مسابقه تسلیحاتی هوش مصنوعی روز به روز پیچیده تر می شود. تا جایی که دیگر نمی توان به راحتی تشخیص داد ایالات متحده چین را در گرد و غبارهای پشت سر خود رها می کند یا چینی ها هستند که آمریکایی ها را نقره داغ می کنند. بر همین اساس است که نشریه فارین پالیسی در مقاله ای به قلم مت چیس به بررسی این موضوع پرداخته است.
به گزارش سرویس آی تی و فناوری انتخاب، مقاله مذکور اینگونه آغاز می شود؛ مسابقه تسلیحاتی هوش مصنوعی در حال رخ دادن است. اگرچه برخی رسانه های رسمی از این ماجرا به عنوان یک فاجعه بزرگ بین ایالات متحده و چین یاد می کنند. علت این نگرانی را شاید بتوان این موضوع دانست که هوش مصنوعی از تکنولوژی های متداول مانند سلاح های هسته ای و جنگی متفاوت است . ادواتی که که در گذشته و در جریان مسابقات اسلحه سازی جهان پررنگ بودند. اما با گذشت زمان نرم افزار جای سخت افزار را گرفته و برای تسخیر یک کشور بیش از سلاح فیزیکی به سلاح های نرم افزاری نیاز است.
بر همین اساس احتمالا خبری از یک مسابقه تسلیحاتی مسلحانه وجود نخواهد داشت. اما بسیاری از اسلحه های مبتنی بر هوش مصنوعی طراحی خواهند شد. همزمان، کشورها (و گاهی اوقات بازیگران غیردولتی و خشن) الگوریتم های جدیدی را ایجاد می کنند تا به حمله های سایبری متوسل شوند.
سرمایه گذاری های هنگفت در حوزه هوش مصنوعی
طبق گزارش مؤسسه جهانی مك كینزی، بخش خصوصی آمریکای شمالی، در سال 2016 حدود 15 میلیارد دلار از 23 میلیارد دلار بودجه سالانه خود را در حوزه هوش مصنوعی سرمایه گذاری کرده است. این رقم بیش از 10 برابر بیشتر از آن چیزی است که دولت ایالات متحده در همان سال برای برنامه های مبتنی بر هوش مصنوعی متصور شده بود.
بزرگترین سهم هوش مصنوعی ایالات متحده از شرکت هایی مانند گوگل و مایکروسافت و تعدادی از شرکت های خصوصی کوچک تر،(نه از تحقیقات دفاع دولتی) تامین می شود.این امر پویایی جنگ نرم افزاری و تفاوت انحصار آن در بخش دولتی را با جنگ هی سخت افزاری نشان می دهد.
درواقع، اینجا دولت است که باید برای دستیابی به سیستم های پیشرفته با شرکت های خصوصی تعامل کند نا بالعکس. چین می گوید که در حال حاضر دارای بیش از 20 درصد از ثبت اختراعات در این زمینه است و قصد دارد بخش تولیدی آن را تا سال 2030 به ارزش 150 میلیارد دلار بفروشد. اما در حالی که پکن و واشنگتن رهبران فعلی این مسابقه هستند، آنها تنها رقبای فعال در حوزه آی تی نیستند.
کشورهای دیگری در سراسر جهان در حوزه فناوری و آی تی پیشرفته تلاش می کنند. کشورهنایی مثل کانادا، فرانسه و سنگاپور نیز توانایی پیشرفت های بزرگی در هوش مصنوعی دارند. البته عدم حضور دیگر کشورها در این فهرست به این معنا نیست که آنها حق دخالت در تنظیم مقررات جهانی هوش مصنوعی را ندارند .
بر خلاف توسعه یک بمب افکن مخفی که فقط کاربرد های نظامی دارد، تحقیق های اساسی در حوره هوش مصنوعی دارای استفاده های نظامی و غیر نظامی است، که باعث می شود مرموز نگه داشتن تحقیقات این حوزه جنبه عقلانی تری داشته باشد.
ماهیت دوگانه استفاده از هوش مصنوعی در بسیاری از تحولات جهانی نیز مشاهده می شود. برای مثال هوش مصنوعی همزمان می تواند آزادی بخش و محصور کننده باشد. بیشتر برنامه های کاربردی نظامی هوش مصنوعی تفاوت هایی قابل توجه با آن چه در فیلمهای هالیوودی می بینید دارند. برای مثال، الگوریتم های کامپیوتری می توانند به ارتش در طراحی بهتر کمپین های استخدام، کارآموزی آموزش، کاهش هزینه های کار از طریق برنامه ریزی و عملیات لجستیکی بهتر و بهبود نظارت کمک کنند.
نقش کشورهای اروپایی و آسیایی دراین رقابت کجاست؟
این چشم انداز رقابتی جدید به نفع قدرت های متوسط مانند استرالیا، فرانسه، ژاپن و سوئد خواهد بود. این کشورها توانایی رقابت در توسعه هوش مصنوعی را بیشتر از آنچه که در ساخت پلتفرم های پیچیده نظامی استفاده شده اند خواهند داشت. این روزها هوش مصنوعی همیار مهمی برای ساخت موشک های دقیق هدایت شده و زیردریایی های هسته ای است.
