تلاش « اصلاح طلبان» نوبت« کار کارستان»

رضا رئيسي در روزنامه نوآوران نوشت: 

پس از فراز و نشيب هاي فراوان، ماه ها تلاش مستمر و سيستماتيک با دايره شمولي برکشيده شده به اقصي نقاط کشور، رايزني هاي گسترده و جلسات هم انديشي مستمر و بي وقفه، اهتمام، همراهي و نظارت و هماهنگي چهره هاي کليدي و همدلي و همزباني کنش گران مياني، بالاخره ليست انتخاباتي اصلاح طلبان لختي مانده تا آغاز موسم تبليغات انتخاباتي انتشار يافت و به سمع و نظر افکار عمومي رسيد.

شايد که نه، بلکه به ضرس قاطع مي توان گفت در هيچ دوره از انتخابات اعم از مجلس و رياست جمهوري، اصلاح طلبان با اين اجسام ساختاري و توازن نهادي کنش هاي انتخاباتي خود را سامان نداده و اينچنين خود را مهياي حضوري نظامند در انتخابات نکرده بودند. آنان دو عنصر کليدي و مهم سامان بخشي فعاليت هاي انتخاباتي را در اختيار داشتند و هر چه گذشت بر قوام و دوام آن اهتمام ورزيدند و سازه هاي پيشا انتخاباتي را بر اساس آن برافراشتند.

در هر مجموعه اعم از سخت افزاري و نرم افزاري، بن مايه و نقطه کانوني سازه از اهميت ويژه و خطيري برخوردار است و سازه انتخاباتي اصلاح طلبان بر مبناي ميدان داري و فصل الخطاب بودن فعل و نظر بزرگاني چون محمد خاتمي و هاشمي رفسنجاني حلقه و هسته اوليه خود را سامان داد، اما اين بدان معنا نبود که وحدت در عين کثرت و نقش آفريني اضلاع و اجزاي مختلف و متکثر اصلاح طلبان در اقصي نقاط کشور ناديده گرفته شود. اينچنين بود که در اين مرحله در اقدامي شايسته تحسين و البته تعيين کننده، علاوه بر تشکيل هسته مرکزي ستاد اصلاح طلبان در تهران، امور منطقه اي و استاني به ستادهاي تشکيل يافته در اقصي نقاط کشور محول شد، بدين سان اصلاح طلبان هم ساختار مرکزي منسجمي دارند و هم اين انسجام را به شکل مويرگي به تمام نقاط کشور بسط و تعميم داده اند.

اشاره به اين مقدمه کوتاه از آن حيث بود که گفته شود که اصلاح طلبان با هر آنچه در توان داشتند و قابل حصول بود با بهترين و کارآمدترين تمهيدات شاکله انتخاباتي خود را بنا کرده و خروجي و ماحصل آن ليستي است که اکنون به بدنه حامي و محضر ملت ايران تقديم شده تا آنان با حسن نظر و گزينش و انتخاب خود، کاري کارستان رقم زنند.

بدون هيچ شک و شبهه اي ليست ارائه شده دچار ضعف و کاستي هايي است که بنابر قاعده عقلاني؛ هيچ گاه هيچ خروجي نمي تواند بدون نقصان و ضعف باشد. مضاف بر آنکه در اين دوره اصلاح طلبان عليرغم اين انسجام درون گفتماني و تمهيدات پر و پيمان تشکيلاتي بواسطه مصايب پيراموني و محدوديت هاي بيروني با مخاطرات فراواني روبرو بوده و در عمل مي توان گفت بار صد چندان مضاعفي بر آنان تحميل شد و شرايط عادي بر اردوگاه آنان حکمفرما نبود.

بدين سان و بدون هيچ تعارفي مي توان گفت ليست ارائه شده با آنچه مي توانست ايده آل و مطلوب بسياري از کنش گران و حاميان جريان اصلاحات و شايسته آن تلاش مستمر و انسجام ساختاري پيشا انتخاباتي اردوگاه اصلاحات باشد، فاصله بسياري دارد که نگارنده نيز از اين قاعده مستنثي نيست و نقدهاي بسياري به ليست ارائه شده دارد اما نکته آنجاست که شرايط و وضعيت حاکم بر سپهر سياسي مورد توجه و عنايت قرار گرفته و اهداف کوتاه و بلند مدت جريان اصلاحات مد نظر قرار گيرد و در اين چارچوب به ليست ارائه شده نظر افکنده شود که در اين مقال بدين موضوع خواهيم پرداخت.

