ابهام در ساماندهی صرافی‌ها

چند سالی است که بانک مرکزی در تلاش برای ساماندهی صرافی‌هاست و برای جلوگیری از نوسانات نرخ ارز از طریق صرافی‌ها که با ایجاد تقاضای کاذب و سفته‌بازی این شرایط را ایجاد می‌کردند سعی در اطلاح دستورالعمل تاسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی‌های سال 89 کرد. هر چند در دید اول مورد استقبال صرافان قرار نگرفت و موضع‌گیری‌هایی دراین زمینه شد اما پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و اعتراضات صرافان در خصوص این تغییرات اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری در ۲۸ مرداد سال ۹۳ دستور ساماندهی صرافی‌ها را صادر و بر اساس آن دستورالعمل کار صرافی‌ها بازنگری و ابلاغ شد.بر اساس دستورالعمل جدید نحوه فعالیت صرافان، قرار شد تا صرافی‌ها برحسب توان و ظرفیت خود، نسبت به خرید و فروش نقدی ارز و انجام عملیات مربوط به حواله‌های ارزی اقدام کنند و تقسیم‌بندی صرافی‌ها به دو نوع اول و دوم حذف شود.

 در بخشی دیگر حداقل سرمایه اولیه تاسیس صرافی‌های متعلق به موسسات اعتباری (بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی) و نیز صرافی‌های 7 شهر تهران، کرج، اصفهان، شیراز، مشهد، اهواز و تبریز 4 میلیارد تومان و در سایر شهرها 2 میلیارد تومان تعیین شد. همچنین صرافی‌ها موظف به ارائه ضمانت‌نامه بانکی بدون قید و شرط حسن انجام تعهد به نفع بانک مرکزی به میزان ۵۰ درصد آخرین سرمایه ثبتی شدند. پس از ابلاغ این دستورالعمل بررسی و ساماندهی 10 هزار تقاضا آغاز شد و همچنین بانک مرکزی برای تعداد زیادی از صرافی‌ها نامه ارسال کرد و از آنها خواست تا خود را با شرایط جدید هماهنگ کنند و در غیر این صورت نامشان به فهرست صرافی‌های غیرمجاز اضافه خواهد شد.

دو هزار صرافی جدید مجوز می‌گیرند
بر اساس این گزارش چندی پیش بانک مرکزی اعلام کرد تقاضای تاسیس صرافی بیش از 2 هزار واجد شرایط بررسی شده است که پس از تکمیل مراحل رسیدگی، این افراد به‌ عنوان صراف جدید وارد بازار ارز کشور می‌شوند. همچنین بنابر اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، این بانک همزمان با مکاتبه رسمی با بیش از 2 هزار نفر از متقاضیان واجد شرایط، نسبت به اخذ مدارک و مستندات لازم به‌منظور معرفی آنان به مرجع ثبت شرکت‌ها اقدام کرد که پس از تکمیل مراحل رسیدگی، این افراد به‌عنوان صراف جدید وارد بازار ارز کشور می‌شوند. بررسی درخواست‌های واصله اکنون به‌ روز شده و در سریع‌ترین زمان ممکن مورد رسیدگی و پردازش قرار می‌گیرد.

ضرب الاجل‌هایی که کارساز نیست
چندی پیش هم عبدالمهدی ارجمند‌نژاد مدیرکل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی‌های بانک مرکزی در گفت‌وگو با مهر در مورد آخرین وضعیت ساماندهی صرافی‌ها و ارائه مجوز توسط بانک مرکزی گفته بود: در چند سال اخیر تقاضاهای بسیاری از سوی صرافی‌ها به بانک مرکزی برای دریافت مجوز ارائه شده است. به گفته این مقام مسئول در بانک مرکزی، هر صرافی متقاضی که بتواند شرایط جدید را ایفا کند، می‌تواند پس از طی مراحل مربوط، مجوز خود را کسب کند که این کار به مرور در حال انجام است و به صورت ماهیانه تقاضای ۱۰۰ الی ۲۰۰ صرافی مورد بررسی قرار می‌گیرد و هم اکنون هم از حدود ۴۰۰ الی ۵۰۰ صرافی حدود ۵۰ الی ۶۰ صرافی خود را با ضوابط بانک مرکزی تطبیق داده‌اند و بقیه هم کارهایشان در اداره مجوزهای بانک مرکزی در حال انجام است. وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی در ابتدا یک ضرب‌الاجل اولیه تعیین کرده بود اما بعداً زمان آن به درخواست صرافان و با موافقت مسئولان تمدید شد، تصریح کرد: درخواست‌های جدید هم علاوه بر تمدیدی‌ها دریافت شده و به صورت روزانه مجوزهای جدید صادر می‌شود.

48 صرافی جدید در سال 94 مجوز گرفتند
طبق آمار اعلام شده از سوی بانک مرکزی اکنون 421 صرافی مجاز در سراسر ایران در حال فعالیت است که از این میان 48 صرافی در سال 94 مجوز خود را دریافت کرده‌اند. از تعداد صرافی‌هایی که در سال 94 مجوز رسمی فعالیت خود را از بانک مرکزی دریافت کرده‌اند، 31 صرافی در تهران و 17 صرافی در شهرستان‌ها فعالیت خود را آغاز کردند.

ابهام در توفیق بانک مرکزی در سامان‌دهی صرافی‌ها
هم اکنون تعدادی از صرافی‌ها از خط کش بانک مرکزی برای سنجش میزان تطبیق آنها با دستورالعمل جدید عبور کرده‌اند اما تکلیف بسیاری نیز هنوز مشخص نیست و گویا قصد ندارند خود را با شرایط جدید وفق دهند. البته بانک مرکزی چندی پیش اعلام کرده بود که به مرور در حال بررسی درخواست‌های صرافی‌ها است. بانک مرکزی گرچه اقدامات بسیاری را برای ساماندهی وضعیت ارزی کشور از جمله راه اندازی سامانه اعلام نرخ ارز صرافی‌ها انجام داده و خود را برای اجرای ارز تک نرخی آماده می‌کند، اما تعداد زیادی از نامه‌های ارسالی به صراف‌ها هنوز بی‌پاسخ مانده و به نظر می‌رسد همانطور که ساماندهی موسسات پولی همچنان در ابهام به سر می‌برد، ساماندهی صرافی‌های زیرپله‌ای هم دچار مشکل شود. ساماندهی این تعداد صرافی حتی با اعلام ضرب الاجل‌هایی که خود بانک مرکزی برای ساماندهی آنها تعیین کرده، کاری سخت است؛ حتی برخی از صرافی‌هایی که پیش از این از بانک مرکزی مجوز داشتند، هم اکنون بدون هیچ گونه مجوزی در آشفته بازار ارزی فعالیت می‌کنند و معاملات ارزی انجام می‌دهند.

ابتکار