سرویس تاریخ «انتخاب»: یکشنبه، یکم بهمن ماه ۱۳۵۷، یازده روز پیش از بازگشت امام خمینی به ایران، منصور تاراجی، خبرنگار اطلاعات، در نوفل‌لوشاتو به حضور ایشان رسید و پرسش‌هایی را درباه آینده حکومت اسلامی در ایران، حقوق زنان، روابط با کشور‌های خارجی به ویژه اسرائیل و... مطرح کرد. در خلال این گفتگو خبرنگار خانمی که از طرف روزنامه کیهان و ظاهرا بدون اطلاع قبلی حضور یافته بود، نیز پرسش‌هایی را در مورد چگونگی حجاب زنان در حکومت پیش رو و نیز نگرانی‌های برخی گروه‌ها را از استبداد احتمالی آن مطرح کرد. مشروح این گفتگو را که در روزنامه اطلاعات، سوم بهمن ۵۷، منتشر شد، می‌خوانید:
نخستین اقدام شما در بازگشت به ایران که روز جمعه آینده پیش‌بینی شده چه خواهد بود و آیا اعضای کمیته انقلابی حکومت اسلام قبلا اعلام خواهد شد یانه؟
اولین اقدام من نصیحت به ملت عزیز ایران است و ان‌شاءالله اگر امکان باشد در بهشت‌زهرا راه خودمان را اعلام می‌کنیم و کار‌هایی را که مقدمتا باید انجام داد اعلام خواهم کرد.
شکل طبقاتی شورا آیا از طبقات کارگر، روشنفکر، انقلابی اسلامی و دهقان در آن خواهند بود یا اکثر اعضای این شورا روحانیون می‌باشند؟
خیر. اکثر از روحانیون نخواهند بود، بلکه روحانیون هم مثل سایر طبقات نماینده خواهند داشت.
ممکن است خطوط اساسی حکومت اسلامی را در زمینه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به طور خلاصه بفرمایید؟
این‌ها اموری نیست که بتوانم الان برای شما تشریح کنم. اسلام هم آزادی خواهد داد و هم توجه به اقتصاد خواهد کرد و هم توجه به سایر احتیاجات کشور که باید کارشناسان در این موارد به موقع اقدام کنند.
منظور این است که در حکومت اسلامی ملی شدن صنایع قطعی خواهد بود یا نه؟
این مسئله هم باید مورد مطالعه قرار گیرد.
ممکن است بفرمایید اقلیت‌هایی که در ایران وجود دارند در حکومت اسلامی چه وضعی خواهند داشت؟
اقلیت‌های مذهبی در اسلام احترام دارند و آن‌ها هم مثل سایر اقشار ملت با رفاه در آن‌جا زندگی خواهند کرد و هیچ گرفتاری برای آن‌ها نخواهد بود.
در مورد آزادی بیان و عقیده شما چه حدی را در نظر دارید؟ و آیا فکر می‌کنید باید محدودیت‌هایی قائل شد یا نه؟
اگر چنان‌چه مضر به حال ملت نباشد بیان همه چیز آزاد است. چیز‌هایی آزاد نیست که مضر به حال ملت ما باشد.
آیا فکر می‌کنید که گروه‌های چپ و مارکسیست که در ایران هستند آزادانه فعالیت خواهند داشت؟
اگر مضر به حال ملت باشد جلوگیری می‌شود. اگر نباشد و فقط اظهار عقیده باشد مانعی ندارد.
یعنی منظورتان این است که احزاب آزاد خواهند بود یا نه؟
همه مردم آزادند، مگر حزبی که مخالف با مصلحت مملکت باشد.
نقش زنان در حکومت اسلامی چگونه خواهد بود آیا مثلا در امور کشور هم شرکت خواهند داشت، برای مثال وکیل و وزیر خواهند شد؟ البته اگر استعداد و لیاقتی نشان دهند؟
در مورد این‌گونه مسائل حکومت اسلامی تکالیف را معین می‌کند و الان وقت اظهار نظر در این زمینه‌ها نیست. زنان هم، چون مردان در ساختن جامعه اسلامی فردا شرکت دارند. آنان از حق رای دادن و رای گرفتن برخورداند. در مبارزات اخیر ایران زنان ایران نیز سهمی، چون مردان دارند. ما همه‌گونه آزادی را به زن خواهیم داد. البته جلوی فساد را می‌گیریم و در این مورد دیگر بین زن و مرد فرقی نیست.
