شرط ظريف براي اجراي توافق نهايي چیست؟

هفته گذشته موضوعي حقوقي درباره مذاکرات هسته اي ايران مطرح شد مبني بر اين که« اعضاي 1+5 قادر به لغو تحريم هاي شوراي امنيت نيستند.» اين موضوع را دکتر جمشيد ممتاز استاد حقوق بين الملل و مشاور حقوقي وزارت خارجه و تيم مذاکره کننده هسته اي کشورمان نيز در گفت و گو با خراسان مطرح کرد: «کشورهاي طرف مذاکره ايران اين اختيار و صلاحيت را ندارند که در مورد محتواي قطعنامه هاي شوراي امنيت سازمان ملل حرف زده و با ما به توافق برسند ...چون طبق ماده سوم منشور سازمان ملل متحد اگر چند کشور عضو سازمان ملل با هم توافق کرده و اين توافق در تعارض با قطعنامه شوراي امنيت باشد ، قطعنامه بر اين توافق اولويت خواهد داشت.» البته اين موضوع بلافاصله با توضيحات و واکنش دکتر محمد جواد ظريف وزيرخارجه کشورمان مواجه شد: « يکي از مهمترين تعهداتي که 1+5 خواهد داشت اين است که به شوراي امنيت مراجعه کند و از طريق مکانيزم هاي موجود در شوراي امنيت تحريم ها را لغو کند زيرا هيچ توافقي عملياتي نخواهد شد مگر اين که اعضاي ۱+۵ به تعهدات خود در مورد لغو تحريم هاي شوراي امنيت عمل کنند.» اما از آن جايي که طرف مقابل به خصوص آمريکايي ها سابقه اي از عهدشکني ها عليه ايران دارند و حتي چهارشنبه گذشته باب اينهورن مشاور وزارت امور خارجه آمريکا در نامه به اعضاي تيم هسته اي کشورمان تاييد کرد که ايران حق دارد به غرب اعتماد نکند، همين موضوع اعتماد به طرف مقابل و برخي ديگر از مباحث روز مرتبط با پرونده هسته اي ايران را با طرح سوالاتي کتبي از دکتر ظريف پرسيده ايم و البته او هم با لطفي که به رسانه ها دار د همانطور که انتظار مي رفت، خيلي زود پاسخ پرسش هاي ما را ارسال کرد. وزيرامورخارجه در پاسخ به اين سوال خراسان که تاچه حد مي توان به غربي ها براي لغو تحريم هاي شوراي امنيت اعتماد کرد، نوشته است: «تا قطعنامه شوراي امنيت [براي لغو تحريم ها] صادر نشود توافق اجرايي نخواهد شد.» پرسش و پاسخ خبرنگار خراسان با محمد جواد ظريف را مي خوانيد:
 
اخيرا آژانس در گزارشي اعلام کرده که ايران «پرسشنامه اطلاعات طراحي به روزشده اي براي راکتور اراک ارائه کرده و با اقدامات پادمان هاي ايمني آژانس براي راکتور، موافقت کرده است» آيا منظور از طراحي به روز شده اشاره به همان مواردي است که کشورمان در ماه آوريل اعلام کرد که ممکن است در جهت از بين رفتن نگراني هاي طرف 1+5 و کاهش پلوتونيوم توليدي، راکتور اراک را بازطراحي کند؟
 
پاسخ اين سوال منفي است. هنوز توافقي در مورد اراک صورت نگرفته که اطلاعات آن را به آژانس بدهيم. اين اطلاعات مربوط به تغييرات قبلي است.
 
با توجه به تجربه عدم اجراي تعهدات از سوي 3 کشور اروپايي در گذشته براي عادي کردن پرونده ايران در شوراي حکام (سال 2005) آيا اين که گفته مي شود 5 کشور عضو شوراي امنيت بايد تعهد بدهند که در شوراي امنيت تحريم ها را لغو کنند تا چه حد مي تواند قابل اعتماد باشد؟
 
تا قطعنامه شوراي امنيت[براي لغو تحريم ها] صادر نشود، توافق اجرايي نخواهد شد. البته در مورد محتواي توافق و يا قطعنامه هنوز توافق نشده است.
 
از آن جايي که آژانس براساس برنامه اقدام مشترک ، مسئول راستي آزمايي اقدامات و تعهدات ايران در اين توافق است و گزارش هايي نيز در اين باره ارائه کرده ، اصولا چه نهادي بايد براقدامات طرف مقابل و به ويژه آمريکا نظارت کند؟ نتيجه کميته مشترکي که بايد تشکيل مي شد به کجا رسيد و تاکنون چند گزارش ارائه کرده است؟
 
آژانس که از قبل وجود داشته و براي اين کار ساخته نشده است. اما هيچ سازوکاري براي نظارت بر بقيه وجود ندارد. کميسيون مشترک جلسه داشته و موارد اختلاف را بررسي کرده است.
 
با توجه به اينکه آمريکايي ها در محافل گوناگون به مواردي اشاره مي کنند که به زعم آنان در مذاکرات مورد توافق قرار گرفته است، اگر ممکن است بفرماييد که مشخصا در کدام يک از موارد اختلافي توافق شده و 60 درصد از متني که به گفته شما آماده شده است شامل چه مصاديقي از اختلافات گذشته است؟
 
- متن توافق شده شامل هيچ يک از موارد اختلافي نيست و فقط شامل عباراتي است که بايد در هر توافقي درج شود. هنوز هيچ موردي را توافق نکرده ايم گرچه در برخي موارد اختلاف کمتر و در برخي بيشتر است.

منبع: روزنامه خراسان