اول- ليست ارائه شده عنواني دارد که خود مي تواند بيانگر استراتژي عمل گرايانه و پراگماتيستي اصلاح طلبان باشد. راهبردي که بر پايه يک موفقيت و نقطه عزيمتي موثر مورد توجه قرار گرفته و در صدد بسط و تعميم آن است. « گام دوم» عنوان ليست انتخاباتي اصلاح طلبان است. «گام اول» اين «گام دوم» در خرداد ماه سال 92 برداشته شد، جايي که اصلاح طلبان فارغ از گرايش ها و نگرش هاي طيفي و جناحي با رصد هوشمندانه شرايط و نگاه استراتژيک به اهداف کلان و مانيفست اصلاح طلبي از رويکردهاي تاکتيکي و قبض و بسط هاي انتخاباتي دفعي و آني پا فراتر گذاشتند و با اجماع و اتحاد با جريان اعتدالي بسترسازي براي پيش برد گام به گام پروژه تحول خواهي و دموکراسي طلبي را بر هر گزار و گزينه اي مرجح دانستند. نتيجه نيز به رغم همه مضايق و محدوديت ها خيره کننده بود و اين اهتمام مورد توجه بدنه حامي قرار گرفت و وجه اقناعي آن تا بدان حد بود که تنها طي چند روز سونامي آرا را پشتوانه حسن روحاني کند و او را به ساختمان پاستور رهنمون سازد. حال اين ليست تازه نيز در تکميل همان فرآيند بايد ديده شده و مورد توجه قرار گيرد. شايد ليست ارائه شده فاقد آن گزينه هاي ايده آلي مد نظر کنش گران اصلاح طلب باشد اما مهم آنست که راه گم نشده و استراتژي کلان و هدف دوردست اصلاح طلبان مد نظر قرار گيرد. بي گمان بدنه حامي اصلاح طلبان نيز همانگونه که در خرداد 92 به عينه نشان دادند که بدور از نگرش هاي احساسي و هيجاني؛ تصميم هاي عقلاني را موتور محرکه خود قرار مي دهند در اين دوره نيز بر همان سبک و سياق و در تکميل آن فرآيند گام برداشته و در رويکرد انتخاباتي اين دوره نيز همان مسئله را لحاظ مي کنند به خصوص که ليست حاضر هم معطوف به همان بستر و مولفه ها ساخته و پرداخته شده و اين بار نيز ليست ارائه شده فراجناحي و با اولويت دهي به اهداف و منويات کلان اردوگاه تحول خواهي سامان گرفته است.

