به گزارش ایرنا، نیویورک تایمز با طرح این پرسش که «آیا آمریکا به سعودی ها کمک خواهد کرد تا به سلاح های هسته ای دست یابند» نوشت که «اگر آمریکا طرح های عربستان سعودی برای ورود به عرصه تولید برق هسته ای و ساخت شانزده راکتور تولید برق در 25 سال آینده را به درستی مدیریت نکند»، عربستان به «کشوری با پتانسیل ساخت سلاح های هسته ای» تبدیل می شود.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، سعودی ها نمی گویند که می خواهند بعد از اسرائیل به دومین دارنده زرادخانه هسته ای در منطقه بی ثبات خاورمیانه تبدیل شوند. آنها اصرار دارند که راکتورها صرفا برای تامین نیازهای داخلی به انرژی استفاده خواهند شد، بدین ترتیب، آنها می توانند برای کسب درآمد از خارج کشور به فروش ذخایر عظیم نفتی خود تکیه کنند.
نشانه های فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد سعودی ها به دنبال گزینه ساخت سلاح های هسته ای برای دفاع در برابر رقیب اصلی خود یعنی ایران هستند.
تلاش های دولت باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا برای مذاکره در مورد توافقی به منظور انتقال فناوری هسته ای غیرنظامی به عربستان بی نتیجه ماند زیرا سعودی ها از دادن تعهد حقوقی در خصوص صرف نظر کردن از فراوری اورانیوم و پلوتونیوم امتناع کردند. امارات عربی متحده در توافق سال 2009 این تعهد را پذیرفت و عدم اشاعه هسته ای را به مثابه «استانداردی طلایی» در قراردادهای همکاری هسته ای غیرنظامی قرار داد.
اکنون مذاکراتی تازه در دوره رئیس جمهوری دیگری دنبال می شود که در پی تامین نیازهای تجاری آمریکاست و به شدت ناز سران سعودی را می کشد. از لحاظ تئوریک، دونالد ترامپ در موقعیت خوبی است تا سعودی ها را وادار به پذیرفتن استاندارد طلایی کند. او می تواند استدلال کند که برای ریاض بهتر است سوخت غنی شده برای راکتورها را از تامین کنندگان خارجی و با قیمتی نسبتا پایین تر از تولید آن در عربستان، خریداری کند. چنین توافقی روابط عربستان و آمریکا را تقویت می کند.
اما در رابطه با توافقی که دو طرف قرار است مذاکره بر سر آن را شروع کنند، پرسش هایی در مورد محدودیت های که دولت ترامپ باید رعایت کند و محدودیت هایی که سعودی ها خواهند پذیرفت، وجود دارد.
اصرار بر شروط سختگیرانه، سعودی ها را وادار خواهد کرد که به جای آمریکا، از روسیه یا چین که چنین قوانینی در مورد عدم اشاعه هسته ای اعمال نمی کنند، و یا فرانسه و کره جنوبی خرید کنند؛ بنابراین، صنعت هسته ای رو به زوال آمریکا را که مشتاق یک معامله پرسود جدید است، مجازات خواهند کرد. «وستینگهاوس» و سایر شرکت های مستقر در آمریکا در حال بحث برای تشکیل کنسرسیومی به منظور برنده شدن در این مناقصه و پروژه چند میلیارد دلاری هستند.
نیویورک تایمز در ادامه نوشت: ناکامی آمریکا در گنجاندن محدودیت های حیاتی در هر گونه توافقی سعودی ها را آزاد خواهد گذاشت تا این فناوری را با هدف ساخت سلاح های هسته ای به کار ببرند. این موضوع تلاش های چندین دهه ای آمریکا برای جلوگیری از گسترش این سلاح ها را تضعیف خواهد کرد.
آمریکا مدت های زیادی است که با فروش فناوری هسته ای به سایر کشورها پیشتاز این عرصه بوده است. فروش این فناوری در چارچوب توافقنامه های هسته ای غیرنظامی دوجانبه انجام شده که مستلزم پایبندی به 9 معیار عدم اشاعه هسته ای است.
این معیارها شامل تضمین هایی در این خصوص است که هیچ یک از مواد هسته ای تامین شده توسط آمریکا در مواد انفجاری هسته ای به کار برده نشود، هیچ فناوری یا داده های طبقه شده بدون رضایت آمریکا به طرف ثالث منتقل نشود، و کشور طرف توافق اروانیوم را غنی سازی نکرده و پلوتونیوم را فراوری نکند.
اما مقام های سعودی همچنان اصرار دارند که آنها در چارچوب پیمان منع اشاعه هسته ای حق غنی سازی و فراوری دارند.
اگر چنین اختلافاتی مذاکرات را به بن بست بکشاند، ممکن است که آمریکا فرصت تحمیل شروط عدم اشاعه هسته ای، امنیت هسته ای و ایمنی هسته ای به برنامه سعودی ها را از دست بدهد.
«رابرت آینهورن» مذاکره کننده هسته ای سابق آمریکا مصالحه ای را پیشنهاد داده که شاید قابل بررسی باشد، البته تنها در صورتی که تلاش ها برای اعمال استانداردهای شدیدتر ناکام بماند. طبق این مصالحه پیشنهادی لازم است که سعودی ها قانونا متعهد شوند که به مدت پانزده سال، نه به طور نامحدود، از غنی سازی و فراوری چشم پوشی کنند.
در نهایت، کنگره باید از حق خود برای بیان حرف آخر در مورد چنین قراردادی استفاده کرده و اگر دولت نتوانست، خود شروط سختی را اعمال کند. این شروط باید شامل بازرسی های سرزده از تاسیسات هسته ای سعودی باشد، یعنی مشابه آن چیزی که ایران پذیرفته است.
با توجه به اینکه ترامپ رویکرد سبک سرانه ای در قبال سلاح های هسته ای دارد، مسئولیت پذیری کنگره، آینده هسته ای نه فقط عربستان سعودی بلکه تصمیم های ترکیه، مصر و سایر کشورهایی را که در پی دستیابی به توان هسته ای هستند، تحت تاثیر قرار خواهد داد. قانونگذاران آمریکایی باید تدابیر حفاظتی ایجاد کنند تا کشورهای بیشتری به سمت سلاح های هسته ای نروند.
شبک**9423**3404
