بسیاری از نشانه‌های سرطان خونِ کودکان با علائم بیماری‌های شایع و کم‌خطرتر مشابه هستند. در واقع سرطان خون می‌تواند مزمن بوده و علائم آن به آرامی شکل بگیرد یا می‌تواند حاد باشد و علائم آن به سرعت ظاهر شوند.
سرطان خونِ کودکان در نوجوانان نیز دیده می‌شود و طبق اعلام موسسه ملی سرطان ایالت متحده این نوع سرطان شایع‌ترین سرطان در کودکان زیر ۱۵ سال است به طوری که سالانه حدود ۴۰۰۰ کودک تنها در آمریکا به این بیماری مبتلا می‌شوند.
سرطان خون بر سلول‌های خونی فرد مبتلا اثر می‌گذارد. این بیماری باعث تولید بیش از حد گلبول‌های سفید در مغز استخوان فرد شده که در نهایت این گلبول‌ها وارد جریان خون می‌شوند و تولید سلول‌های خونی سالم را سرکوب می‌کنند.
اگرچه ابتلا به این بیماری ترسناک به نظر می‌رسد اما نرخ بهبود سرطان خون همچنان در حال افزایش است.
علائم شایع سرطان خونِ کودکان
در صورتی که کودک هر یک از علائم زیر را داشته باشد یا والدین به سرطان خون کودک مشکوک باشند، باید سریعا به پزشک مراجعه کرد:
۱- کم خونی (آنمی): کم خونی زمانی رخ می‌دهد که بدن با کمبود گلبول‌های قرمز مواجه شود. گلبول‌های قرمز وظیفه حمل اکسیژن در بدن را دارند و در صورتی که فردی از کمبود گلبول‌های قرمز رنج ببرد، علائمی چون خستگی، ضعف، سرگیجه، تنگی نفس، سردرد، رنگ پریدگی پوست و احساس غیرعادی سرما را خواهد داشت.
۲- عفونت‌های مکرر: کودکان مبتلا به سرطان خون اگرچه تعداد زیادی گلبول‌های سفید دارند اما اکثر این گلبول‌ها به درستی کار نمی‌کنند چرا که گلبول‌های غیرطبیعی جایگزین گلبول‌های سفید سالم خون شده‌اند. گلبول‌های سفید خون به محافظت از بدن و مبارزه با عفونت کمک می‌کنند. بروز عفونت‌های مکرر و مداوم نشان می‌دهد که کودک به اندازه کافی از گلبول‌های سفید سالم برخوردار نیست.
۳- کبودی و خون ریزی: اگر بدن کودک به راحتی کبود می‌شود و خون ریزی‌های شدیدی را در بینی یا لثه‌هایش تجربه می‌کند احتمال ابتلا به سرطان خون وجود دارد. چرا که کودک مبتلا به سرطان خون فاقد پلاکت‌هایی است که به جلوگیری از خون ریزی کمک می‌کنند.
۴- دردهای استخوانی یا مفصلی: در صورتی که کودک از دردهای شدید استخوان‌ها و مفاصل شکایت می‌کند می‌تواند نشانه ابتلا به سرطان خون باشد. چرا که پیشرفت این نوع سرطان می‌تواند باعث تجمع غیر طبیعی گلبول‌ها در داخل مفاصل یا نزدیک به سطح استخوان‌ها شود.
۵- ورم: در کودکان مبتلا به سرطان خون قسمت‌های مختلفی از بدن ممکن است ورم کند. به عنوان مثال ناحیه شکمی زمانی که سلول‌های غیر طبیعی در کبد و طحال تجمع می‌یابند، صورت و بازوها زمانی که فشار وارد بر بزرگ سیاهرگ بالایی باعث ایجاد حوضچه‌های خونی در آن نواحی می‌شود و گره‌های لنفاوی که توده‌های کوچک در دو طرف گردن، زیر بغل‌ها یا روی ترقوه شکل می‌گیرند، ورم می‌کنند.
البته توجه داشته باشید که ورم گره‌های لنفاوی بیشتر نشانه عفونت است تا سرطان خون، همچنین تومورهای انواع دیگر سرطان‌ها بیشتر احتمال دارد باعث فشار به بزرگ سیاهرگ بالایی و ورم صورت شوند. این ورم به هنگام بیدار شدن از خواب زیاد است و به تدریج در طول روز کاهش می‌یابد. این حالت که سندرم بزرگ سیاهرگ بالایی نامیده می‌شود به ندرت در سرطان خون رخ می‌دهد با این حال می‌تواند مرگبار باشد و به مراقبت‌های اورژانسی نیاز دارد.
