فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا و استاد دانشگاه تهران، در ارتباط با دلایل کنار گذاشته شدن جان بولتون از سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید، از سوی دونالد ترامپ، بر این باور است که مهمترین علت را میتوان در پاسخگو نبودن و عدم کارایی مشاورههای او به رئیسجمهور آمریکا ارزیابی کرد. مهمترین پروندهای که بولتون مدیریت آن را بر عهده داشت، پرونده «ایران» بود.
ایزدی در گفتگو با «انتخاب» اظهار داشت: بولتون اظهار کرده بود جمهوری اسلامی ایران چهلمین سالگرد خود را نخواهد دید و خروج آمریکا از برجام را عاملی برای عقبنشینی و دادن امتیازات از سوی تهران ارزیابی کرده بود. بولتون پیشبینی میکردکه نظام سیاسی ایران یا سرنگون خواهد شد یا حاضر به دادن امتیازات بزرگ میشود. حتی او برخورد نظامی با ایران را توصیه و آسان ارزیابی میکرد اما مجموعه تحولات و علیالخصوص ساقط کردن پهباد آمریکایی توسط ایران نشان داد، که تمامی گزینههای موردنظر او، حتی برخورد نظامی نیز اشتباه بوده است.
وی افزود: «علاوه بر ایران، سیاستهای جان بولتون در موضوع ونزوئلا، با این رویکرد کرد که حکومت نیکلاس مادورو در نتیجه فشارهای آمریکا ساقط و خوان گوایدو که از سوی آمریکا و اروپا به عنوان رئیسجمهور موقت شناخته شده بود، میتوان اداره امور را در دست بگیرد، با شکست مواجه شد. مجموع این شرایط موجب شد ترامپ مشاور امنیت ملی خود را که به عنوان یک شخصیت تهاجمی یا گرز کشنده بر سر رقبا منصوب کرده بود، فاقد کارایی بداند.»
این کارشناس مسائل آمریکا، در ادامه با اشاره به اینکه پست مشاور امنیت ملی در آمریکا، مقامی مهم است، تاکید کرد: «دفتر کاری مشاور امنیت ملی کاخ سفید، چند متر بیشتر با دفتر رئیسجمهور فاصله ندارد و تمامی نهادهایی که در حوزه سیاست خارجی کار میکنند و مسئول گردآوردی، تحلیل و خلاصهسازی گزارشها هستند، باید تمامی اطلاعات را قبل از رئیسجمهور به این نهاد واگذار کنند. مشاو امنیت ملی آمریکا در نهایت مقام اصلی تاثیرگذار در سیاست خارجی است و جابهجایی در چنین پستی میتواند برای کشورمان مثبت ارزیابی شود.»
این استاد دانشگاه، همچنین تصریح کرد: »برکناری بولتون را میتوان خبری خوب برای مردم ایران ارزیابی کرد. واقعیت این است که در مجموعه دستگاه حکومتی آمریکا، در ضدیت با ایران، تندروتر از او وجود نداشت و حال عدم کارآمدی سیاستهای ضد ایرانی این شخص این امکان را محتمل میکند که شخص جایگزین به سمت اصلاح سیاستهای خود حرکت کند.»
فواد ایزدی در بخشی دیگر از گفتهها خود در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه میتوان برکناری بولتون را همچون سیگنال مثبت ترامپ برای مذاکره با ایران ارزیابی کرد، گفت: «اگر در چند مدت اخیر به مواضع و نوشتههای رسانههای آمریکا پیرامون بولتون مورد تحلیل قرار گیرد، بهوضوح مشخص است که او شخصیتی عصبی و روانرنجور بوده که کار کردن با او آسان نیست. او حتی در میان اعضای حزب جمهوریخواه فاقد صلاحیت و مشروعیت است. با وجود اینکه ترامپ نیر همین تیپ شخصیتی را دارد، در نهایت از وجود او خسته شد و دستور برکناریاش را صادر کرد. موضوع دیدار روحانی با ترامپ، موضوع دیگری است که متصل کردن آن به برکناری مشاور امنیت ملی آمریکا تا حدودی نادرست به نظر میرسد.»
این کارشناس مسائل آمریکا افزود: «تا کنون از بولتون هیچ شخصیتی تندروتر نسبت به ایران وجود نداشته است. بر اساس گزارشی از «نیویورکر» دغدغه 20 سال گذشته این سیاستمدار آمریکایی، سرنگونی جمهوری اسلامی ایران بوده است. هیچ شخصیتی در آمریکا وجود ندارد به اندازه او با ایران دشمنی داشته باشد. اکنون شخصیتی که ادعا میکرد ایران 40 سالگی خود را نخواهد دید، دو سالگی حضور خود در مقام مشاور امنیت ملی کاخ سفید را ندید. از این جهت، خروج او را میتوان خبری مناسب برای افرادی دانشت که دغدغه ایرانستیزی آمریکا را ندارند.»
«تعیین کننده اصلی سیاست خارجی آمریکا، شخص رئیسجمهور است و حضور اشخاص تندرو بدون تاثیر بر کنش رئیس کاخ سفید نیست. اگر ترامپ با همین شیوه سیاست خارجی آمریکا را مدیریت کند، به هیچ عنوان شاهد رویکرد ایجابی در استراتژی آمریکا نسبت به خاورمیانه و کلیت نظم جهانی نخواهیم بود. جانشین بولتون چه کسی خواهد بود و تا چه اندازه سیاست خارجی آمریکا را تغییر میدهد بسیار مهم است