اقتصادهای پیشرفته در سراسر جهان در حال تلاش برای کمک به شرکت های خصوصی خود در توسعه قابلیت های هوش مصنوعی هستند. طبق گزارش سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه، در سال 2017، کانادا مصمم به سرمایه گذاری 94 میلیون دلاری برای جذب و پرورش استعداد هوش مصنوعی طی پنج سال آینده شده. این سرمایه گذاری معادل 10 درصد کل بودجه تحقیق و توسعه کانادا در سال 2015 است. در همین حال، کمیسیون اروپا امیدوار است تا سال 2020 یک سرمایه گذاری 1.8 میلیارد دلاری را در این حوزه داشته باشد و این یعنی 70 درصد افزایش سرمایه گذاری.
علت این که این کشورها سرمایه گذاری بیشتری در هر دو بخش تجاری و نظامی هوش مصنوعی انجام می دهند این است که هوش مصنوعی دارای پتانسیل های اقتصادی بزرگی است. ظاهرا قابلیت های تجاری هوش مصنوعی در بعضی موارد می تواند به سرمایه گذاری های اقتصادی در بخش دفاع تبدیل شود.
تا زمانی که استاندارد برای جنگ هوایی استفاده از جنگنده های نسل پنجم است و تا زمانی که حامل های هواپیما برای طراحی نیروی دریایی باقی می ماند، تعداد کمی از کشورها قادر به ساخت سلاح های پیشرفته خواهند بود. اما با استفاده از هوش مصنوعی موانع ورود به سیستم پایین تر است، به این معنی که؛ قدرت های متوسط می توانند الگوریتم های خود را برای ارتقاء آموزش، برنامه ریزی ودر نهایت، برای سیستم های سلاح های خود افزایش دهند.
قانون و حد و مرزی برای هوش مصنوعی وجود دارد ؟!
معضل اساسی اکثر تلاش ها در این بخش، کنترل تسلیحات است، چرا که هیچ توافقی در مورد کنترل تسلیحات وجود ندارد که به طور معنی داری کشورها را از ساخت توسعه تانک ها، زیردریایی ها یا جت های جنگی منع یا محدود کند. توافق های موثری در حوزه سلاح های مبتنی بر هوش مصنوعی وجود ندارد و در نتیجه ، محدودیت استفاده از سلاح ها نیز وجود ندارد.
شاید بر همین اساس است که این روزها بازار افزایش توان دفاعی بالاست. یعنی بسیاری از کشورها در تلاشند نوعی هوش مصنوعی خلق کنند که قابلیت دفاع در برابر حملات مبتنی بر هوش مصنوعی را داشته باشد. پیش بینی می شود بعضی از برنامه های کاربردی هوش مصنوعی مانند برنامه ریزی عملیاتی برای یک میدان جنگ پیچیده یا الگوریتم هایی طراحی شده برای هماهنگ کردن انفجار هواپیما یا قایق هایی که سعی در حمله به یک هدف دشمن دارند، به طور انحصاری برای ارتش کشورهایی خاص طراحی شوند.
فراموش نکنیم که هوش مصنوعی نمی تواند با سلاح های هسته ای یا بیولوژیکی یا حتی پایگاه های نظامی مقایسه شود. هوش مصنوعی به تنهایی سلاح نیست درست همانطور که یک رژیم کنترل اسلحه برای موتورهای احتراق یا برق وجود ندارد. با این حال، دولت ها می توانند هنجارها و شیوه های استفاده از هوش مصنوعی را در داخل و خارج نیروهای نظامی ایجاد کنند. تنظیم استانداردهای قابلیت اطمینان برای هوش مصنوعی یک امکان است، امکانی درست مشابه تنظیم استاندارد بین المللی در عرصه های دیگر مانند وای فای.
پیش بینی ها از آینده هوش مصنوعی چیست؟
پیش بینی نحوه تاثیرهوش مصنوعی بر آینده جنگ، دشوار است؛ این به معنیاست که ارزیابی فناوری های روز نیز غیرقابل انجام است. فناوری ها هر روز رشد و تغییر می کنند و نمی توان حدس زد تا کجا پیش خواهند رفت. اگر یک دهه پیش در مورد تکنولوژی های امروز با ما صحبت می شد تصور می کردیم صحبت های مذکور داستان هایی بی اساسند. اما این روزها همان داستان ها به واقعیت پیوسته اند.
افزون بر این، اگرچه بعید به نظر می رسد اما ممکن است ناگهان برخی کشورهای کمتر توسعه یافته که فکرشان را هم نمی کنیم، در این بخش قدرت بگیرند و به جدال با ابرقدرت ها بپردازند. این روزها همه توجهات به سمت چین و ایالات متحده است. اما یک خطر وجود دارد . این که؛ ایالات متحده، مانند بسیاری از قدرت های پیشرو در گذشته، رویکرد بیش از حد محتاطانه داشته باشد در نتیجه از در حال توسعه های ریسک پذیر عقب بیفتد. البته این موضوعی است که برای بسیاری از کشورها و حتی اعضای ناتو مایه خوشحالی خواهد بود.
*رویا پاک سرشت
مدتی پیش مدیر شرکت هواپیمایی ایرباس در یادداشتی کوتاه نوشت: " انسان ها به دنبال هر آن چه زندگی را ساده تر می کند هستند. آن ها دوست دارند دورترین مکان ها را در سریع ترین زمان ها طی کنند." این یادداشت جالب ابعاد متعددی دارد اما به نظر می رسد همه رازهای دنیای پرواز بین خبرهای روزانه منتشر نمی شود و بخشی از تصمیم گیری ها پشت درهای بسته انجام می شود.
