«محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان در نوامبر 2017 صدها نفر از بازرگانان مطرح سعودی را در هتل ریتز کارلتون در بازداشت قرار داد. بسیاری از کسانی که بازداشت شده بودند که برخی از آنها نیز از خاندان حاکم بودند تنها پس از پرداخت بخشی از دارایی‌های خود به دولت آزاد شدند. مقامات سعودی گفته‌اند توانسته‌اند در مجموع 107 میلیارد دلار از افراد بازداشت شده دریافت کنند.
بر اساس اعلام تحلیل گران سیاسی، تعداد اعضای خاندان آل سعود حدود 15 هزار نفر برآورد شده که شامل نوزادان تا کهنسالان می‌شود. بلومبرگ گزارش داده که مجموع ثروت این خاندان بیش از 100 میلیارد دلار برآورد شده، که بر اساس آن چهارمین خاندان ثروتمند جهان به شمار می‌آیند.
بر اساس گزارش ویکیلیکس، جزئیات حقوق ماهانه اعضای خاندان پادشاهی عربستان که در سال 1996 توسط سفارت آمریکا منتشر شده، از 800 دلار تا 270 هزار دلار می‌باشد و سالیانه 2 میلیارد دلار حقوق و مزایا به اعضای خانواده پادشاهی عربستان داده می‌شود. کاملا مشخص نیست که از آن زمان تا کنون این میزان تا چه اندازه‌ای تغییر کرده است.
بلومبرگ برآورد کرده که احتمالا مبالغ پرداختی بدون تغییر باقی مانده باشد و هنوز مبالغی که در ویکیلیکس به آن اشاره شده پرداخت می‌شود. اما اگر حقوق و مزایای پرداختی با تورم یا درآمد نفتی عربستان افزایش یابد و همچنین اگر پرداختی‌ها در بازارهای مالی سرمایه‌گذاری شده باشد، خاندان سعودی با ثروتی بالغ بر 1 تریلیون دلار، ثروتمندترین خاندان جهان می‌باشد.
البته گاهی اوقات پرده از درآمدهای این خاندان ثروتمند که در سال 1932 عربستان سعودی مدرن را پایه نهاد کنار می‌رود. عبدالعزیز بن سعود موسس پادشاهی سعودی تنها یک سال پس از به قدرت رسیدن با شرکت نفتی «استاندارد اویل» کالیفرنیا اولین قرارداد را امضا کرد.
بدون تردید نفت خام ثروت خاندان پادشاهی را تغذیه می‌کند. عربستان سعودی یک پنجم ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد اما سیطره چالش‌ناپذیر خاندادن سعودی بر ساختار قدرت و دسترسی به امتیازات، باعث افزایش ثروت این خاندان شده است.
تا همین اواخر، شاهزاده‌های عالی رتبه به راحتی می‌توانستند وزارت‌خانه‌های دولتی را به عنوان حریم شخصی خود بدانند، روندی که توسط بن سلمان به کنار گذاشته شد.
«استفان هرتوگ» نویسنده کتاب «شاهزاده‌ها، دلال‌ها، ماموران دولتی: نفت و دولت در عربستان سعودی» و استاد دانشکده اقتصاد لندن می‌گوید: «تنها دو نفر در خاندان پادشاهی هستند که دسترسی مستقیم به بودجه دارند، ولیعهد و پادشاه.»
برآورد شده است که ثروت شخصی محمد بن سلمان بیش از 1 میلیارد دلار باشد. وی در مصاحبه با برنامه «60 دقیقه» شبکه سی‌بی‌اس در مارس سال گذشته گفته بود: «من فرد ثروتمندی بوده و فقیر نیستم. من عضوی از خاندان حاکم هستم که صدها سال پیش از پیدایش عربستان سعودی وجود داشته است.»
از سال 2015 و پس از آنکه سلمان بن عبدالعزیز به پادشاهی رسید، ولیعهد تحت برنامه «چشم انداز 2030» قصد دارد اقدامات متعددی در راستای تنوع سازی اقتصاد، کاهش بیکاری و کاهش اتکا به نفت انجام دهد.
بن سلمان در این چند ساله ممنوعیت رانندگی زنان را لغو کرده و همچنین به آنها اجازه داده می‌شود که بدون اجازه اقوام مرد خود به خارج سفر کنند. در عین حال، عربستان سعودی تحت حاکمیت محمد بن سلمان، روحانیون و فعالان مخالف از جمله زنانی که برای حق رانندگی مبارزه می‌کردند بازداشت و زندان کرده است.
