محمدمهدی برومندی با بیان اینکه مساله بازخوانی جعبه سیاه نفتکش سانچی در حال انجام است، گفت که این موضوع توسط تیم‌های حقوقی شرکت ملی نفتکش ایران و سازمان بنادر و دریانوردی به صورت جدی در حال پیگیری است. ما با چینی‌ها در حال مذاکره هستیم که بتوان از طریقی همچون ربات به کشتی ورود پیدا کرد که چینی‌ها تلاش‌هایی در این رابطه داشتند. می‌خواهیم شرایط محیطی را بررسی کنیم تا علت وقوع سانحه مشخص شود.
وی افزود: بررسی علت وقوع سانحه باید در فضای کارشناسی دنبال شود که مجلس و دولت با جدیت دنبال این مساله هستند.
نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به برخی ابهامات در بین افکار عمومی در خصوص اجساد شهدا و اینکه آیا قطعا اجساد پرسنل نفتکش سانچی سوخته و یا به اعماق آب رفته است، گفت: هیچ کس نمی‌تواند قاطعانه در این باره نظر دهد. در زمان وقوع حادثه تمامی تلاش ما ورود به عرشه و درون کشتی بود که متاسفانه در روز آخر به دلیل آنکه آتش کل محیط کشتی را فرا گرفت و دمای کشتی به بیش از هزار درجه افزایش یافت، نتوانستیم وارد کشتی شویم. این افزایش دما منجر به غرق شدن کشتی شد. اکنون نیز می‌خواهیم به هر طریقی وارد کشتی شویم لذا نمی‌توان هیچ پیش‌بینی دقیقی کرد.
برومندی درباره ابهامات موجود در بین افکار عمومی مبنی بر اینکه چرا کشتی بارگیری چینی علیرغم تصادف رخ داده توانست از معرکه فرار کند و نفتکش ایرانی این مجال را پیدا نکرد، گفت: ما این موضوعات را از همان روزهای اول مورد ارزیابی قرار دادیم . یک بحث و ابهام درون جامعه است که چرا سرنشینان کشتی کریستال چینی توانستند از معرکه خارج شوند ولی سرنشینان کشتی ما این کار را انجام ندادند.
وی توضیح داد: در پاسخ به این ابهام باید لحظه وقوع تصادف را متصور کرد. وقتی که تصادف بین سانچی متعلق به کره جنوبی و با مدیریت ایران و با ۱۳۶ هزار تن بار آن هم در حرکت به کشتی کریستال رخ می‌دهد به دلیل شدت تصادف هر دو کشتی از هم جدا می‌شوند که طول کشتی چینی بیش از ۱۸۰ متر بوده که پرسنل این کشتی در لحظه تصادف در حال استراحت و طبیعتا در انتهای کشتی مستقر بودند.
برومندی افزود: وقتی که تصادف رخ می‌دهد پرسنل کشتی چینی در انتهای کشتی بودند، این یعنی فاصله بین محل استقرار پرسنل کشتی چینی با کشتی ایرانی حدود ۲۰۰ متر بوده است. بعد از تصادف پرسنل کشتی چینی که در انتهای کشتی‌شان بودند برای فرار تلاش می‌کنند آن هم در کشتی که کوچک‌تر از نفتکش سانچی بوده و فاصله عرشه تا سطح آب بسیار کمتر بوده است.
وی افزود: کشتی چینی به دلیل کوچک‌تر بودن نسبت به نفتکش سانچی دارای قایق‌هایی بود که وقتی خدمه داخل آن می‌نشستند، با زدن یک دکمه قایق بر روی سطح آب پرت می‌شد که با این برخورد یک موتور قایق روشن شده و آنها می‌توانستند از معرکه خارج شوند. چنین امکانی برای پرسنل کشتی ایرانی وجود نداشت چون در وهله اول فاصله عرشه تا سطح آب ۲۳ متر بوده که در چنین فاصله‌ای طبیعتا قایق نمی‌توانسته بر روی سطح آب پرتاب شود.
