جاش راگین در واشنگتن پست نوشت: در مورد آنچه که در نشست مشترک بین دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در هلسینکی رخ داده؛ سردرگمی های گسترده ای در داخل و خارج از دولت ترامپ ایجاد شده است. آنچه که ما از این نشست می دانیم، در حال حاضر ترامپ از توافق پوتین و نتانیاهو در مورد سوریه حمایت می کند.
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این گزارش آمده است: قبل از نشست هلسینکی، نتانیاهو از ترامپ خواست تا جزئیات این توافق نامه را بررسی کند. برخی از آن موارد را من قبلا گزارش داده ام. هفته گذشته، نتانیاهو چارچوب توافق را با پوتین در مسکو به مرحله نهایی رساند. پوتین و ترامپ هر دو به طور غیرمستقیم در کنفرانس خبری پس از نشست هلسینکی از توافق صحبت کردند.
منابع دولتی قطعا در مورد آنچه که در نشست هلسینکی بین ترامپ و پوتین رخ داده؛ آگاهی کاملی ندارند. از دیدگاه من ترامپ اکنون با توافق پوتین – نتانیاهو در مورد سوریه موافق است. وی در روز سه شنبه در کاخ سفید گفت: « ما در مورد اسرائیل و امنیت اسرائیل بحث کردیم و رئیس جمهور پوتین هم اکنون با ما و نتانیاهو در مورد سوریه و امنیت بلند مدت اسرائیل همکاری میکند.»
ولادیمیر پوتین همچنین در کنفرانس خبری پس از نشست هلسینکی گفت که با ترامپ در مورد « شکست دادن تروریست ها» در جنوب سوریه بحث کردند و بر « انطباق کامل » به توافق 1974 در جداسازی سوریه – اسرائیل تاکید کردند. وی این توافق نامه را به عنوان راهی برای حفاظت از امنیت اسرائیل و اصلاح روابط بین اسرائیل و رژیم بشار اسد درنظرگرفت. ولادیمیر پوتین گفت: « این امر باعث ایجاد صلح در بلندی های جولان و گسترش روابط صلح آمیز بین سوریه و اسرائیل خواهد شد و همچنین زمینه تامین امنیت برای دولت اسرائیل را فراهم می کند.»
جزئیات زیادی در مورد این توافق نامه وجود ندارد اما من بر اساس مصاحبه با چندین منابع دولتی و دیپلماتی به این نتیجه رسیدم که همه بر تمایل نتانیاهو بر حفظ امنیت اسرائیل تاکید داشتند. این در حالی است که رژیم بشار اسد با همکاری مسکو درصدد اجرای عملیات نظامی تهاجمی برای باز پس گیری مناطق از دست رفته ( تحت کنترل گروه های مخالف سوریه) هم مرز اسرائیل است. دولت ترامپ تا زمانی که روسیه توافق آتش بس را نقض نکرده بود از این گروه ها حمایت و پشتیبانی می کرد. پس از عدم حمایت امریکا از این گروه ها، روس ها برای باز پس گیری سرزمین ها از حملات اسد حمایت کردند و غیرنظامیان را در حملات زمینی و هوایی قتل عام کردند.
بر اساس گزارش کمیسیون عالی پناهندگان سازمان ملل، حدود 140 هزار شهروند سوری به دلیل جنگ در این کشور آواره شده اند و آن ها نیازمند کمک های بشردوستانه هستند. در طی جنگ داخلی سوریه، اسرائیل تا حد زیادی موضع بی طرفی اتخاذ کرد؛ اما آن ها خواهان برکناری اسد از قدرت بودند. آن ها همچنین به طور پنهانی به مخالفان سوری حمایت پزشکی و کمک های بشر دوستانه اعطا میکردند. اما پس از این که مشخص شد که آمریکا برای متوقف کردن اسد و روسیه در جنوب سوریه مداخله نخواهد کرد؛ نتانیاهو به سمت پوتین حرکت کرد تا به توافق دست یابد که از منافع و امنیت اسرائیل حفاظت می کند.
