علی رضا رییسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت با اشاره به برخی لابی‌گری‌ها برای پایین نگه داشتن مالیات بر سیگار، گفت: به دلیل افزایش نیافتن مالیات سیگار، سالانه ۳ تا ۴ هزار میلیارد تومان به جیب دلالان می‌رود.
علی رضا رییسی در نشستی خبری با اشاره به آمار بالای مصرف دخانیات اظهار کرد: سالیانه حدود ۵۰ تا ۵۵ میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود و حدود ۵۰ تا ۵۷ هزار مرگ منتسب به آن گزارش شده است. این میزان مصرف دخانیات سالیانه ۲۰ تا ۳۰ هزارمیلیارد تومان برای نظام سلامت هزینه دارد.
رتبه دوم ایران در پایین نگه داشتن مالیات بر سیگار
وی افزود: سال ۸۵ مصوب شد که مالیات بر سیگار به ویژه بر خرده فروشی سالیانه ۱۰ درصد افزایش پیدا کند، اما در حال حاضر به جز افغانستان ایران پایین‌ترین مالیات بر سیگار را دارد. سازمان بهداشت جهانی تاکید کرده ایران در زمینه بیماری‌های غیرواگیر به خوبی فعالیت می‌کند، اما ما را زیر سوال می‌برد که چرا کمترین مالیات بر سیگار را داریم. ترکیه ۸۴ درصد مالیات بر خرده فروشی سیگار دارد، اما این رقم در ایران کمتر از ۱۰ درصد است.
معاون بهداشت وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه به دلیل اجرا نشدن این قانون، سالیانه ۳ تا ۴ هزار میلیارد تومان به جیب دلالان می‌رود، تصریح کرد: آیا به دلیل سودجویی برخی از افراد باید سالیانه ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان به بر نظام سلامت هزینه تحمیل شود. لابی‌گری‌هایی که در این زمینه وجود دارد، باعث می‌شود مالیات بر سیگار پایین بماند.
مالیات پایین بر خرده‌فروشی سیگار و دسترسی بیشتر جوانان
رییسی همچنین اضافه کرد: یکی از مشکلات ما این است که به دلیل مالیات پایین بر خرده فروشی سیگار، دسترسی آن برای جوانان بیشتر شده است. موارد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد افزایش مالیات سیگار باعث کاهش قاچاق آن می‌شود. برخی می‌گویند افزایش این مالیات، قاچاق آن را افزایش می‌دهد. درحالی که می‌توان از محل این مالیات‌ها سالی ۱۲ هزار میلیارد درآمد داشت و بخشی از آن را صرف سیستم‌های هوشمند کرد تا جلوی قاچاق گرفته شود.
سن مصرف قلیان در دختران به ۱۴ سال رسید
وی با اشاره به کاهش سن استفاده از دخانیات اعلام کرد: درحال حاضر سن مصرف قلیان در دختران به چهارده سال رسیده است؛ چراکه دسترسی به آن راحت است.
نوسازی مراکز بهداشت کشور در ۴ سال گذشته
معاون بهداشت وزیر بهداشت در باره اقدامات انجام شده در حوزه بهداشت طی ۴ سال گذشته، اظهار کرد: پیش از سال ۹۲ بسیاری از مراکز روستایی، پزشک عمومی نداشتند و ۵۰ درصد مناطق محروم خالی از پزشک بودند؛ اما امروز ۸۴ درصد این مناطق صاحب پزشک هستند. علاوه بر آن بازسازی و نوسازی مراکز بهداشت، ورود تجهیزات به مراکز بهداشت روستاها و افزوده شدن ۴۳۶ قلم دارو به شبکه بهداشت بخش دیگری از اقدامات انجام شده در این زمینه بود. همچنین هفت قلم مکمل دارویی نیز افزوده شد. در حال حاضر ۶۶۴۱ پزشک و ۵۳۰۰ ماما در این مراکز فعالیت می‌کنند.