۶- کاهش اشتها، درد شکمی و کاهش وزن: هنگامی که سلول‌های سرطانی موجب ورم کبد، کلیه‌ها یا طحال شوند، این اندام‌ها می‌توانند به معده فشار آورده و باعث احساس ناراحتی یا سیری، کاهش اشتها و در نهایت کاهش وزن شوند.
۷- سرفه یا مشکلات تنفسی: سرطان خون می‌تواند قسمت‌هایی در داخل و اطراف قفسه سینه را مانند برخی از گره‌های لنفاوی یا غده تیموس که بین دو ریه قرار دارد تحت تاثیر قرار دهد. اگر این قسمت‌ها متورم شوند، می‌توانند روی نای فشار آورده و باعث تنگی نفس شوند. مشکلات تنفسی همچنین در صورتی که سلول‌های سرطانی در رگ‌های خونی کوچک ریه‌ها جمع شوند، رخ می‌دهد. در صورتی که کودک دچار تنگی نفس شده به مراقبت‌های اورژانس مراجعه کنید.
۸- سردرد، استفراغ و تشنج: اگر سرطان خون بر مغز یا نخاع اثر بگذارد می‌تواند منجر به سردرد، ضعف، تشنج، استفراغ، عدم تمرکز، مشکلات تعادلی و تاری دید شود.
۹- بثورات پوستی: سلول‌های سرطانی خون که به پوست نفوذ می‌کنند ممکن است منجر به ایجاد لکه‌های کوچک تیره و بثورات پوستی شوند. این مجموعه سلول‌ها گرانولوسیتیک سارکوما (کلروما) نامیده می‌شود و بسیار نادر است. کبودی هر خون ریزی ناشی از سرطان خون همچنین می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های گرد کوچکی به نام "پتشی" شود. این لکه‌ها ممکن است در ظاهر شبیه دانه‌های جوش باشند.
۱۰- خستگی مفرط: در موارد نادر سرطان خون منجر به ضعف و خستگی شدید و در نهایت اشتباهات گفتاری می‌شود. این اتفاقات زمانی می‌افتد که سلول‌های سرطانی در خون جمع شده و باعث غلظت خون می‌شود. در نتیجه خون آنقدر غلیظ می‌شود که گردش خون در عروق مغزی به آهستگی صورت می‌گیرد.
۱۱- احساس ناخوشی عمومی: ممکن است کودک قادر به توصیف علائم خود با جزئیات نباشد اما به طور کلی اعلام کند که بیمار است و احساس ناخوشی می‌کند. هنگامی که علت بیماری کودک مشخص نیست حتما به پزشک مراجعه کنید.
علائم اولیه سرطان خونِ کودکان
کشف علائم اولیه سرطان خون در کودکان ممکن است دشوار باشد. همچنین این علائم ممکن است در هر کودکی متفاوت بوده و تمام علائم ذکر شده در بالا در یک کودک مبتلا به سرطان خون ظاهر نشود. علائم اولیه به این بستگی دارد که کودک به سرطان خون مزمن مبتلا باشد یا حاد. علائم سرطان خون مزمن خفیف تر است و در طول زمان به تدریج پیشرفت می‌کند اما علائم سرطان خون حاد اغلب به سرعت ظاهر می‌شود و قابل توجه‌تر است.
در صورتی که والدین متوجه هر یک از علائم بالا شدند، بهتر است در اسرع وقت کودک را به پزشک نشان دهند. تشخیص سریع می‌تواند این اطمینان را به وجود آورد که کودک سریعا درمان مناسب را دریافت خواهد کرد. با این حال بسیاری از این علائم شایع بوده و می‌توانند نشان دهنده طیف وسیعی از بیماری‌ها باشند. پزشک پیش از تشخیص آزمایش‌ها و ارزیابی‌های مختلفی انجام خواهد داد.
انواع مختلفی از سرطان خون در کودکان وجود دارد و علائم کودک به نوع سرطان و طیف وسیعی از عوامل دیگر بستگی دارد. صرف نظر از این موضوع، تشخیص و درمان به موقع سرطان می‌تواند نتایج درمانی را بهبود بخشد. به همین دلیل مهم است والدین هر چه زودتر در مورد هر گونه نگرانی از سلامت کودکشان با پزشک صحبت کنند. پزشکان در حال حاضر می‌توانند بسیاری از موارد سرطان خون را در کودکان با موفقیت درمان کنند چرا که روش‌های درمانی در حال پیشرفت و نرخ بهبود برخی از انواع این بیماری در حال افزایش است.