چارچوب این توافق؛ در ازای پذیر ش رسمی کنترل اسد بر منطقه توسط آمریکا و اسرائیل، روسیه متعهد به خروج نیروهای ایران و گروه های نیابتی وی تا 80 کیلومتری مرز اسرائیل می شود. علاوه بر این پوتین همچنین وعده داده ؛ در صورت استقرار سلاح های ایرانی مانند موشک های استراتژیک یا سیستم های ضد هوایی در مرزهای اسرائیل، اگر اسرائیل به دارایی ایران در جنوب سوریه حمله کند هیچ اعتراضی انجام ندهد. اما در مورد توانایی روسیه برای اجبار ایران در سوریه شک و تردیدهای گسترده ای وجود دارد. برای نمونه دانیل کوتس مدیر اطلاعات ملی در انجمن امنیتی آسپن گفت: « ارزیابی ما حاکی از این است که روسیه نه خواهان و نه توانایی این را دارد که بر تصمیمات و نفوذ ایران در سوریه تاثیر بگذارد.»
در کل، توافق جدید بین اسرائیل و روسیه می تواند چارچوبی جدیدی برای مناسبات دو کشور باشد. شما نمی توانید اسرائیل را به دلیل واقع نگری در مورد این که اکنون در خاورمیانه بیشتر با روسیه همکاری می کنند مقصر بدانید. یوسف العتیبی سفیر امارات در آمریکا گفت: « نخست وزیر اسرائیل بیشتر از آمریکا، به مسکو سفر می کند. این می تواند حاکی از باشد که خاورمیانه امروز چقدر متفاوت است.»
این توافق در راستای منافع اسرائیل است؛ اما منافع آمریکا چیست؟ پیام روشنی از آنچه که در دیدار بین دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین رخ داده است وجود ندارد. آن ها مدت ها مذاکرات موازی در مورد سوریه انجام دادند.در ماه ژوئن «برت مک گورک» فرستاده ویژه آمریکا در ائتلاف بین المللی ضد داعش با «دیوید ساترفیلد» معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک با همتایان روسی خود در وین دیدار کردند و در مورد جنبه های مختلف مسائل سوریه با یکدیگر گفتگو کردند. اما هیچ کدام از این دو در نشست هلسینکی حضور نداشتند.
ترامپ به طور واضح نشان داده که اولویت اصلی وی خروج تمام نیروهای امریکا از سوریه است؛ اما مشاوران امنیت ملی بر این عقیده هستند که این اقدام برای آمریکا فاجعه بار خواهد بود و تا قبل از این که صبر و شکیبایی رئیس جمهور پایان پیدا کند باید به پیشرفتی دست پیدا کنند. بنابراین نتیجه فقدان استراتژی روشن کاهش چشم گیر اهرم فشار امریکا در تحولات میدانی سوریه و میز مذاکره است. تونی بلینکن معاون سابق وزیر امور خارجه گفت: « هر کدام از ما درگیر تحولات سیاسی سوریه بوده ایم و وقتی در آینه به خودمان نگاه می کنیم شکست را می بینیم. ما شکست خورده ایم و این شکست همراه با رنج ادامه دارد.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با تغییر موضع نسبت به گفته‌هایش در فنلاند، با پیشنهاد ولادیمیر پوتین برای در اختیار گذاشتن چند شهروند آمریکایی برای بازجویی در مسکو در برابر اجازه بازجویی از ۱۲ افسر روس متهم به مداخله در جریان انتخابات آمریکا، مخالفت کرد. در تحولی جدید سناتورهای کنگره آمریکا در اجماعی فراحزبی به لایحه‌ای رای دادند که طی آن در اختیار گذاشتن مقام‌های سابق ایالت متحده برای بازجویی در یک کشور دیگر را ممنوع میکند.
