یک هفته پس از نشست وزیران امور خارجه ایران و 3 کشور اروپایی امضاکننده برجام و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دربروکسل، دیپلماتهای هر 5 کشور باقیمانده در برجام قرار است روز جمعه در وین گرد هم آمده تا گامهای بعدی پس از خروج آمریکا از برجام را بررسی کنند.
هتل کوبورگ وین فردا میزبان نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح مدیران سیاسی برای بررسی شکایتها درباره اجرای برجام خواهد بود. این نشست به درخواست ایران و در پی تصمیم اخیر دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا مبنی بر خروج از برجام تشکیل میشود.
از طرف ایران سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان ریاست هیات ایرانی را بر عهده دارد. وی صبح امروز وارد وین شد و بر اساس برنامه اعلام شده دیدار دوجانبه ای را با 'هلگا اشمید' دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و رئیسان سایر هیات ها خواهد داشت.
او یکشنبه گذشته پس از نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی که با حضور وی برگزارشده بود، گفت: کمیسیون مشترک برجام به درخواست جمهوری اسلامی ایران بدون حضور آمریکا و برای بررسی ابعاد ناشی از خروج این کشور از برجام و تبعات آن برگزار میشود.
وی افزود: هدف از تشکیل این جلسه این است که کشورهای دیگر حاضر در برجام چگونه میتوانند نبود آمریکا را در آن جبران کنند و منتظر هستیم ببینیم اروپاییها میتوانند به تعهدات خود درباره برجام عمل کنند یا نه.
طرفهای باقیمانده در برجام تاکنون وفاداری خود را به حفظ برجام مورد تأکید قرار داده و تصریح کردهاند که به تعهدات خود برای حفظ برجام پایبند خواهند بود.
سران انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیهای مشترک اعلام کردند که در برجام باقی خواهند ماند و به تعهدات دولتهای خود در آن پایبندند. چین و روسیه دو کشور دیگر امضاکننده برجام نیز بر ادامه پایبندی خود به این توافق بینالمللی خبر دادند.
سهشنبه هفته گذشته طرفهای اروپایی برجام پس از شرکت نشستی با وزیر امور خارجه کشورمان در بروکسل با صدور بیانیهای بر تعهدشان برای ادامه برجام و تأمین خواستههای ایران و شروع مذاکرات کارشناسی در جهت تأمین اهداف مدنظر ایران تصریح کردند.
برخی از اهداف مدنظر که در بیانیه برشمرده شده شامل ادامه خرید نفت، گاز و محصولات نفتی، تعاملات مؤثر بانکی، تعاملات حملونقل هوایی، ریلی و دریایی، احترام به توافقنامههای انعقاد شده، حمایت از شرکتهای اروپایی و غیره است.
به گفته عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه، اروپاییها برای اجرای این تعهدات قبول کردند مذاکراتی داشته باشیم تا مشخص شود که آنها میتوانند این موارد را تأمین کنند یا نه.
ایران انتظار ندارد که اروپا رابطه خود با آمریکا را برای حفظ برجام کنار بگذارد؛ اما اینکه آنها قادر باشند تا از منافع خود در برابر زورگویی آمریکا دفاع کنند محور اصلی مذاکرات ایران با اروپا و طرفهای باقیمانده در برجام طی هفتههای آتی است.
ظریف در اظهارنظری در این رابطه گفته است: اروپاییها متحد آمریکا هستند و آنها قرار نیست روابط خود را با آمریکا کنار بگذارند.
وزیر امور خارجه اظهار رد که بر هم زدن روابط اروپا و آمریکا خیالبافی است و امکانپذیر نیست. 'اروپا و آمریکا در مسائل مختلف اشتراکات و اختلافهایی دارند. مساله ایران موضوع اختلاف بین ایران و آمریکا است و بدین معنا نیست که دو طرف با یکدیگر درگیر شوند. ظریف تصریح کرد که تهران به دنبال آن است که اروپا از منافع خود دفاع کند.
دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا سهشنبهشب دو هفته پیش، با تکرار اتهامهایی و نیز توهین به ایران اعلام کرد که دولتش دیگر در برجام نخواهد ماند و تحریمهای یکجانبه تعلیق شده کشورش را علیه ایران بازخواهد گرداند.