رییسی ادامه داد: با توجه به اقدامات انجام شده در حوزه بهداشت، ۳۸ میلیون نفر معادل نیمی از جمعیت کشور تحت پوشش این حوزه قرار گرفته‌اند و در حال حاضر در تمام روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر بهورز و پزشک خانواده حضور دارد و مردم خدمات ارجاع به سطوح بالاتر درمانی را دریافت می‌کنند.
وی تصریح کرد: ما برنامه‌ریزی کرده‌ایم زیرساخت‌های شهری را تکمیل کنیم. امکان ندارد در سطح کشور روستایی پیدا کنید که خانه بهداشت نداشته باشد. امروز به ازای هر ۵ هزار نفر یک مرکز درمانی و به ازای ۱۲ تا ۱۵ هزار نفر یک مرکز بهداشتی و درمانی شبانه روزی وجود دارد. به ازای ۱۲۵۰۰ نفر نیز یک پایگاه سلامت و برای هر ۲۰ تا ۵۰ هزار نفر یک مرکز جامع سلامت طراحی شده است. بر این اساس دو هزار و ۲۵۰ مرکز خدمات سلامت جامع شهری و ۵۲۰۰ پایگاه بهداشتی تجهیزی شده تا بتوانیم پوشش شبکه بهداشت شهری را تامین کنیم.
وی ادامه داد: طبق اهداف برنامه ششم توسعه بسیاری از خدماتی که در این مراکز انجام می‌شود، برون سپاری شده و برای ارتقا، نیاز به منابع پایداری داریم.
تکمیل پرونده الکترونیک، اولویت مهم نظام سلامت
معاون بهداشت وزیر بهداشت در خصوص جزییات ثبت اطلاعات مردم در سامانه‌های بهداشتی گفت: پرونده الکترونیک سلامت تمام اطلاعات سلامتی فرد را از پیش از تولد تا مرگ ثبت می‌کند. این اطلاعات شامل خدمات سطوح سه‌گانه، آزمایشگاه، رادیولوژی، داروخانه، مراجعه به بیمارستان‌های خصوصی و دولتی و ... می‌شود. میزان استفاده از این اطلاعات بر اساس دسترسی‌های مجاز تعریف می‌شود.
ثبت اطلاعات ۷۰ میلیون نفر در سامانه‌های حوزه بهداشت
رییسی همچنین اضافه کرد: این سامانه‌ها مانند سامانه سیب، ابزاری هستند که می‌توانند یکی از تغذیه کنندگان پرونده الکترونیک سلامت باشند و مانند سامانه‌های مراکز بهداشت، اچ آی اس بیمارستان‌ها و غیره می‌توانند به پرونده الکترونیک وصل شوند. در حال حاضر سهم ما در پرونده الکترونیک سلامت، سامانه‌ای است که می‌تواند اطلاعات آن را ثبت کند. تا کنون نیز اطلاعات ۶۷ تا ۷۰ میلیون نفر در سامانه‌های حوزه بهداشت ثبت شده است. برخی اطلاعات از پیش موجود بوده و برخی افراد نیز خودشان مراجعه کردند و از این تعداد ۴۷ میلیون نفر خدمت دریافت کرده‌اند. اما هیچ کس پرونده الکترونیک سلامت ندارد چون هنوز کامل نشده و در حال کامل کردن آن هستیم.
وی تاکید کرد: اولویت ما اجرای این پرونده است؛ چون بر مبنای آن کارهای زیادی می‌توان انجام داد و زیرساخت نظام ارجاع به شمار می‌رود. البته بهتر بود به جای "نظام ارجاع" از عبارت "نظام سطح‌بندی نظام خدمات" استفاده می‌کردیم. یعنی اگر امکان ارائه خدمت در همان مرکز وجود داشت، در آنجا انجام شود؛ در غیر این صورت به سطوح بالاتر ارجاع داده می‌شود. در تمام دنیا نیز خدمات حوزه سلامت باید سطح بندی شده باشد، در غیر این صورت سیستم نمی‌تواند پاسخگوی هزینه‌های بالا باشد و وقت ما نیز تلف می‌شود.
