فرد مبتلا به مسمومیت ناشی از گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد، دچار نقص عصبی و روانی پیشرفته می‌شود و فلج عضوی یا اختلال قوای مغز را در پی خواهد داشت.
به گزارش روابط عمومی سازمان اورژانس کشور راهکارهایی برای پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن می‌توان اتخاذ کرد که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:
- هر وسیله گرمازای سوختنی که به‌نحوی با سوخت‌های فسیلی همانند نفت، گاز، ذغال سنگ در ارتباط باشد می‌تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود.
- از بخاری‌های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نشود.
- در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد مانند اتاق، گاراژ از روشن کردن آتش پرهیز کنید.
- پس از راه اندازی و نصب وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترَک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل شود.
- تمام دودکش‌ها باید وسیله انتهایی ضد باد کلاهک H شکل مناسب داشته باشند.
- هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد. لذا به کارگیری آبگرمکن‌های دیواری در فضاهای بسته یا مکان‌های فاقد جریان هوا مجاز نیست.
- شیب لوله‌های افقی در داخل واحدها باید مثبت و رو به بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.
- توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد.
- از روشن نگه داشتن گاز در داخل آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط خانه جداً خودداری شود.
- درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره‌ها به منظوراستفاده از شوفاژ بلامانع است اما درصورتی که از بخاری‌های گازسوز استفاده می‌شود، مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد شود.
- در صورت احساس علائمی نظیر سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد آن مکان را ترک و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
- رانندگان وسایل نقلیه سنگین، از روشن کردن گاز پیک نیک در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداری کنند.
- در صورت مواجهه با مصدومان، به‌سرعت آنان را از محیط خارج کنید.
- پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.