برومندی اضافه کرد: برای کشتی با عظمت نفتکش سانچی از قایق‌هایی استفاده می‌شود که بتواند با استفاده از جک به روی آب آید. بر اساس اظهارنظر کارشناسان و نیروهای متخصص ایران استفاده از چنین قایق‌هایی به زمانی بالغ بر ۲۰ دقیقه احتیاج است. این نکات کاملا جدی باعث شد که عملا فرار خدمه کشتی چینی نسبت به پرسنل سانچی راحت‌تر باشد.
وی همچنین یادآور شد: علاوه بر این موارد، نفتکش سانچی گرفتار آتش‌سوزی و گازهای سمی شده بود که با فاصله بیش از ۲۰ متری تا سطح آب محدودیت‌های جدی برای پرسنل کشتی سانچی برای خروج از کشتی وجود داشت.
رییس کمیته پیگیری سانحه نفتکش ایرانی در مجلس درباره ابهام و سوال دیگری در جامعه مبنی بر موافقت نکردن چینی‌ها با ورود نیروهای کمکی از کشورهای دیگر جهت نجات پرسنل نفتکش سانچی، گفت: چنین چیزی درست نیست. اینکه گفته می‌شود چینی‌ها مانع کمک نیروهای امدادی از سایر کشورها شدند صحت ندارد.
برومندی توضیح داد: بنده زمانی که در اتاق فرمانداری چینی‌ها حضور پیدا کردم این سوال را از آنها پرسیدم که چرا مانع حضور ژاپنی‌ها شدید که آنها به شدت این موضوع را تکذیب کرده و گفتند که در همان لحظه دو کشتی ژاپنی در صحنه عمل در حال کمک کردن هستند. ضمنا توضیح دادند که تنها برای ورود یک کشتی ژاپنی تذکر دادند و پرسیدند که آیا آنها فوم برای پاشیدن بر روی آتش و کشتی دارند که در غیر این صورت اجازه ورود آنها را نمی‌دهند. با این استدلال که موافق پاشیدن آب نیستند چون این کار باعث انفجار بیشتر می‌شود. این نکته فنی را نیز کارشناسان شرکت نفتکش ایرانی نیز قبول داشتند.
وی درباره ابهام دیگری در جامعه در خصوص دلیل تاخیر برای دادن مجوز جهت ورود تکاوران ایرانی به چین، گفت: بر اساس قوانین و مقررات بین‌المللی، نیروهای تکاور یک کشور آن هم با یونیفورم نظامی نمی‌توانند وارد کشور دیگری شوند. طبیعتا صدور مجوز دو سه روز طول کشید تا در نهایت نیز تکاوران با لباس شخصی به آن منطقه بیایند.
برومندی یادآور شد: ما قبل از آن نیز تفاهمنامه مشترکی با چینی‌ها برای انجام عملیات امضا کردیم تا چینی‌ها نیز در عملیات امداد و نجات همراه بچه‌های ما باشند. در مسیر ۱۵ ساعته‌ای که از ساحل تا محل حادثه زمان وجود داشت نیز گروه‌های امداد و نجات چینی با تکاوران ما در حال آموزش بودند چون دو طرف زبان یکدیگر را نمی‌دانستند و آنها به واسطه مترجم و ایما و اشاره باید عملیات را انجام می‌دادند یعنی اینکه مثلا از کدام انگشت برای عملیات حرکت رو به جلو و یا عقب‌نشینی در حین عملیات استفاده کنند. البته به دلیل شدت آتش‌سوزی و انفجار و در نهایت غرق شدن کشتی، رسما چنین عملیاتی صورت نگرفت.
وی درباره طرح ابهام دیگری درباره اینکه شاید پرسنل سانچی توانستند به نحوی فرار کرده باشند و جایی در دوردست‌ها باشند، گفت: خیر، اینطور نیست. نیم ساعت قبل از وقوع حادثه کاپیتان کشتی ما با ایران درباره برگشت و بار بعدی صحبت کرده بود. این اتفاق به وقت محلی در ساعت ۸ شب رخ داد که کاپیتان سانچی در ساعت ۷:۳۰ با ایران گفت‌وگو نموده بود. این نشان می‌دهد که هر اتفاقی در این ۳۰ دقیقه رخ داده است.
