تحولات جدید در قرارداد گاز ایران-امارات

 پیچیده شدن ابعاد قراردادهای صادرات گاز ایران به امارات، شرکت نفت در حالی قصد انتقال گازهای ترش میدان سلمان به عسلویه را دارد که به نظر می‌رسد دولت قصد دارد به جای گاز، برق به امارات صادر کند.

علیرضا کاملی مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران از آغاز دور جدید مذاکرات فروش و صادرات گاز بین ایران و امارات متحده عربی خبر داده است. با این وجود، به نظر می رسد شیخ نشینان این کشور حاشیه جنوبی خلیج فارس روز به روز با گازهای ترش میدان سلمان فاصله می گیرند.

میدان مشترک گاز سلمان یکی از مهمترین کاندیداهای صادرات گاز طبیعی به امارات متحده عربی در طول یک دهه گذشته تاکنون بوده اما به نظر با بهره برداری از یک پروژه جدید انتقال گازهای ترش این میدان مشترک گازی در خلیج فارس به امارات دستکم در آینده‌ای نزدیک منتفی شده است.

بر این اساس همزمان با فرا رسیدن هفته دولت، شرکت ملی نفت ایران با انتشار گزارش عملکردی از برطرف شدن موانع و مشکلات انتقال گازهای ترش میدان سلمان به پالایشگاه‌های پارس جنوبی خبر داده است.

در گزارش ویژه شرکت ملی نفت ایران آمده است: هم اکنون تاسیسات تولید و انتقال گاز در میدان مشترک سلمان با ظرفیت روزانه ۴۰۰ میلیون فوت مکعب با رفع مشکلات فنی آماده راه اندازی شده است.

این گزارش ویژه در حالی توسط شرکت ملی نفت ایران منتشر شده که حدود دو ماه قبل یکی از مدیران شرکت نفت فلات قاره ایران جزئیات سناریوهای انتقال گازهای میدان سلمان به پالایشگاه‌های داخل کشور را تشریح کرده بود.

عباس رجب خانی در گفتگویی با پایگاه خبری شرکت ملی نفت ایران در تشریح آخرین وضعیت انتقال گازهای ترش میدان سلمان به داخل کشور، گفته بود: هم اکنون مراحل آماده سازی سکو به منظور انتقال گازهای میدان سلمان به جزیره سیری و تاسیسات گازی این منطقه در دستور کار قرار گرفته است.

این مقام مسئول در شرکت ملی نفت ایران با اعلام اینکه سال گذشته ارسال آزمایشی گاز به جزیره سیری انجام شد، تصریح کرده بود: در نهایت مشکلاتی در مسیر خطوط لوله انتقال گاز شناسایی شد که برنامه تعمیراتی آن آغاز شده است.

رئیس منطقه عملیاتی لاوان در شرکت نفت فلات قاره با اشاره به برنامه انتقال گاز میدان سلمان به جزیره سیری اظهار کرده بود: شرکت نفت فلات قاره دو سناریو برای این منظور در نظر دارد که بر پایه یکی از آنها مقرر شده تا یک ماه آینده اولین ترین گاز به جزیره سیری انتقال داده شود.

وی با بیان اینکه دومین سناریوی انتقال گاز میدان سلمان پس از برطرف شدن اشکالات خطوط لوله، در قالب ترین دوم به تاسیسات جزیره سیری انتقال می یابد، تاکید کرد: قطعا اجرای سناریوی دوم نسبت به سناریوی اول از نظر فنی و عملیاتی زمان‌بر تر خواهد بود.

شیخ ‌نشینان مشتری برق شدند
هر چند مسئولان شرکت ملی صادرات گاز از امارات متحده عربی به عنوان یکی از مشتریان گاز صادراتی ایران در دوران پساتحریم یاد می‌کنند اما مذاکراتی بین وزارت نیرو و مقامات اماراتی به منظور صادرات برق آغاز شده است.

مذاکرات برقی بین وزارت نیروی ایران و امارات متحده عربی هم هر چند از مدت‌ها قبل آغاز شده است اما به نظر می‌رسد این مذاکرات به اختلافات اخیر وزارت نفت و نیرو در حوزه صادرات گاز یا برق به کشورهای همسایه دامن زده است به طوری‌که حمید چیت چیان وزیر نیرو در پاسخ به پرسش مهر از ذکر جزئیات مذاکرات برقی بین دو کشور خودداری کرد.

این در حالی است که بهمن صالحی مدیرعامل صانیر اخیرا با بیان اینکه هم‌اکنون در فصولی از سال پیک مصرف برق در کشورهای حاشیه دریای خزر، منطقه قفقاز و آسیای میانه پایین است، گفته است: این در حالی است که در کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج‌فارس در اکثر فصول سال پیک مصرف برق بالا است و از این رو، ایران می‌تواند به کریدور انتقال و ترانزیت برق بین کشورهای حاشیه دریای خزر و خلیج‌فارس تبدیل شود.

در مجموع  به نظر می رسد با توجه به انتقادهای دستگاه‌های نظارتی بر نحوه امضای قرارداد صادرات برق با یکی از شرکت‌های اماراتی در دولت هشتم و حاشیه‌های قراردادهای جنجالی کرسنت، در شرایط فعلی صادرات برق به جای گاز به امارات در اولویت بالاتری قرار داشته باشد.

از سوی دیگر، با عقب نشینی شرکت ملی نفت ایران در اجرای قرارداد صادرات گاز به امارات و فراهم کردن شرایط انتقال گازهای ترش سلمان به پالایشگاه‌های پارس جنوبی، شرایط برای صادرات برق بین ایران و امارات مساعدتر از گذشته شده است.  

در طول یک دهه گذشته تاکنون هر چند عملیات بخش ساخت، نصب و راه اندازی سکوها و چاه‌های دریایی به پایان رسیده و افزایش تولید روزانه ۵۰۰ میلیون فوت مکعبی گاز از این میدان مشترک امکان پذیر است اما عدم بهره‌برداری از خطوط لوله زیر دریایی برای انتقال گازهای ترش سلمان به جزیره سیری مشکلاتی را برای افزایش تولید به وجود آورده است.

طرح توسعه میدان سلمان با هدف افزایش تولید روزانه نفت از این میدان به ۵۰ هزار بشکه و تولید گاز به ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گاز یکی از پروژه های اولویت دار نفتی ایران در خلیج فارس به شمار می رود.