محمد سبزه‌زاری در همایش و هفتمین کارگاه بین المللی گرد و خاک که امروز (۱۹ آبان ماه) در اهواز برگزار شد، با اشاره به انواع گرد و خاکی که خوزستان را فرا می‌گیرد، اظهار کرد: دو مورد گردوخاک وجود دارد، گرد و خاک‌های گسترده که از کشورهای همسایه منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهند و گرد و خاک محلی که در داخل استان رخ می‌دهند.
وی افزود: کانون‌های مختلف گرد و خاک در خوزستان وجود دارند. کانون‌های جنوب شرق، جنوب و غرب اهواز و قسمت‌های بین هندیجان و ماهشهر کانون‌های فعال گرد و خاک هستند که طی چند سال گذشته اهواز، شهرهای شمالی استان خوزستان و حتی استان‌های ایلام و کرمانشاه را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند.
مدیرکل هواشناسی خوزستان گفت: علاوه بر این، کانون‌های گرد و خاک در مناطق جنوب شرقی عراق بسیار فعال هستند و تقریبا این کانال‌ها را نیز به عنوان کانون‌های محلی گرد و خاک می‌دانیم زیرا فاصله زیادی با استان خوزستان ندارند. گرد و خاک بیشتر این کانون‌ها به سمت کشورهای کویت و شمال عربستان هدایت می‌شود اما گرد و خاک یکی از کانون‌ها در شمال اماره، اهواز را درگیر خود می‌کند که یک پدیده کوتاه مدت است.
سبزه‌زاری بیان کرد: گرد و خاک گسترده‌ای که از کشور عراق می‌آید به طور معمول در مرز غربی بین عراق و سوریه تشکیل می‌شود. زمانی که این گرد و خاک ایجاد می‌شود شرایط ناپایدار موجب می‌شود که گرد و خاک به ارتفاع بالا برود. در ارتفاع بالا نیز جریان باد به گونه‌ای است که موجب می‌شود گرد و خاک به سمت خوزستان حرکت کند.
وی افزود: زمانی که این گروه خاک ایجاد می‌شود، کیفیت دید حتی در بغداد زیاد کاهش نمی‌یابد و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند اما زمانی که گرد و خاک به سمت خوزستان می‌آید سرعت باد کاهش می‌یابد و شروع به فرو نشستن می‌کند. گاهی گرد و خاک‌های عراقی تا یک هفته به ویژه مناطق شرقی استان خوزستان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند.
مدیرکل هواشناسی خوزستان گفت: گرد و خاک‌های محلی به دلیل وزش بادهای شدید ایجاد می‌شوند که غلظت بیشتری از گرد و خاک عراقی دارند اما کوتاه مدت هستند.
وی با اشاره به میزان بارندگی در کشور عراق تصریح کرد: طبق اطلاعاتی که در دست است از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۰ بارندگی در موصل ۵۹۴ میلیمتر بوده است در حالی که میزان بارندگی در سال ۱۹۹۹ به ۱۵۶ میلیمتر کاهش یافته است؛ یعنی خشکسالی در حال رخ دادن است و روند دستکاری طبیعت به دست انسان در حال انجام است و به مرور زمان تاثیرات آن را می‌بینیم.
مدیرکل هواشناسی خوزستان گفت: ابتدا کشور عراق دچار خشکسالی شد که در پی آن گرد و خاک در دوره‌های گذشته مردم خوزستان را تحت تاثیر قرار داد و اگر دسترسی به اطلاعات داشتیم می‌توانستیم متوجه بشویم که خشکسالی در حال رخ دادن است و شاید برنامه بهتری برای استان‌های غربی در نظر گرفته می‌شد.
سبزه‌زاری با اشاره به بارندگی‌های شهر اهواز گفت: از سال ۱۹۷۸ تا ۲۰۱۷ بارندگی در اهواز روند نزولی داشته است. همچنین میانگین دمای سالانه در حال افزایش است و زمانی که دما افزایش یابد و بارش کمتر شود زمین خشک خواهد شد و برای تبدیل شدن به کانون‌های گرد و خاک مساعد می‌شود.
وی عنوان کرد: طبق آماری که در دست است ۷ درصد زمین‌های جنوب شرق اهواز که به کانون‌های گرد و خاک تبدیل شده‌اند زمین کشاورزی بوده‌اند. چه اتفاقی افتاده است که زمین‌های کشاورزی به کانون‌های شوره‌زار و گرد و خاک تبدیل شده‌اند؟
مدیرکل هواشناسی خوزستان ادامه داد: یکی از موارد مربوط به تبدیل شدن زمین‌های کشاورزی به شوره‌زار و گرد و خاک خشکسالی است اما موارد دیگری نیز در این زمینه تاثیرگذار هستند از جمله سدسازی‌هایی که انجام شده است؛ البته سدسازی مزایای زیادی دارد اما یکی از معایب آن جلوگیری از سیلاب‌های طبیعی و کاهش حق‌آبه پایین‌دست‌ها و در پی آن خشک شدن رودخانه‌ها است.
وی بیان کرد: میانگین روزهای گرد و خاکی از سال ۷۲ تا ۹۶ در فصل بهار ۲۱ روز، در فصل تابستان ۲۰ روز، در فصل پاییز۷.۳ روز و در زمستان ۱۲.۱ روز است. میانگین سالیانه روزهای خاکی در اهواز حدود ۶۱ روز است.
سبزه‌زاری گفت: از سال ۷۲ تا ۹۶ هر ساله یک روز و نیم به تعداد روزهای گرد و خاک اهواز افزوده شده است.
مدیرکل هواشناسی خوزستان با اشاره به پیش بینی بارندگی امسال گفت: امسال بارش‌های خوبی داشتیم. در حال حاضر رتبه سوم بارندگی در کشور را داریم یعنی از ابتدای سال زراعی(اول مهرماه تاکنون) رتبه سوم بارش در کشور را داشته‌ایم.
