مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های کشور از توقف لایروبی خارج از برنامه تالاب هامون خبر داد و گفت: از رفتارهای فراقانونی و سلیقه‌ای در احیای تالاب‌ها جلوگیری می‌شود.
ابوالفضل آبشت در گفت‌وگو با ایسنا، افزود:همه دستگاه‌های استانی سیستان و بلوچستان توافق‌نامه‌ای را برای اجرای اولویت‌های تالاب هامون امضا کرده‌اند بنابراین اگر دستگاه‌ها به برنامه‌ای که خودشان تهیه و تدوین کرده‌اند، متعهد نباشند سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های کشور در مورد لایروبی تالاب هامون از سوی برخی نهادهای مستقر در استان سیستان و بلوچستان، تصریح کرد: اخیرا برخی نهادهای منطقه‌ای با بیل مکانیکی و بولدوزر وارد تالاب هامون شده و به عملیات لایروبی بستر تالاب هامون اقدام کرده‌اند تا آب در تالاب جریان یابد. این اقدام کاملا خودسرانه است و به محض مشاهده و اطلاع از سوی محیط‌بانان منطقه و با همت اداره کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان از ادامه آن جلوگیری شد.
تالاب هامون برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی دارد
وی با بیان اینکه برخی سازمان‌های مردم نهاد منطقه نیز بر ضرورت اجرای لایروبی تالاب هامون تاکید دارند، گفت: بحث ما این نیست که لایروبی انجام بشود یا نشود بلکه حرف اصلی این است که اگر کسی طرح و ایده‌ای برای احیای تالاب هامون دارد باید طرح خود را به کمیته استانی برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی هامون تحویل دهد نه اینکه خودسرانه وارد اقدام عملی در تالاب شود چون این تالاب در حال حاضر از یک برنامه جامع مدیریت و ساختار سازمانی برخوردار است و تنها طرح‌هایی اجرا می‌شوند که در کمیته استانی مطرح شده و تاییدیه گرفته باشند.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های کشور تاکید کرد: تالاب هامون برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی دارد و قرار نیست هر کس هر کاری که دلش خواست و صلاح دید،انجام دهد. حتی ممکن است تصمیم این گروه‌ها درست هم باشد اما نباید فراموش کنیم که تالاب یک مرجع تصمیم‌گیری دارد و همه باید به ساختارهای سازمانی شکل گرفته احترام بگذاریم نه اینکه فراقانونی و سلیقه‌ای عمل کنیم. کسی نمی‌تواند به طور شخصی برای احیای تالاب عمل کند حتی اگر نیتش خیر باشد.
آبشت با اشاره به اینکه بیش از یک دهه از آغاز فعالیت طرح حفاظت از تالاب‌های ایران و تلاش برای تدوین برنامه‌های مدیریت جامع برای حوضه‌های آبریز تالابی می‌گذرد، گفت: هدف از تدوین برنامه‌های مدیریت زیست‌بومی این است که کلیه پروژه‌های توسعه‌ای در حوضه آبریز تالاب‌ها به نحوی به تعادل برسند که نه توسعه ضرر کند نه حوضه آبریز و همزمان با اجرای طرح‌های توسعه اقتصادی، محیط زیست نیز حفظ و حراست شود.
همه اقدامات توسعه‌ای زیر چتر برنامه جامع تالاب‌ها
وی با بیان اینکه تالاب‌ها نباید در جریان توسعه کشاورزی، صنعت و نفت و ... آسیب ببینند، گفت: خشک و آلوده شدن تالاب به این معناست که اقدامات توسعه‌ای صورت گرفته در حوضه آبریز به‌درستی مدیریت نشده و خارج از ظرفیت حوضه آبریز است، بنابراین برنامه‌های مدیریتی به همه کسانی که در یک حوضه آبریز حضور دارند و ذی‌نفع هستند این موضوع را یادآوری می‌کند که هر اقدامی باید زیر چتر یک برنامه مدون یعنی برنامه جامع زیست‌بومی تالاب انجام شود.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های کشور تاکید کرد: هر اقدام توسعه‌ای از جمله سدسازی، جاده‌سازی و توسعه کشاورزی در حوضه آبریز یک تالاب باید در کمیته استانی برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی تالاب مطرح شود زیرا همه دستگاه‌های دولتی اثرگذار و اثرپذیر از تالاب و حتی دستگاه‌های نظامی و انتظامی در این کمیته حضور دارند همچنین نمایندگان جامعه محلی در این کمیته عضو هستند و در جلسات حضور دارند بنابراین برنامه تهیه شده با مشارکت همه این گروه‌ها است و به هیچ وجه یک جانبه نیست و این طور نیست که در تهران و توسط تنها یک دستگاه تدوین شده باشد و منافع برخی را در نظر نگیرد بلکه همه دستگاه‌ها در سطح استان در تدوین برنامه جامع زیست‌بومی تالاب مشارکت داشته‌اند.
