سید داوود آقایی، کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران، در ارتباط با ابعاد اهمیت سفر اخیر وزیر امور خارجه کشورمان به اروپا و در بطن آن‌ها کشور فرانسه، بر این باور است که در وضعیت قبل و بعد از تحریم‌های آمریکا علیه ایران، کشورهای اروپایی در مقام قطبی مهم در نظام‌بین‌الملل در عرصه سیاست خارجی ایران جایگاهی مهم برخوردار بوده‌اند. بعد از خروج آمریکا از برجام، عدم وفای به عهد کشورهای اروپایی به تعهدات خود در قبال ایران، منجر به قطع امید تهران از اروپا نشده است. هر چند در این میان اروپایی‌های تلاش‌های را برای راه‌اندازی اینستکس، علی‌رغم عدم اجرایی شدن آن تا کنون انجام داده‌اند. تا کنون ارزیابی وزارت خارجه کشورمان این است که اروپا راهبردی همانند آمریکا در قبال ایران ندارد لذا می‌توان وعده‌های اروپا برای حفظ برجام را به وجود تمامی دشواری‌های موجود به عنوان مساله‌ای مهم برای ایران در نظر گرفت.
این کارشناس مسائل بین‌المللی، در گفت و گو با خبرنگار «انتخاب» تاکید کرد: «ایران باید تلاش کند در مناسبات با دنیای خارج، به ویژه در تقابل با ایالات متحده آمریکا، توازنی را برقرار کند که تا حدودی فشارها را کاهش دهد. در این رابطه چین می‌تواند فقط بخشی از نیازهای ایران را تامین کند و روس‌ها نیز علی‌رغم مناسبات حسنه با ایران قادر به تامین نیازهای ما در بسیاری از نیازها نیستند. بنابراین، ایران باید در زمینه تامین نیازهای تکنولوژیک، مبادلات بانکی و انرژی اروپایی‌ها را مورد توجه جدی قرار دهد. با نظر به این ملاحظات می‌توان سفر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان را مبیّن اهمیت ویژه اروپا برای ایران ارزیابی کرد.»
این استاد دانشگاه تهران در ادامه تصریح کرد: «تحت هر شرایطی نباید درهای مذاکره بسته شود. حتی در فضای جنگ تمام‌عیار نیز نباید دیپلماسی به بن‌بست برسد. با این وجود، دیپلماسی در مقام گفتگو با طرف‌های مقابل هیچگاه لزوما بدین معنی نیست که توافق حاصل شود. بنابراین، در عرصه معادلات میدانی نیز هیچگاه نباید امکان مذاکره نادیده گرفته شود؛ تحت هر شرایطی ضروری است درهای دیپلماسی گشوده باشد.»
وی افزود: «در عرصه گفتگو با آمریکا این مساله که ما باید خواسته‌های این کشور را بپذیریم یا در خواسته‌های خود عقب‌نشینی در راستای تامین منافع طرف داشته باشیم، به هیچ عنوان مقبول نبوده و نخواهد بود. در وضعیت فعلی که آمریکا سطحی گسترده از تحریمها را بر ایران اعمال کرده، پیشنهادهای مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، به تهران و واشنگتن برای مذاکره مستقیم، به هیچ عنوان منطقی به نظر نمی‌رسد. با این وجود، تلاش‌های امانوئل مکرون برای گشودن مسیری برای مذاکره میان ایران و آمریکا، باید جدی تلقی شود و در همین مسیر نیز شاهد بودیم که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به فرانسه سفر کرد، تا مذاکرات ابتدایی با اروپا در این ارتباط انجام گیرد تا به‌تدریج زمینه مذاکره مستقیم میان ایران و آمریکا فراهم شود.»
سید داوود آقایی، در بخشی دیگر از اظهارات خود گفت: «ورود به عرصه مذاکره مستقیم با آمریکا در شرایط فعلی امری درست به نظر نمی‌رسد؛ هر چند که حفظ میز گفتگو با اروپا به عنوان بازیگر واسطه مهم به نظر می‌رسد. تنها در شرایط بازگشت ترامپ به برجام و برداشتن تحریمها می‌بایست مذاکرات مستقیم میان تهران با واشنگتن آغاز شود.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان در ارتباط با نتایج و برآیند احتمال مذاکرات میان ایران و اروپا تاکید کرد: «در بحث به نتیجه رسیدن مذاکرات هم از سوی ایران و هم از سوی آمریکا برخی موانع جدی وجود دارد. اکنون وضعیت به‌گونه‌ای است که حتی مقام‌های ارشد سیاسی دو کشور نمی‌توانند چشم‌اندازی روشن از آینده ارائه کنند. تا کنون بعید به نظر می‌رسد ترامپ شروط ایران برای آغاز مذاکره یعنی بازگشت به برجام و لغو تحریمها را بپذیرد و ایران نیز شروط آمریکا را مورد قبول قرار دهد. با این اوصاف، نمی‌توان احتمال مذاکرات میان ایران و آمریکا قبل از 2020 را نامحتمل و غیرممکن ارزیابی کرد.»