لزوم اصلاح بودجه برنامه پزشک خانواده
رییسی، اولویت‌های اصلی حوزه بهداشت را تکمیل پرونده الکترونیک، استقرار پزشک خانواده و گسترش آن به سمت شهر و ایجاد نظام سطح بندی ارائه خدمات اعلام کرد و ضمن انتقاد از نصف شدن بودجه پزشک خانواده در لایحه بودجه ۹۷ گفت: ما مصمم هستیم که این برنامه را اجرا کنیم و مصمم هستیم بودجه آن را اصلاح کنیم.
وی یکی دیگر از اولویت‌های حوزه بهداشت را فعال‌سازی بهداشت محیط حرفه‌ای و تشدید نظارت‌ها در این زمینه خواند و گفت: یکی از روش‌های موثر در این خصوص ایجاد دفاتر خدمات سلامت است که کار آنها نظارت، ارزیابی و پایش عرضه مواد غذایی است. این طرح به صورت آزمایشی با ۳۵ دفتر در تهران اجرا شد.
وی همچنین اعلام کرد: در حال حاضر ۹۰ درصد بازرسان بهداشت حرفه‌ای به دستگاه‌های سنجش پرتابل مجهز شده‌اند و می‌توانند سنجش از مواد غذایی را در محل انجام دهند. مراکز قطب کشور نیز به آزمایشگاه‌هایی مجهز شدند که امکان سنجش محیطی را داشته باشند. در حال حاضر برنامه ایمنی آب آشامیدنی در تمام استان‌ها و۳۳ شهر کشور انجام می‌شود.
تجهیز ۹۰ درصد بیمارستان‌ها به دستگاه بی‌خطر سازی پسماندهای پزشکی
رییسی با اشاره به تجهیز ۹۰ درصد بیمارستان‌های کشور به دستگاه‌های بی‌خطرسازی پسماندهای پزشکی، گفت: سال گذشته بیش از یک میلیون و ۲۳۵ هزار بازدید از اماکن عمومی صورت گرفت و ۵۵ هزار و ۲۶۰ مرکز متخلف به دستگاه قضایی معرفی شدند.
وی ادامه داد: سال ۹۲ نیز ۷هزار و ۵۲۰ تماس با سامانه ۱۹۰ بهداشت عمومی انجام شده اما در ۷ ماهه اول سال جاری این رقم به ۱۷۲ هزار رقم رسید. ما گسترش و تقویت دفاتر سلامت و سامانه ۱۹۰ را جزو برنامه‌های خود قرار دادیم.
بررسی میزان سموم باقی‌مانده در ۶ محصول کشاورزی از سال آینده
رییسی با اشاره به تفاهم‌نامه معاونت بهداشت با سازمان غذا و دارو و جهاد کشاورزی برای کنترل میزان سموم باقی‌مانده در شش محصول کشاورزی اعلام کرد: قرار است از سال آینده میزان سموم کشاورزی در سیب، خیار و گوجه گلخانه‌ای، پرتقال، سیب زمینی و پیاز کنترل شود. به این ترتیب برنامه‌ریزی می‌کنیم که بتوانیم محصولات را با اطمینان بیشتری به مردم ارائه کنیم.
وی ادامه داد: اگر این محصولات در سطح عرضه سنجیده شوند، مشخص نیست که از کدام مزرعه وارد بازار شده‌اند. به این دلیل باید مرزعه کد شناسایی ۱۲ رقمی داشته باشد که محصولات را با استفاده از این کد بسنجیم.