دستگاه‌ها به برنامه‌های تدوین شده متعهد باشند
آبشت در ادامه گفت: انتظار از همه دستگاه‌ها این است که در شرایطی که خود در تدوین برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی تالاب نقش داشته‌اند خود به آن متعهد باشند تا به تعادل در حوضه آبریز برسیم و این طور نباشد که هر دستگاهی هر کاری که به ذهنش رسید و هر کاری که دلش خواست، درهر زمانی که تمایل داشت در حوضه آبریز انجام دهد. قبلا چنین برنامه‌ای در کار نبود و هر گروهی با توجه ماموریت‌ها و منافعی که داشت دست به عملیات و اقداماتی در حوضه آبریز می‌زد ولی در در شرایط فعلی با وجود برنامه جامع زیست بومی تالاب، شرایط تغییر کرده و لازم است هر اتفاقی در حوضه آبریز با نگاه و نظر جمعی روی دهد.
وی با بیان اینکه ساختار سازمانی برای احیای تالاب‌ها وجود دارد که رئیس کمیته استانی آن استاندار است و دبیرخانه اجرایی برنامه جامع زیست‌بومی تالاب‌ها هم سازمان حفاظت محیط زیست است، اظهار کرد: برای تالاب هامون توافق‌نامه‌ای بین همه دستگاه‌های اجرایی استان سیستان و بلوچستان امضا شده و همگی متعهد شده‌اند که ذیل برنامه جامع تالاب هامون عمل کنند و پذیرفته‌اند که اقدامات اولویت‌دار کمیته را انجام دهند و حتی جزییات تکالیف و اولویت‌های همه دستگاه‌های استانی مشخص شده است بنابراین در شرایط کنونی انتظار می‌رود همه دستگاه‌ها به برنامه جامع مدیریت تالاب هامون احترام بگذارند چون اگر قرار باشد دستگاه‌ها به برنامه‌ای که خودشان تهیه و تدوین کرده‌اند؛ متعهد نباشند سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های کشور با اشاره به اینکه در تالاب هامون برخی نهادها و تشکل‌های محلی اقدامات خودسرانه‌ای انجام می دهند، گفت: گاهی ممکن است یک تشکل و نهادی طرحی را برای احیای تالاب مطرح کند و مورد موافقت سازمان محیط زیست قرار نگیرد و آن تشکل با اصرار و پافشاری از سایر دستگاه‌ها برای اجرای آن طرح کمک بگیرد و ممکن است در موقعیتی آن دستگاه برای اجرای ایده و طرح تشکل کمک هم بکند، اما گاهی در نتیجه چنین رفتارهایی تالاب آسیب‌های غیرقابل جبرانی می‌بیند.
آبشت در پایان ضمن اشاره به تصویب لایحه حفاظت و احیای تالاب‌های کشور در مجلس شورای اسلامی طی سال جاری اظهار کرد: ماده اول این مصوبه به صراحت اشاره می‌کند که هر گونه اقدام در بستر تالاب که منجر به خسارت غیرقابل جبران شود ممنوعیت دارد و حتی در بندهای بعدی برای این کار جریمه تعیین شده است همچنین نهادی که مسئولیت تشخیص غیر قابل جبران بودن خسارت را برعهده دارد، سازمان حفاظت محیط زیست است. متاسفانه با وجود قانون حفاظت از تالاب‌ها و برنامه جامع مدیریت زیست‌بومی تالاب‌ها باز هم شاهد اقدامات خودسرانه برخی گروه‌ها در بستر تالاب‌ها هستیم.
تالاب بین‌المللی هامون،سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه و یکی ازذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران است که در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. تالاب هامون از سه دریاچه کوچک به نام‌های هامون پوزک (میانی)، هامون صابوری (شمالی) و هامون هیرمند تشکیل شده که در زمان وفور آب به هم متصل می‌شوند و دریاچه هامون را تشکیل می‌دهند. در سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی و مدیریت ناصحیح منابع آب، این مناطق دچار خشکی شده است. موضوع حق‌آبه هامون یکی از مسائل در حوزه محیط زیست کشور ما است. در این جهت سازمان حفاظت محیط زیست اخیرا از شکل‌گیری اقدام ایران و افغانستان برای احیای تالاب هامون و تدوین سند راهبردی مشترک خبر داده بود.