دوم- کنش اصلاحي تلاش و تدبير مستمر براي بهبود روندهاي معوج و تغيير وضعيت از شرايط موجود به وضعيت مطلوب است. با اين وصف چندين و چند مولفه از اقتضائات و الزامات هر کنش و واکنش اصلاح گونه است. از آنجا که دست يابي به يک چشم انداز مطلوب در تعارض با بي انضباطي و آنارشيسم و تعارضات سهمگين و اصطکاک هاي ناموزون قرار مي گيرد؛ کنش اصلاحي نمي تواد فارغ از مسالمت آميز بودن و فراتر از چارچوب ساختارهاي موجود و خارج از اصلاح ساز و کارها و آيند و روندهاي درون تشکيلاتي سامان گرفته و حالتي تقابل گونه و در تعارض با روندهاي قانوني داشته باشد. با اين وصف يگانه راه اصلاح ساختار و نقش آفريني بهينه در ساخت قدرت از معبر و محمل صندوق راي و انتخابات است و اينجا است که اصلاح طلبان نمي توانند اين يگانه راه ملحوظ نکرده و به کنش انتخاباتي التفات نورزند، هر چند شرايط سخت و طاقت فرسا بوده و در اين مسير با دست اندازها و چالش هاي بسياري دست به گريبان باشند. ليست فعلي ارائه شده را نيز بايد در اين قامت و وضعيت ديد و آن را در راستاي پاسداشت نهاد انتخابات و پيش برد گفتمان اصلاح طلبي در چارچوب فرآيند قانوني مورد التفات قرار داد. از منظر ديگر اصلاح طلبي حرکتي مستمر، تدريجي و گام به گام است چرا که هيچ گاه ناهنجاري ها و کژراه ها به يکباره و دفعي و آني مرتفع نمي شوند، با اين وصف اصلاح طلبان از يکسو مي دانند که با توجه به مخاطرات و چالش هايي که همواره در برابر حرکت هاي اصلاحي در هر ساختار و سيستمي وجود دارد، نمي بايست توقع داشته باشند که همه چيز بر وفق مراد آنان بوده و فرش قرمز براي آنان پهن شود و از سوي ديگر اين نکته را هم ملحوظ مي کنند که بر اساس نگرش هاي منطقي و رويکردهاي عقلاني بايد در چارچوب هاي کنش عمل گرايانه بستر حرکت در شرايط حداقلي را به گونه اي فراهم آورند که برون دادي حداکثري اگر نه ايده آلي رقم بزنند. ليست ارائه شده که سعي شده در آن راهبرد « حضور حداکثري در شرايط حداقلي» محقق شود کليه گزاره هاي بالا را مورد توجه قرار داده است و هر آن چيزي است که مي شد بدان دست يافت.

سوم- بي گمان مهم ترين موضوعي که در چند سال گذشته و هم اکنون سپهر سياسي را تحت الشعاع خود گرفته و در اين بزنگاه انتخاباتي مي تواند صورت بندي نهايي و تعيين کننده اي به خود گيرد و تا حدود بسيار زيادي تعيين تکليف شود، شکل گيري دو گانه و دو قطبي اعتدال و افراط فارغ از جهت بندي هاي و خط کشي هاي متداول و مسبوق به سابقه قبلي صحنه سياسي است. اکنون چالش اصلي و تعيين کننده رقابت ميان اصلاح طلبان و اصولگرايان نيست بلکه رقابت ميان اعتدالي ها و تندروها از طيف و جناحي است که حايز اهميت راهبردي و سرنوشت ساز است. در ليست ارائه شده اصلاح طلبان نيز همين نکته ملحوظ شده و براي اولين بار است که نام چند چهره اصولگرا در ليست انتخاباتي اصلاح طلبان جاي گرفته است از منظر ديگر ليست انتخاباتي اصلاح طلبان در تهران به شکل کامل و با 30 عضو انتشار يافته است. اين در حالي است که براي تکميل ليست بواسطه حجم عظيمي از چهره هاي شناخته شده جريان اصلاحات اين جريان با مشکل فراواني دست به گريبان بود اما يکي از مهم ترين اهداف ارائه ليست به صورت کامل آن است که امکان راي آوري ليست جريان هاي تندرو به حداقل ممکن برسد و از اين طريق مهم ترين هدف اصلاح طلبان در اين دوره يعني مجلسي بدون حضور تندروها شکل گيرد.

همه نکات بر شمرده شده که به صورت مختصر و موجز مورد اشاره قرار گرفت در نهايت بر اين مهم توجه و تاکيد دارد که در شرايط حساس و بسيار کليدي انتخابات پيش رو که مي تواند حتي تا چند دهه سرنوشت کشور را دخيل در نتايج و تبعات خود کند، سکوت؛ کناره گيري و انفعال هيچ توجيه منطقي نخواهد داشت به خصوص که در بخش اهتمام هاي ساختاري و پيشا انتخاباتي آنچه که ممکن و ميسر بوده از سوي اصلاح طلبان انجام پذيرفته و اگر نقد و گلايه و تفاوت سليقه اي هم باشد با عنايت به گزاره «اهم في الاهم» و با توجه به اهتمام و تلاش مشفقانه تصميم سازان اردوگاه اصلاحات، بايد در شرايط فعلي بر آن چشم بست و اسب ها را زين کرد براي آن « کار کارستان»