از سوی دیگر، عربستان سعودی و شخص ولیعهد به دلیل قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار واشنگتن پست در ماه اکتبر در استانبول با انتقادها و محکومیت‌های متعددی مواجه شد.
اما با وجود همه این موارد، بن سلمان اتحاد دیپلماتیک خود با «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا که هرگونه منزوی کردن ولیعهد به دلیل نقش داشتند در قتل خاشقچی را رد کرده، حفظ کرده است.
به نظر نمی‌رسد که سیطره محمد بن سلمان بر قدرت در داخل و حتی کنترل وی بر دارایی‌های خاندان آل سعود تضعیف شده باشد.
بن سلمان قصد دارد که بخشی از سهام آرامکو، غول نفتی عربستان را به معرض فروش بگذارد. آرامکو پرسودترین شرکت جهان به شمار میآید و این شرکت به تنهایی در سال گذشته 162.9 میلیارد دلار را به طور مستقیم به خزانه دولت واریز کرده است.
چندین دهه است که منابع بالقوه درآمدی دیگری برای بسیاری از اعضای خاندان پادشاهی عربستان وجود دارد. برخی از شاهزاده‌ها به عنوان دلال، قراردادهای بین‌المللی دولت را به سرانجام می‌رسانند. عربستان سعودی به صورت سنتی یکی از بزرگترین وارد کنندگان تسلیحات جهان به شمار میآید که اغلب از کشورهایی نظیر آمریکا، انگلیس و فرانسه خریداری می‌شود.
شاهزادگان سعودی همچنین با عمل کردن به عنوان شریک ساکت در شرکت‌های بین المللی از درآمدهای چشمگیری بهره‌مند می‌شوند. بر اساس قوانین عربستان سعودی، دست کم 25 درصد از سهام شرکت‌های بین‌المللی باید در مالکیت سعودی‌ها باشد. البته بن سلمان در سال 2017 این قانون را لغو کرد.
شاهزادگان سعودی همچنین مالیکت شرکت‌های بزرگی را در اختیار داشته و تجارت خود را به پیش می‌برند. شاهزاده «سلطان بن محمد الکبیر» رئیس بزرگترین شرکت غذایی و نوشیدنی عربستان با نام «المراعی» است. فرزندان شاهزاده «عبدالله بن فیصل» نیز گروه الفیصیلیه را مدیریت می‌کنند که شریک داخلی شرکت‌هایی نظیر ، دانون، شرکت بهداشتی فیلیپ، اکسنجر و سونی است.
شاهزاده ولید نیز یکی از ثروتمندان شناخته شده عربستان به شمار میآید. وی در صنعت ساختمان و هتل داری سرمایه گذاری کرده و سهامدار شرکت‌هایی نظیر سیتی گروپ، اسنپ و توئیتر است. وی یکی از کسانی بود که بن سلمان در هتل ریتز وی را بازداشت کرده بود. وی سرانجام در ژانویه 2018 و پس از 83 روز از بازداشتگاه هتل ریترز آزاد شد. توافقی که وی با دولت به آن رسید هیچگاه منتشر نشد.
محمد که بزرگترین پسر سومین همسر سلمان است عالی‌ترین رتبه‌های دولتی را پیش از آنکه پدرش به تخت برسد در اختیار داشته است. پس از آنکه سلمان به قدرت رسید وی به سرعت مناصبی نظیر وزارت دفاع، رئیس دیوان پادشاهی و مشاور ویژه پادشاه را در اختیار گرفت.
منافع تجاری شخصی بن سلمان بسیار گسترده است و بر اساس گزارش‌ها بین 20 تا 25 شرکت که اکثر آنها حدود سال 2009 تاسیس شده‌اند وابسته به ولیعهد عربستان بوده و اغلب آنها در زمینه املاک، تولید و ارتباطات فعالیت دارند. چندین شرکت فراساحلی بین‌المللی نیز پس از سال 2015 به مالکیت بن سلمان در آمده است.
بن سلمان زیاد تمایلی ندارد که درباره امتیازات سلطنتی خود یا اینکه چگونه ثروتمند شده صحبت کند و وی ترجیح می‌دهد تا توجه زیادی به انتقاداتی که از وی می‌شود نکند.
بن سلمان در مصاحبه‌ای که با بلومبرگ داشته، گفته است: «من توجهی به این موضوع نمی‌کنم که جهان چگونه به من می‌نگرد و بیشتر به دنبال منافع کشور و مردم عربستان سعودی هستم. هر چیزی که به مردم و کشورم خدمت کند بدون توجه به برداشتی که درباره من ایجاد می‌کند با قدرت انجام خواهم داد.»
