صبح دیروز در برنامه سلام صبح‌بخیر، کارشناسی که خودش را از انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی معرفی کرد، خبری را گفت که موجب نگرانی بسیاری از افراد شد.
این کارشناس ادعا کرد که تمام شیرهای پاستوریزه که در مغازه‌ها فروخته می‌شود حاوی سم آفلاتوکسین است. او ادعا کرد خوراک دام‌ها از ذرت‌های آلوده است که این موضوع شیر آنها را سمی می‌کند؛ اما روابط عمومی وزارت بهداشت این خبر را کذب محض دانست و اخطار داد که برخی افراد کاملا غیر‌مسوولانه این اخبار را منتشر می‌کنند و در صورت تداوم از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد کرد.
وقتی خبر شیرهای سمی منتشر شد، چندین نفر با دفتر تحریریه تماس گرفتند و جویای صحت و سقم این خبر شدند. به همین دلیل پیگیر ماجرای شیرهای سمی شدیم.حالا شیر بخوریم یا نه؟ این سوالی است که بعد از شنیدن صحبت‌های دیروز صبح کارشناس برنامه سلام صبح‌بخیر بارها شنیده شد؛ اظهاراتی که شنیدن آنها مردم را کمی ترساند و باعث پیگیری آنها شد. این کارشناس تلویزیون ادعا کرد که سم سرطان‌زایی در شیرها وجود دارد و در تهران 33 درصد نمونه‌های شیر پاستوریزه حاوی سم هستند.
این عدد در تبریز 62 درصد در مشهد 5 درصد، شیراز 17 درصد، ساری 60 درصد و اردبیل 33 درصد است. او اظهار کرد: «موضوع سم در شیرها بسیار مهم‌تر از موضوع روغن‌های پالم‌دار است و این موضوع به خوراک دام‌ها که از ذرت‌های آلوده است ربط دارد.» این کارشناس همچنین گفت: «علاوه بر شیر، تخم‌مرغ و محصولات لبنی هم ممکن است حاوی این سم باشند.»
این کارشناس حتی مصرف سبزیجات ارزان‌قیمت را هم منع کرد و اظهار کرد: «در اغلب زمین‌های کشاورزی فاضلاب وارد می‌شود و خانم‌های باردار بهتر است حتی به این سبزیجات دست نزنند.» این صحبت‌ها در حالی مطرح شد که افکارعمومی هنوز ماجرای مبهم کیک‌های قرص‌دار که البته به نتیجه مشخصی نرسید را فراموش نکرده است.
آفلاتوکسین کشف جدیدی نیست
آفلاتوکسین چیست و چگونه وارد بدن انسان می‌شود؟ اصلا چرا باید مواد غذایی حاوی سم سرطان‌زا باشند؟ برای پیگیری این موضوع سراغ آقای «کیانوش جهانپور» سخنگوی سازمان غذا و دارو رفتیم. او می‌گوید: «این اخبار به‌هیچ‌وجه صحت ندارد. این آقا کشف جدیدی نکرده است که در یک برنامه زنده تلویزیونی افکار عمومی را با آن بمباران می‌کند، گویی که بلایی نازل شده است.
آفلاتوکسین یک معضل در موادغذایی به ویژه لبنیات و خشکبار و فراورده‌های گیاهی است. کشورهای مختلف حد مجاز متفاوتی برای آن در مواد غذایی مختلف دارند و استانداردهای ایران عموما در حد استانداردهای ایالات متحده تعریف شده است؛ البته استانداردهای اروپایی سختگیرانه‌تر است.»
او ادامه می‌دهد: «آفلاتوکسین موضوعی است که سال‌هاست مورد تمرکز و توجه سازمان بهداشت جهانی و فائو و بالطبع نظام سلامت و نهادهای نظارتی کشور بوده و موضوع جدیدی نیست؛ متاسفانه تازگی‌ها مد شده است که افرادی بدون اشاره به مقدمه و موخره، مطالبی را مطرح می‌کنند که نه‌تنها کمکی به ارتقای سلامت و سواد سلامت جامعه نمی‌کند بلکه باعث تشویش اذهان هم می‌شود.» او در ادامه می‌گوید:
«موضوع آفلاتوکسین در مواد غذایی موضوعی جهانی است، حداقل چهار دهه در مورد آن تحقیقات شده و بررسی روند آن در ایران نشان می‌دهد در همه سال‌های اخیر میزان آفلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار روند کاهشی داشته است.»
مدعی حذف آفلاتوکسین نیستیم
جهانپور به سوال «حالا شیر بخوریم یا نه؟» جواب نمی‌دهد اما می‌گوید: «در سال‌های اخیر تلاش شده‌است میزان آفلاتوکسین در محصولات غذایی کاهش یابد و حتی مروری بر مطالعات نشان می‌دهد این میزان در مواد غذایی از جمله لبنیات تولید داخل روند کاهشی داشته است.»
او ادامه می‌دهد: «ما نظارت کامل بر محصولات غذایی بسته‌بندی و تولیدی صنایع غذایی داریم و محصولات پاستوریزه‌شده به مراتب وضعیت بهتری از محصولات فله‌ای و سنتی دارند. بسیاری از محصولات غذایی و لبنی ما با پاس‌کردن همین استانداردها به خارج از کشور صادر می‌شوند؛ البته هیچ‌کس مدعی حذف آفلاتوکسین نیست اما طرح موضوع به صورت یکجانبه آن هم به گونه‌ای که این معضل خاص محصولات غذایی داخلی است،
کار اشتباهی است؛ چنانکه در مطالعات کشورهای مختلف ۷ تا ۸۴ درصد آلودگی محصولات لبنی و فراورده‌های گیاهی بسته به زمان و فصل نمونه‌گیری، آفلاتوکسین گزارش شده است. در ژاپن تا ۱۴ درصد، در ترکیه بیش از 12.4 درصد گزارش شده و استاندارد حد مجاز آفلاتوکسین در کشورهای مختلف در محصولات مختلف متفاوت هست.»
روزنامه صبح نو