سنجش سلامت آرد و نان توسط نیروهای بهداشتی وزارت بهداشت
معاون بهداشت وزیر بهداشت با بیان اینکه ریشه اصلی بسیاری از بیماری‌های غیر واگیر، الگوی نادرست غذایی است، افزود: امروز ۷۶ درصد بار بیماری‌ها مربوط به بیماری‌های غیر واگیر است. یکی از مشکلات ما مصرف بالای نمک، شکر و چربی است. می‌توان به افراد توصیه کرد از این مواد کمتر استفاده کنند، اما این کافی نیست. سلامت آرد و نان به دلیل مصرف بالای آن بسیار مهم است. تولیدکنندگان نیز باید توصیه‌های لازم در خصوص کاهش مصرف نمک، شکر و چربی را رعایت کنند. یکی از اقدامات ما در حوزه بازدیدهای بهداشتی، سنجش نمک نان‌ها است.
معاون بهداشت وزیر بهداشت با بیان اینکه کلان‌شهرهای ما امروز درگیر آلودگی هوا هستند و برطرف کردن آن بر عهده یک دستگاه نیست، گفت: ما باید به خودرو، بنزین سالم و وسایل نقلیه عمومی دسترسی داشته باشیم. وزارت بهداشت نیز باید بتواند سلامتی مردم را رصد و گزارش کند. به همین دلیل باید بتوانیم مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا را استخراج کنیم و بتوانیم در وضعیت هشدار، با دستگاه‌های مسول همکاری کنیم.
۲۰هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در ایران طی سال گذشته
وی اعلام کرد: آمار مرگ منتسب و غیر مستقیم آلودگی هوا در سال ۹۵، ۵ هزار مورد در تهران و بیش از ۲۰ هزار مورد در کشور گزارش شده است. مردم باید این آمارها را بدانند. طبق فرمول سازمان بهداشت جهانی، میزان مرگ سالیانه و آلایندگی‌ها، تعداد روزهای هوای پاک و... برای به دست آوردن آمار مرگ منتسب به آلودگی هوا مورد توجه قرار می‌گیرد.
غربالگری سلامت تیروئید ۹۷ درصد نوزادان در کشور
رییسی با اشاره به انجام غربالگری تیروئید برای ۹۷ درصد نوزادان اظهار کرد: طی سه سال گذشته یک میلیون و ۴۰۰هزار نوزاد شناسایی شدند که از این میان ۳۵۰۰ نوزاد کم کاری تیروئید داشتند و درمان شدند. اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، قطعا باعث عقب‌ماندگی نوزاد خواهد شد.
معاون بهداشت وزیر بهداشت به اجرای برنامه خطر سنجی بیماری‌های قلبی و عروقی در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر اشاره و تصریح کرد: این برنامه جزو خدمات مراکز بهداشتی قرار گرفته است و طی آن که به ایراپن شناخته می‌شود، دیابت، فشار خون، بیماری‌های قلبی، بیماری تنفسی و سه سرطان روده بزرگ، دهانه رحم و پستان غربالگری می‌شوند. این سه سرطان قابل پیشگیری هستند. ویروس اچ پی وی نیز می‌تواند باعث عفونت و سرطان دهانه رحم در زنان شود. به همین دلیل در آینده غربالگری اچ پی وی راه‌اندازی می‌شود.
وی به ثبت اطلاعات دقیق ابتلا به سرطان برای اولین بار در کشور اشاره کرد و گفت: این اطلاعات مربوط به آمار ابتلا به سرطان در سال ۹۳ است و قرار است در نیمه اول سال ۹۷ اطلاعات سال ۹۴ و در نیمه دوم آن اطلاعات سال ۹۵ منتشر شود. تا پایان سال آینده نیز به استاندارهای اطلاع‌رسانی ثبت این بیماری می‌رسیم. ما بعد از پیدا کردن توزیع شیوع سرطان‌ها، باید عوامل خطر آن را پیدا کرده و به دنبال کنترل آن برویم.