برومندی در عین حال خاطرنشان کرد: منطقه وقوع تصادف دریایی جایی است که ۴۰ درصد سوانح دریایی در آن رخ می‌دهد که در مرداد ماه دو ناو آمریکایی در همین منطقه با کشتی نفتکش و تجاری دچار تصادف شده و ۱۷ نفر کشته شدند.
وی درباره اینکه چرا علیرغم وجود چنین مسیر پرخطری نفتکش ایرانی از آن عبور کرده است، گفت: این مسیر دریایی است و همه دنیا از آن عبور می‌کنند.
رییس کمیته پیگیری سانحه نفتکش ایرانی در مجلس در پاسخ به این پرسش که با چنین توضیحاتی عملا ایران نمی‌خواهد از چینی‌ها به دلیل قصور احتمالی شکایت کنند؟ گفت: ما با چینی‌ها دو بحث داریم؛ یک بحث مربوط به عملیات امداد و نجات و اطفای حریق است. با توجه به حضور ما و اطلاعاتی که از چینی‌ها داریم می‌دانیم که آنها با بضاعت‌شان عملیات نجات را انجام دادند و مانع از حضور هیچ نیروی امدادی از سایر کشورها نشدند البته که باید ابعاد موضوع را نیز بررسی کرد.
برومندی در ادامه یادآور شد: یکی از علل ترافیک در آن منطقه شناورهای چینی در اندازه یک کشتی است که دائما در حال صید ماهی هستند. دلیل بزرگ بودن این شناورها آن است که آنها عملیات فرآوری از صید ماهی تا مرحله فیله کردن و بسته بندی را انجام می‌دهند لذا این منطقه بسیار پرترافیک است.
وی افزود: این اتفاق را در ساعت ۱۰ شب به چینی‌ها اطلاع می‌دهند و آنها ستاد بحران تشکیل می‌دهند. ۱۵ ساعت تا رسیدن به محل وقوع حادثه طول می‌کشد بنابراین می‌توان گفت که از لحظه وقوع حادثه تا زمانی که اولین گروه به کمک کشتی‌ها برود بیش از ۲۰ ساعت طول کشیده و بیشترین انفجار و آتش‌سوزی در این زمان رخ داده است لذا باید همه ابعاد را با هم دید کما اینکه در آن زمان مواج بودن دریا به حدی بود که طول موج‌ها به چهار تا پنج متر می‌رسید. این شرایط عملا عملیات نجات را تحت‌الشعاع قرار داد.
نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خاطرنشان کرد: ما ابعاد حقوقی ماجرا را بررسی کنیم چون این حادثه در آب‌های سرزمین چین رخ داده است وطرف دیگر آن کره جنوبی است که نفتکش متعلق به آن است لذا عملیات بازگشایی جعبه سیاه نیز با حضور کره جنوبی، پاناما، ایران و چینی‌ها انجام شد و همه ماجرا باید در یک کمیته حقوقی بررسی شود.
برومندی افزود: براین اساس اینکه بخواهیم از چینی ها در مجامع بین المللی شکایت کنیم که آنها کوتاهی داشتند، منتفی است چون چینی هاتلاش کردند عملیات امداد و نجات انجام دهند کما آنکه در همان زمان نیز علیرغم انفجارهای شدید گروهی از چینی ها وارد کشتی شده و پیکر چند شهید ما و جعبه سیاه را بیرون آوردند و این نشان می دهد که چینی ها همکاری داشتند.
وی در پایان گفت: مهم مسئله حقوقی این ماجرا است همکاری های خوبی صورت گرفته ما توانستیم با پرسنل، خدمه و کاپیتان کشتی کریستال مصاحبه کنیم چون به عنوان مستندات لازم داشتیم. این اقدامات و اتفاقات در حال انجام است.