این تصمیم در حالی گرفته شد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی 10 بار پس از اجرایی شدن برجام، پایبندی ایران را به این توافق بینالمللی تائید کرده است.
در ادامه سیاستهای ضد ایرانی آمریکا، وزیر امور خارجه این کشور دوشنبه گذشته نیز در سخنانی مملو از اتهامات بیاساس علیه ایران راهبرد جدید دولت آمریکا را در قبال ایران بعد از خروج کشورش از برجام که با انتقادهای زیادی روبه رو شد، اعلام کرد.
وی گفت: آمریکا پس از خروج از برجام به دنبال تشدید فشار مالی و تحریمهای بیسابقه علیه ایران و جلوگیری از نفوذ و هژمونی منطقهای این کشور و ممانعت از برنامههای هستهای و موشکی تهران است.
پمپئو در سخنرانی خود که 12 شرط برای ایران گذاشت، مدعی شد که برجام نقایص مرگبار دارد و جهان را به خطر انداخته است.
در همین پیوند، رهبر معظم انقلاب روزگذشته ( چهارشنبه ) در دیدار سران قوا و جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام، شروطی را برای ادامه برجام از سوی ایران بیان داشتند.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به بدعهدی و بیصداقتی 3 کشور اروپایی در اوایل دهه 80 بر سر مسئله هستهای افزودند: اروپاییها باید ثابت کنند که این بار قصد تکرار آن بدعهدی را ندارند.
رهبر انقلاب اعتراض نکردن 3 کشور اروپایی به آمریکا در نقض مکرر روح و جسم برجام را موردانتقاد قراردادند و افزودند: اگر آنها به آمریکا اعتراض میکردند ممکن بود کار به اینجا نرسد، اروپاییها باید این غفلت را جبران کنند.
حضرت آیتالله خامنهای خروج آمریکا از برجام را نقض قطعنامه 2231 سازمان ملل خواندند و افزودند: اروپاییها باید قطعنامهای علیه آمریکا به شورای امنیت ببرند و به این حرکت آمریکا اعتراض کنند.
رهبر انقلاب اسلامی در تبیین شرایط لازم برای ادامه برجام با اروپاییها تأکید کردند: سران 3 کشور باید متعهد شوند و قول دهند که بحث موشک و حضور منطقهای ایران را مطلقاً مطرح نخواهند کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مقابله صریح اروپاییها با هرگونه تحریم آمریکا علیه ایران را از دیگر شرایط ضروری برشمردند و خاطرنشان کردند: همه بدانند جمهوری اسلامی از مؤلفههای قدرت خود ازجمله دفاع از راه دور قطعاً دست نمیکشد.
ایشان عمق راهبردی را از دیگر مؤلفههای اقتدار ایران خواندند و افزودند: حضور در منطقه و طرفداری ملتها از جمهوری اسلامی، عمق راهبردی ماست و هیچ دولت عاقلی از این مؤلفههای قدرت بخش صرفنظر نمیکند.
رهبر انقلاب اسلامی در باب تضمینهای لازم اروپاییها برای ادامه برجام افزودند: اگر آمریکاییها توانستند درفروش نفت ایران خلل وارد کنند اروپاییها باید خرید نفت از ایران به مقدار موردنیاز ما را تضمین کنند.
تضمین بانکهای اروپایی درباره دریافت و پرداخت وجوه تجارت دولتی و خصوصی با جمهوری اسلامی از دیگر نکاتی بود که حضرت آیتالله خامنهای در همین زمینه بیان کردند.
ایشان خاطرنشان کردند: ایران با 3 کشور اروپایی دعوا ندارد بلکه با توجه به سابقه اروپاییها، ما به آنها اعتماد نداریم و به همین علت آنها باید تضمینهای واقعی بدهند.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: اگر اروپاییها در پاسخ به مطالبات ما تعلل کردند حق ایران برای آغاز فعالیتهای تعطیلشده هستهای محفوظ است.
ایشان در پایان با اشاره به دشمنی مبنایی، عمیق و مستمر آمریکا با اصل نظام جمهوری اسلامی و ملت ایران تأکید کردند: شکست آمریکا در ماجرای اخیر در صورت ادای وظایف مسئولان، قطعی و بدون تردید خواهد بود.