وی تاکید کرد: بر اساس آمار، میزان ابتلا به سرطان در ایران از میانگین جهانی پایین‌تر است. بیش از ۳۰۰ هزار مورد سرطان در کشور شناسایی شده و طبق اطلاعات ثبت سرطان، ۱۰۹ هزار نفر در سال ۹۳ به این بیماری مبتلا شده‌اند.
گسترش خدمات دندانپزشکی به مقطع متوسطه
رییسی همچنین اعلام کرد: همه دانش آموزانی که به مقطع متوسطه می‌روند، می‌توانند به صورت رایگان برای دریافت خدمات دندانپزشکی به ۴۱۰۰ مرکز که برای این کار انتخاب شده‌اند، مراجعه کنند. ۶۰ درصد این جمعیت معادل ۷۰۰ هزار نفر پوسیدگی دندان دارند. مراقبان بهداشت در مدارس آنها را شناسایی می‌کنند و در لیست دندان‌پزشکان قرار می‌دهند. اگر اجرای این برنامه موفق بود، بعد از مدتی سطوح بالاتر نیز تحت پوشش قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: ۹۰ درصد مردم مشکلات دندانپزشکی دارند و ۲۰ درصد پرداختی از جیب مردم به خاطر دندانپزشکی است. بنابراین ما حوزه پیشگیری را انتخاب کردیم و دو گروه نوجوان زیر ۱۴ سال و مادران باردار و شیرده را انتخاب کردیم. بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که با آموزش و پرورش امضا شده، تا کنون ۱۲ میلیون خدمت وارنیش فلوراید برای ۶ میلیون دانش آموز انجام شده است. یک میلیون خدمت ترمیمی و ۵۰ هزار خدمت فیشورسیلانت نیز برای گروه سنی زیر ۱۴ سال انجام شده است.
به گفته وی، سال گذشته معادل ۱۰۰۰ میلیارد تومان خدمات پزشکی به افراد هدف در مناطق با جمعیت کمتر از ۲۰ هزار نفر ارائه شده و در حال حاضر ۴۱۰۰ واحد دندانپزشکی آماده ارائه خدمت در این زمینه است. ۱۲۰۰ دندانپزشک نیز در روستاها نیز مشغول و ۱۱۰۰ نفر نیز در شبکه بهداشت و درمان مشغول فعالیت هستند.
وی تصریح کرد: شاخص NFT که مربوط به پوسیدگی، از دست دادن و پر کردن، پیش از اجرای این طرح ۲.۹ درجمعیت ۱۲ ساله‌ها بود که در حال حاضر به ۱.۸۴ رسیده است. قرار است سال ۹۷ سراغ کودکان زیر ۶ ساله در کشور برویم و خدمت وارنیش فلوراید را برای آنها در خانه بهداشت انجام دهیم.
رییسی با اشاره به پوشش ۹۵ درصدی شبکه بهداشت و درمان در ایران اعلام کرد: دو واکسن پنوموکوک یا ذات‌الریه و روتاویروس برای پیشگیری از اسهال در کودکان به شبکه بهداشت و درمان افزوده شده است. تامین آن نیز برای گروهای هدف سالیانه ۱۰۰ میلیون دلار هزینه نیاز دارد. به همین دلیل یکی از استراتژی‌هایی که باید پیش بگیریم این است که از پتانسیل‌های داخلی مانند انستیتو پاستور و رازی استفاده شود. علاوه بر آن باید فناوری‌های تولید واکسن را به داخل کشور وارد کنیم.
وی ادامه داد: برای اجرای این برنامه نیاز به تامین منابع مالی داریم و قول داده شده که از صندوق ذخیره ارزی پولی در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد. درحال حاضر سطح پوشش واکسیناسیون در کشور به ۹۸ درصد رسیده، اما برای پوشش کامل آن نیاز به ورود واکسن‌های دیگر داریم. واکسن پنوموکوک در کشور به مبتلایان به نقص ایمنی و مزمن تزریق می‌شود و به این ترتیب می‌توان سالانه از مرگ ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جلوگیری کرد./ایسنا
