مسجدالاقصی در فهرست میراث در خطر جهانی قرار گرفت

برخی کشورهای عضو یونسکو با توجه به حفاری‌های غیرقانونی باستان‌شناسان اسرائیلی در مسجدالاقصی، پیشنهاد دادند که این مکان مقدس در فهرست میراث جهانی در خطر قرار بگیرد.

به گزارش روابط عمومی معاونت میراث فرهنگی، این نشست ادامه چهلمین نشست کمیته میراث جهانی بود که تیرماه سال جاری در استانبول برگزار شد، اما به دلیل کودتای نابهنگام سیاسی و شرایط ناآرام این کمیته در ۲۷ تیرماه سه روز زودتر از موعد مقرر به کار خود پایان داد و قرار شد ادامه مباحث نشست در ماه اکتبر در مقر یونسکو در پاریس برگزار شود.

«محمدحسن طالبیان»، معاون میراث فرهنگی کشور که به همراه احمد جلالی سفیر ایران در یونسکو در این اجلاس حضور داشت به موضوعات مطرح شده در این اجلاس پرداخت و گفت: بررسی و ارزیابی  وضعیت میراث جهانی مسجدالاقصی در بیت‌المقدس از جمله موضوعات مهم نشست سه روزه کشورهای عضو یونسکو بود که هفته گذشته به مدت سه روز در پاریس برگزار شد.

وی با اشاره به کاوش‌های باستان‌شناسی اسرائیلی در مسجدالاقصی افزود: از آنجایی که این اتفاق در تقابل با حفاظت از میراث جهانی است، از سوی کشور اردن به عنوان کفیل این مجموعه  و با حمایت کشورهای عضو کمیته میراث جهانی از جمله کویت، لبنان، تونس و دیگر کشورها قرار گیریِ این اثر جهانی در فهرست میراث در خطر پیشنهاد داده شد.

معاون میراث فرهنگی کشور اعلام کرد: علیرغم اجماع کشورهای مسلمان برای قرارگیری مسجد الاقصی در فهرست میراث درخطر به درخواست آمریکا در خصوص این پیشنهاد رای‌گیری صورت گرفت که با دو رای مخالف، ۱۰ رای موافق و ۸ رای ممتنع،  این اثر جهانی به نفع کشور فلسطین در فهرست آثار در خطر جای گرفت.

همچنین در ادامه اجلاس کمیته میراث جهانی مباحثی نیز درباره تغییرات عرصه و حریم برخی از آثار جهانی همچون پالمیرا در سوریه، مجموعه باغ و آرامگاه همایون در دهلی، محوطه‌های مقدس و مسیر زیارتی ژاپن در رشته‌های کی، مرکز تاریخی بخارا، ایچان کاله در ازبکستان، استینس لاس در فرانسه، معماری مودجراراگن و شهر تاریخی کاسرس در اسپانیا، یادمان‌ها، کلیساهای اوید پادشاهی استوریاس در اسپانیا، تپه‌های چکویا در آمریکا، سایت تاریخی سن جان و لافورتالزا در آمریکا که پیشتر از سوی کشورها تقاضا شده بود  مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

به گفته طالبیان، در این نشست همچنین  نتایج گزارش ۱۲ اثر جهانی مطابق با بیانیه ارزش‌های برجسته جهانی و ارائه توجیهات فنی حرائم و عرصه پالمیرا و ۱۱ اثر از کشورهای دیگر مورد بررسی قرار گرفت تا بدین ترتیب بازخورد ارزش‌های برجسته جهانی این آثار مطابق با تعاریف یونسکو ارزیابی شود.

معاون میراث فرهنگی کشور همچنین به گزارش برخی بخش‌های پرونده‌ها از جمله تانزانیا و گزارش پیشرفت و انعکاس گزارش‌های ادواری سایت‌های جهانی اشاره کرد و افزود: در اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو، دومین چرخه گزارش‌نویسی یونسکو به منظور چگونگی برگزاری کارگاه‌های آموزشی و تاثیرگذاری آنها مطابق با استانداردهای یونسکو در مناطق مختلف از جمله آسیا، کشورهای عربی، اروپایی و آمریکای جنوبی و غیره مورد بررسی و تصویب قرار گرفت.

به گفته وی، یکی از گزارش‌های خوب ادواری که در بحث آموزش بسیار موفق عمل کرده بود، مربوط به حوزه آسیا و آفریقا بود که نشان می‌داد در زمینه آموزش بسیار موفق عمل کرده‌اند. اما موضوع دیگری که در این اجلاس مورد تاکید کمیته میراث میراث جهانی یونسکو قرار گرفت، وضعیت حفاظت و صیانت از کشورهای درگیر جنگ بود.

طالبیان در این رابطه گفت: درخصوص کشورهایی چون عراق، لیبی، سوریه و یمن که هم اکنون در بحران قرار دارند و درگیر جنگ هستند،  قرار شد به منظور کمک به این کشورها تیم‌هایی از کارشناسان برای مرمت آثار و بناهای تاریخی در آن کشورها حضور پیدا کنند که در این میان ایران پیشتر آمادگی خود را برای حضور و کمک به آثار این کشورها اعلام کرده بود.

همچنین در این اجلاس سند راهبردی و دستورالعمل میراث جهانی و ارائه گزارش کارگروه‌ها و همینطور هماهنگی واژه‌ها در سند و جامعیت داشتن آنها و توجه به موضوعات مختلف از جمله ارزیابی‌های زیست محیطی، آسیب‌شناسی توسعه‌های عمرانی و معدن و چگونگی برقراری نحوه ارتباط سیستم های مدیریتی موجود در پلان مدیریت آثار جهانی مطرح شد.

طالبیان گفت: در مرحله دیگر تشکیل کارگروه به منظور ارزیابی بهتر سند راهبردی و دستورالعمل میراث جهانی مطرح و قرار شد که ایکوم در این خصوص برنامه جامعی را با هزینه و پشتیبانی استرالیا انجام دهد.

وی افزود: این در حالیست که یکی از موضوعات مهم دیگری که در این اجلاس مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت، مربوط به فهرست موقت آثار جهانی بود که برخی کشورها همچون ژاپن و چین و دیگر کشورها که دارای اختلافات مختلفی بودند، پیشنهاد جدیدی را ارائه دادند. این کشورها درصدد بودند تا با تغییر فهرست موقت و ضعیف کردن مداخلات یونسکو سایت خود را که با کشور دیگر هم مرز بود به ثبت برسانند به تصویب نرسید.