در این‌جا خانم نوشابه امیری، خبرنگار کیهان، سوال کرد:، چون مرا به عنوان یک زن پذیرفته‌اید این نشان‌دهنده این است که نهضت ما یک نهضت مترقی است، اگرچه دیگران سعی کردند نشان دهند که عقب‌مانده است. فکر می‌کنید به نظر شما آیا زنان ما باید حتما حجاب داشته باشند، مثلا چیزی روی سر داشته باشند یا نه؟
این‌که من شما را پذیرفته‌ام، من شما را نپذیرفته‌ام. شما آمده‌اید این‌جا و من نمی‌دانستم که شما می‌خواهید بیایید این‌جا و این هم دلیل بر این نیست که اسلام مترقی است که به مجرد این‌که شما آمدید این‌جا اسلام مترقی است. مترقی هم به این معنی نیست که بعضی زن‌ها یا مرد‌های ما خیال کرده‌اند. مترقی به کمالات انسانی و نفسانی است و با اثر بودن افراد در ملت و مملکت است نه این‌که سینما بروند و دانس بروند؛ و این‌ها ترقیاتی است که برای شما درست کرده‌اند و شما را به عقب رانده و باید بعدا جبران کنیم. شما‌ها آزادید در کار‌های صحیح. در دانشگاه بروید و هر کاری را که صحیح است بکنید و همه ملت در این زمینه‌ها آزادند، اما اگر بخواهند کاری خلاف عفت بکنند و یا مضر به حال ملت و خلاف ملیت بکنند جلوگیری می‌شود و این دلیل بر مترقی بودن است.
شکل مالکیت در حکومت اسلامی و به‌خصوص مالکیت اراضی چگونه خواهد بود؟
این‌ها بعدا روشن خواهد شد.
به نظر شما وضع روزنامه‌ها چگونه باید باشد؟
روزنامه‌هایی که مضر به حال ملت باشد و روزنامه‌هایی که نوشته‌شان گمراه‌کننده نباشد آزادند.
دولی که در جریان انقلاب کنونی ایران آشکارا از شاه حمایت کردند در صورتی که اظهار ندامت کنند آیا مناسبات خود را با آن‌ها ادامه می‌دهید؟
بلی مگر اسرائیل، اسرائیل مستثنی است. همچنین آفریقای جنوبی و کشور‌هایی که از تبعیض نژادی پشتیبانی می‌کنند.
شما در بیانات‌تان فرمودید که اسرائیل دشمن اسلام است. آیا حکومت اسلامی ممکن است به این کشور اعلان جنگ بدهد؟
بسته به مقتضای زمان است.
آیا در جهان اسلام کشور‌هایی که بخواهند به پیروی از ایران جمهوری اسلامی تشکیل دهند الزاما باید مذهب شیعه را بپذیرند یا نه؟
خیر الزام در مذهب نیست.
در این‌جا خبرنگار کیهان سوال کرد: بعضی از گروه‌های کوچک طی نامه و تلفنی به ما می‌گویند که ما از زیر چکمه استبداد به زیر نعلین استبداد می‌رویم.
آن‌ها عمال شاه هستند. آن‌هایی که این حرف‌ها را می‌زنند سال‌هاست که می‌زنند و این‌ها را هم شاه به آن‌ها دیکته کرده است و آن‌ها هم برای شما می‌گویند. برای این‌که می‌خواهند شاه را برگردانند. به آن‌ها بگویید شاه دیگر برنمی‌گردد و شما اگر حکومت اسلامی را ببینید خواهید دید که دیکتاتوری در اسلام اصلا وجود ندارد.
در بازگشت به ایران احیانا اگر مواجه با یک کودتای نظامی شدید چه خواهید کرد؟
هیچ، مبارزه خواهیم کرد.
در صورتی که ملت ایران قانع شود که رئیس‌جمهور شایسته‌ای به جای کارتر مایل به انجام عمل ناروا علیه ما نیست می‌تواند رفتاری عادی با آمریکا داشته باشد، آن نوع روابطی که ما با دیگر کشورها داریم./ ما آمریکا را بیرون کردیم که دولتی اسلامی به وجود آوریم نه این‌که شوروی را جانشین آن کنیم... اگر روزی شوروی به ما فشار آورد با همان نیرویی با آن مقابله خواهیم کرد که به ما امکان بیرون راندن آمریکا را داد؛ یعنی نیروی ایمان./ ما با هر نوع معامله‌ای که مصالح مسلمین را آسیب رساند مخالفیم. پیوندهای تجارتی و دیگر مبادلات مادام که به مصلحت ملت ما باشد برای ما مورد قبول است. در عین حال دولت مسئول امضای چنان موافقت‌نامه‌هایی است نه من.
